مسئول دفتر نمایندگی، ولی فقیه سپاه کاشمر در گفت‌وگو با «بسیج»:
مسئول دفتر نمایندگی، ولی فقیه سپاه ناحیه کاشمر گفت: اگر امر به معروف و نهی از منکر در جامعه پیاده امنیت روانی تضمین میشود.
به گزارش خبرگزاری بسیج از خراسان رضوی، امر به معروف و نهی از منکر در دین مبین اسلام از چنان جایگاه والا و ارزشمندی برخوردار است که ۱۲۴ هزار پیامبر مرسل (ع) و تمامی امامان معصوم بویژه اباعبدالله الحسین (ع) که همراه با تمامی عزیزان و حتی طفل شش ماههاش در این مسیر جانفشانی کردند؛ واجبی که در جامعه امروز، آنگونه که شایسته و بایسته است به این امر حیاتی توجه نمیشود.
خبرنگار ما حول همین محور با حجت الاسلام علیرضا چهکندی نژاد، مسئول دفتر نمایندگی، ولی فقیه در سپاه ناحیه کاشمر گفتوگویی تفصیلی انجام داده است که در ادامه می‌خوانید.
خبرگزاری بسیج: چرا در جامعه امروز امر به معروف و نهی از منکر کمرنگ شده است؟
حجت الاسلام چهکندی نژاد: یکی از دلایلی که مردم در مورد امر به معروف و نهی از منکر آنگونه که شایسته و بایسته است حساس نیستند ضعف ایمان و جنگ نرمی است که دشمن راهاندازی کرده بنابراین در جهت حفظ ارزش‌ها حساسیت لازم را ندارند و به موقع اقدام نمیکنند. از طرف دیگر این راحتطلبی و رفاهزدگی باعث شده که در وسط میدان نباشیم و واجبی مانند امر به معروف و نهی از منکر را درست انجام ندهیم و بعضی از بهانه‌هایی که دامنگیر ما میشود این است که میگویند امر به معروف و نهی از منکر باید تأثیر داشته باشد و ما میدانیم که تأثیری ندارد.
نخست باید تأثیر گذاشتن در این حوزه را درست معنا کنیم و همانطور که در روایات به آن اشاره شده انتظار نداشته باشیم که امر به معروف و نهی از منکر همان لحظه مؤثر واقع شود بلکه همین مقدار که لذت را از فرد گناهگار بگیرد نوعی از تأثیر است.
وقتی انسان مؤدبانه و همراه با مهربانی به فروشند‌های تذکر میهد که چرا گرانفروشی میکنی؟ برای فردی که از گران فروشی لذت میبرد و با این تذکر این لذت از فروشنده گرفته میشود، مفهومی از تأثیر است؛ به عبارتی امر به معروف و نهی از منکر برای آینده ایجاد فضا و راه را برای آیندهگان باز میکند و شاید میتوان گفت: بهترین تأثیرهمین است.
امام حسین (ع) در جو خفقانی که بنیامیه به وجود آورده بودند و کسی نمیتوانست علیه حکومت حرفی بزند فرمود: برای امر به معروف و نهی از منکر قیام میکنم؛ آیا در همان لحظ‌های که امام حسین (ع) قیام کردند، امر به معروف و نهی از منکر بر مردم آن زمان تأثیرگذاشت؟! و حکومت اصلاح شد؟!
با وجود اینکه بعد از واقعه عاشورا ظلم و جور بیشتر و کشتار وسیع و هتک نوامیس بسیاری در قیام حره توسط لشکریان یزید در مدینه انجام شد، نمیتوانیم بگوییم که امر به معروف و نهی از منکر سیدالشهدا (ع) تأثیری نداشت بلکه تأثیر این مهم در قیام‌های بعدی مانند قیام توابین و قیام مختار نشان داده شد.
امروز به برکت همان کربلای امام حسین (ع)، نهضت اسلامی ما به ثمر مینشیند و مردم علیه طاغوت به پا میخیزند و یک نظام اسلامی برگرفته از قرآن و معارف اهل بیت (ع) ایجاد میشود و واقعه عاشورا در ۱۴۰۰ سال قبل تأثیر خودش را میگذارد؛ در کشور‌های لبنان، سوریه و یمن هم همینطور است چرا که قیامشان برگرفته از قیام سیدالشهدا است.
مورد بعدی که ما را در امر به معروف و نهی از منکر زمینگیر میکند این است که میگویند اگر احتمال ضرر دادی امر به معروف و نهی از منکر لازم نیست در صورتی که باید ببینیم ضرری که میگویند به چه معناست؟
وقتی در جامعه امر به معروف و نهی از منکر میکنیم مسلم است که با منافع عد‌هایی در تضاد است و این افراد که منافع آن‌ها به خطر میافتد سکوت نمیکنند بالاخره تصمیم میگیرند که کاری انجام دهند؛ ضرری بزنند و یا یک مقابله به مثلی انجام دهند و جلو این حرکت را بگیرند و جان و مال و یا آبروی فرد را به خطر بیندازند؛ بنابراین به این راحتی نمیشود عدم ضرر را در نظر گرفت، باید ببینیم اولویت امر به معروف و نهی از منکر بیشتر است یا حرامی را که انجام میدهند مهمتر است جلویش گرفته شود یا این ضرری که به من میرسد.
