گذری بر وضعیت آموزش حال حاضر کشور در چشم انداز تمدن اسلامی
به گزارش سرویس راهیان نور خبرگزاری بسیج، علی رضایی کارشناس مسائل فرهنگی در یادداشتی با موضوع وضعیت آموزش کشور در چشم انداز تمدن اسلامی نوشت: نظام آموزشی (اعم از آموزش و پرورش ، دانشگاه ها و حوزه های علمیه ) از مهمترین نظام تعلیم و تربیت و آموزشی کشور است و این نظام باید در اولویتهای اولیه و توجهات بیشتر دولتمردان و مسؤولان ذیربط قرار گیرد، چرا که پایه و اساس تربیتی، فرهنگی، اخلاقی، اجتماعی، صنعتی، علمی، پژوهشی و ... را نظام آموزشی خصوصا در جامعه دانشآموزی و تربیت نیروی انسانی آینده کشور را برعهده دارد.
اما در این میان آنچه که باید مورد اهمیت قرار گیرد که بارها هم مقام معظم رهبری بران تاکید داشتند سبک زندگی ایرانی اسلامی است و توانمند کردن دانشآموزان ودانشجویان برای زندگی در آینده با یک سبک اسلامی و ایرانی در جامعه که از سوی دشمنان اسلام نیز مورد هجمه قرار گرفته و در عرصههای مختلف جنگ نرم تحتالشعاع خود قرار داده است و این تهدیدهای روز جامعه از سوی دشمنان و جامعه کنونی کار را برای این نظام سخت و دشوار کرده است و اگر مورد حمایت، مورد کنترل و شاهد ترویج سبک زندگی ایرانی اسلامی در جامعه نباشیم، مطمئنأ هم در نظام آموزشی ما و هم در سبک زندگی ایرانی و اسلام در آینده نه چندان دور دچار مشکل خواهیم شد.
مشکلی هم اکنون هم در بین جوامع نسل جدید جوانان به ویژه دانشآموزان در مدارس و خارج از مدارس مشاهده میشود و تمامی این مسائل برمیگردد به نوع نظام آموزشی و سیستم آموزشی ما در کشور که کمتر به سبک ایرانی و اسلامی در جامعه دانشآموزی ما مورد حمایت و توجه قرار گرفته است دانشآموزانی که آیندهسازان کشور و صنعتگران، پژوهشگران و غیره آینده کشور را بر عهده خواهند داشت.
آیا ما در سیستم آموزشی خود توانستیم برای سبک زندگی ایرانی و اسلامی خود یک شاخصهای مهم تعریف کنیم، آیا فقط یک کتاب درسی در این سیستم آموزشی کشور با عنوان سبک زندگی ایرانی و اسلامی کافی است و چه راهکارهای باید در این رابطه انجام شود تا بتوانیم در یک سیستم آموزشی نوین و با برنامهریزی به روز جامعه با سبک زندگی ایرانی و اسلامی داشته باشیم.
دوران دانشآموزی ودانشجویی بهترین فرصت برای تربیت سالم، آموزش، تقویت، هدایت رفتاری، اخلاقی، فرهنگی، اجتماعی و مهمتر از همه تعلیم و تربیت سبک زندگی ایرانی و اسلامی است.
سبکی که مورد هجمهها و اهداف دشمنان در دهههای اخیر قرار گرفته است و دشمنان درصدد تخریب و ازبین بردن این سبک اسلامی نه تنها در کشور ایران بلکه در کشورهای دیگر اسلامی نیز مورد هجمه دشمنان اسلام قرار گرفته است که باید پیش از بیش مراقب بود و با برنامهریزیهای مدون درمقابل توطئههای عظیم دشمنان هم در قشر جوان و نوجوان و هم در شبکههای اجتماعی و ماهوارهها جلوی این توطئهها را گرفت.
در این میان خانواده و مسؤولان یکی از مهمترین قشری هستند که میتوانند در رابطه شیوه تربیتی نوین تاثیرگذار باشند و دانشآموزان را نباید منوط به گرفتن نمره عالی و بالاتر ازسایر دانشآموزان متمایز سازیم و با متمایز سازی دانشآموزان با نمرات بالاتر و راهیابی آن به مراکز آموزشی با کیفیتتر و با موقعیتهای عالی بسنده کنیم و این روش و نوع نگاه ما نسبت به دانشآموزان باید تغییر اساسی ایجاد شود و تلاش کنیم در کنار تربیت درست دانشآموزان مسائل درسی را نیز در کنار تربیت درست وسالم و با سبک زندگی ایرانی و اسلامی در کلاسهای درس برای دانشآموزان فراهم سازیم. گرفتن نمره بالاتر و عالی بودن دانشآموز مورد قبول جامعه و کارشناسان امروزی نیست و این نوع دیدگاهها باید در کنار تعلیم و تربیت سالم هم از سوی خانوادهها و هم از سوی مسؤولان، مدیران و معلمان آموزش و پرورش باید تغییراتی ایجاد شود، چرا که امروزه جامعه دانشآموزی ما آسیبپذیرترین قشر جامعه در کشورمان شدند.
دانشآموزان با به دنبال کردن نمرات بالا و رقابت با همکلاسان خود و ترس از والدین دچار استرس و اضطراب شده و به شدت مورد آسیب روحی و روانی شده و در نهایت منجر به افت تحصیلی، بیبندباری و حتی خودکشی منجر میشود که بارها شاهد خودکشی دانشآموزان در سالهای متمادی به خاطر پایین آمدن نمرات و معدلهای درسی شدیم که مطمئنأ این امر عدم توجه به یک سیستم آموزشی سالم و با سبک زندگی ایرانی و اسلامی بر میگردد.
مقام معظم رهبری بارها در سخنرانیهای مکرر خود بر این آسیبهای موجود در سیستم آموزشی خصوصا آموزش و پرورش تاکید داشتند و بارها به ترویج فرهنگ سبک ایرانی و اسلامی در بین جوامع مختلف، اقشار مختلف و سیستم آموزشی آموزش و پرورش داشتند ، که متآسفانه انچه که باید مورد توجه قرار میگرفت انجام نشده است و مسؤولان ذیربط نیازمند توجهات ویژه به این امر مهم سیستم آموزشی تعلیم و تربیت با سبک زندگی ایرانی اسلامی داشته باشند.
سند تحول بنیادین تنها راه تغییر در سیستم تربیتی آموزش و پرورش و آموزش عالی کشور
این سند با هدف تغییر در سیستم تعلیم و تربیت آموزشی تهیه شد که کمک میکرد تا سیستم آموزشی ما روبه سمت تربیت سالم و صحیح با سبک زندگی ایرانی و اسلامی دانشآموزان حرکت کند.
در این سند تمام حوزههای سیستم آموزشی در مدارس ودانشگاه ها اعم از فضای فیزیکی، معلمان، ارزیابی دانشآموزان و ... را مشخص کرده است تا در یک مسیر و برای دستیابی به اهداف درست و سالم تعلیم و تربیت باشد.
در این سند اهدافی که دنبال میشود سیستم آموزشی را به سمتی سوق میدهد که دانشآموزان ودانشجویان در تراز جمهوری اسلامی ایران تربیت شوند و با تربیت درست و سالم هویت ایرانی اسلامی شناخته شده را به دست آورند تا در آینده نزدیک شاهد یک جامعه فرهنگی و عاری از هرگونه نزاع جمعی، خودکشیها، بی بندوباری، بدحجابی و ... در جامعه باشیم.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار هزاران نفر از معلمان سراسر کشور، آموزش و پرورش را زیر ساخت اصلی علم و تحقیق در کشور دانستند و با تأکید بر لزوم اهتمام جدی مسؤولان برای اجرایی کردن سند تحول آموزش و پرورش، گفتند: وظیفه آموزش و پرورش تربیت نسلی «با ایمان، با وفا، مسئولیت پذیر، دارای اعتماد به نفس، مبتکر، راستگو، شجاع، با حیا، اهل تفکر و اندیشه، عاشق کشور و نظام و مردم، و دوستدار مصالح کشور» است.
معظمله با تأکید بر اینکه وظیفه آموزش و پرورش تربیت یک نسل است، خاطرنشان کردند: آموزش و پرورش باید تربیت نسلی با ایمان، وفادار، مسئولیت پذیر، دارای اعتماد به نفس، دارای ابتکار، راستگو، شجاع، با حیا، اهل فکر و اندیشه، عاشق کشور و نظام و مردم، و دوستدار مصالح کشور را، هدف اصلی خود قرار دهد.
حال باید دانست که لازمه اینکه نسلی محکم، قوی، با اراده، مبتکر، پیشرو فعال تربیت شود، آن است که آموزش و پرورش زمینه مناسب را برای معلم، دانشآموز، اولیا، و طراحان و نویسندگان کتابهای درس فراهم آورد.
جریانی که به دنبال از بین بردن جایگاه و ارزش آموزش و پرورش و سلب اعتماد از این دستگاه بسیار مهم است توجه ویژه ای باید داشت ، این جریان از خارج کشور هدایت میشود و تنها راه مقابله با آن، برطرف کردن نقاط ضعف آموزش و پرورش و زمینههای نفوذ است.
یکی از اشکالات آموزش و پرورش ، بیماری «دانشگاه گرایی» است ؛ دانشگاه گرایی یک تفکر غلط و خطایی است که متأسفانه سایه آن از ابتدای ورود به محیط مدرسه تا پایان تحصیلات در آموزش و پرورش، بر سر دانشآموزان سنگینی میکند.
در کشور نیازهای فوری و ضروری غیرمرتبط با تحصیلات دانشگاهی بسیار زیاد است و بر همین اساس است که مقام معظم رهبری(مدظله العالی)بر موضوع اهتمام به هنرستانها و مراکز فنی و حرفهای و تقویت آنها، تأکید دارند.
اهم ضروریات سیستم آموزشی حاضر برای جامعه کنونی نگران کننده است و حالا باید ببینیم مسؤولان ذیربط کشور برای محقق ساختن فرمایشات مقام معظم رهبری در نوع مدیریت سیستم آموزشی و رسیدن به اهداف دراین سیستم را در کشور و جامعه تعلیم و تربیت محقق خواهند ساخت و یا آنکه بازهم باید شاهد ادامه برخی از سیستمهای آموزشی غلط و ناصحیح آموزشی در جامعه باشیم.
امیدواریم با تکیه بر تمدن و فرهنگ عظیم ایرانی اسلامی که به فرموده مقام معظم رهبری ما با وجود داشتن تاریخ و فرهنگ و تمدن گوناگون ایرانی و اسلامی نیازی به اسناد 2030 یونسکو نداریم و به اصطلاح بینالمللی که تحت نفوذ قدرتهای بزگ نیز قراردارد را نداریم و جمهوری اسلامی ایران در زمینه آموزش و پرورش، دارای اسناد بالادستی است و احتیاجی به این سندها ندارد.
امام جواد علیه السلام روایتی در باب معلمی و تعلیم و تربیت دارند که می فرمایند: علم بدون حلم انسان سازی نمیکند بلکه حیوان متخصص تربیت می کند.
دانشمندی که متخصص است اما مجهز به فضائل اخلاقی نیست، اولا تاب تحمل رسالت معلمی را نخواهد داشت که احتیاج به صبر مدام دارد.
ثانیا وقتی خود فاقد کمالاتی باشند نمی توانند آن فضائل را به دیگران انتقال کنند. این اشکال و ایراد به افرادی امسال بنده وارد است که از دو مشخصه علم و حلم به دور هستیم.
تعلیم و تربیت نوعی ابلاغ است و آن بدون بلوغ ممکن نمی باشد. بلوغ به معنای رسیدن و ابلاغ به معنای رساندن می باشد.
وقتی این ابلاغ درست صورت می گیرد که شاخص های بلوغ در یک جامعه مشهود شود لذا تبلیغ هم که نوعی آموزش عمومی است برگرفته شده از تعلیم و تربیت است لذا مخاطبش عام هست.
تعلیم و تربیت یک امر مستمر و دائمی است همچنین از لحظه کودکی شروع می شود و تا لحظه مرگ ادامه دارد. به یاد داشته باشیم که کل جامعه و محیط زندگی به نوع خود یک مدرسه است.
عقل و وحی هردو جزء پروژه تعلیم و تربیت هستند. خداوند می فرماید: هم در درون شما یک پیامبر نهادیم که شما را راهنمایی کند که همان وجدان، فطرت یا عقل است و همچنین معلم هایی در بیرون، که همان انبیا هستند.
همچنین بعد از ترک این عالم پروژه تعلیم و تربیت ادامه دارد. بهشت و جهنم هم مجرا و ثمره تعلیم و تربیت هستند.
شروع خلقت انسان با تعلیم و تربیت است. خداوند میفرماید این عالم طبیعت را در اختیار تو قرار می دهم تا بتوانی با علم خود آن را تسخیر کنی. (سخّرنا لکم)
تعلیم و تربیت دینی هم به عالم جسم و هم عالم معنا می پردازد، در صورتی که تعلیم وتربیت سکولار فقط به عالم جسم و ماده می پردازد و هنگامی که فقط به عالم جسمانی بپردازیم دیگر آگاهی، آزادی و اختیار از بین می رود و همچنین وقتی آگاهی و آزادی نباشد دیگر برای او نه خدا و نه چیز دیگری وجود دارد.
پروژه آموزش و پرورش اسلامی برای ساختن تمدن اسلامی از هستی شناسی، خدا شناسی، فرشته شناسی، شیطان شناسی، انسان شناسی، معرفت شناسی و از فلسفه علم شروع می شود.
فرشتگان درمناظره با خدا می گفتند که انسان خشن است و با وجود ما چه نیازی به انسان است. خداوند نیز آن را انکار نمی کند و می گوید چیزی می دانم که شما نمی دانید و چه می دانید که از درون این ها انسان های کاملی به وجود می آید و به تمام آفریدن این عالم می ارزد. شیطان با خدا مناظره می کند و خداوند شیطان را طرد می کند و مقام انسان به حدی خواهد رسید که تمام عالم تسلیم او می شود و انسان با تعلیم و تربیت پرورش می یابد و به درجه خدایی نمی رسد اما خدایی می کند و همه چیزش خدایی می شود.
آموزش و پرورش اسلامی می خواهد، شما سرور کل عالم و انسان کامل شوید. مبانی نظام آموزش و پرورش و تعلیم و تربیت سکولار که خود مبنا برای یک تمدن است بیان میکند؛ که انسان در حد همین تجربیات و محسوسات و ... می بیند
و نگاه الهی اینچنین انسان را می پندارد که خداوند همه علم را به انسان آموخته و به او گفته که به فرشته ها بیاموزد.
تمدن آن ها با حذف مسیحیت به وجود آمد و تمدن اسلام با تمرکز بر دین و آئین اسلام تشکیل شد. تمدنی که در جهان مسیحیت بود.