این ضرری که به من میرسد در صورتی مفهوم پیدا میکند که اولویتش از آن واجب و یا فعل حرامی که مرتکب شدند بیشتر باشد، ولی وقتی که متوجه شدیم اگر این واجب انجام نشود حرام در جامعه نشر پیدا میکند و سبک زندگی ما را تغییر میدهد و فساد ایجاد میشود و خیلی اتفاقات دیگر میافتد و در آینده همین گناهان کوچک بزرگ میشوند و یک حکومت و نظام اسلامی را از بین میبرد آیا میتوانیم بیتفاوت از کنار آن فعل حرام بگذریم و واجب خداوند را انجام ندهیم؟!
باید ببینیم کدام یک واجبتر است حفظ منافع شخصی واجبتر است یا حفظ ارزش‌های اسلامی؛ باید تعریف درستی از بحث ضرر داشته باشیم که با این بهانه همه جا عنوان نکنیم که میترسیم یا امکان دارد آبرو و یا جان من به خطر بیفتد.
وقتی که ایمان من نسبت به قدر و قضای الهی درست نباشد اینگونه فکر میکنم که چنانچه امر به معروف و نهی از منکر کنم شاید که رئیس یا همکار من از من ناراحت شود و یا رزق و روزی و جان من به خطر بیفتد و بنابراین این کار را انجام نمیدهم چرا که به من ضرر میرسد.
اما وقتی ایمان قوی داشته باشیم و خدا را مافوق همه قدرت‌ها بدانم، میدانم اگر قرار باشد که خداوند روزی به من بدهد و یا اگر امکان داشته باشد که مرگ من فرا برسد به امر به معروف و نهی از منکر من مربوط نمیشود.
اگر ایمان درستی نداشته باشیم با خود میگوییم خدایا اگر امر به معروف و نهی از منکر کردم نمیتوانی به من روزی و امنیت شغلی دهی و جان مرا حفظ کنی، ولی اگر این مهم را ترک کنم هم روزی و هم عمر و امنیت شغلیام تضمین میشود و این شرک و بدبینی به خداوند است.
خبرگزاری بسیج: چگونه میتوانیم امر به معروف و نهی از منکر را در جامعه گسترش دهیم؟
حجت الاسلام چهکندی نژاد: یکی از راهکار‌ها آگاهی بخشی است، امروز مردم باید ارزش امر به معروف و نهی از منکر را بدانند؛ فرمایش امام علی (ع) است که میفرمایند: مردم دشمن چیز‌هایی هستند که نمیبینند و من، چون ثمرهی امر به معروف نهی از منکر را نمیبینیم که در واقع این تأثیر و ثمره چه کار‌هایی را انجام میدهد بدخلقی میکنم.
اگر بدانم امنیت روانی من در گرو امر به معروف و نهی از منکر است و چنانچه این مهم در جامعه سازی و جاری باشد امنیت روانی مردم تضمین میشود و جامع‌های ارزشی است که در آن این واجب خداوند رواج دارد و دروغ در آن زیاد نیست با دید و فکر بهتری به این موضوع مهم نگاه میکنم.
بسیاری از دغدغه‌هایی که امروز داریم بخاطر این است که متأسفانه امر به معروف و نهی از منکر نسبت به گذشته بسیار کمرنگ شده و یکی از دلایلی که امروزمردم دغدغه دارند کسی مزاحم ناموسشان نشود و یا اتفاقی برای عزیزانشان نیفتد بخاطر همین مسأله است.
امر به معروف و نهی از منکر گردزدایی جامعه از گناهان است بنابراین فشار‌های روانی جامعه کم و زیبایی‌های اسلام نشان داده میشود و وقتی دین اسلام در جامعه رواج پیدا کرد اقبال جوانان و نوجوانان به دین زیاد میشود.
پیامبر اکرم (ص) میفرمایند: کسی که امر به معروف و نهی از منکر میکند جانشین خدا در روی زمین است؛ اگر اهمیت این موضوع را بفهمیم که چنین فردی جانشین خدا و رسول خدا (ص) و جانشین کتاب خدا است رواج این مهم در جامعه بیشتر میشود.
یکی دیگر از راهکار‌هایی که در ترویج امر به معروف و نهی از منکر تأثیرگذار خواهد بود این است که آستانه تحمل خودمان را بالا ببریم نباید انتظار داشته باشیم به محض اینکه به یک جوان، نوجوان و یا هر کس دیگری تذکر دادیم سریع عمل کند چرا که گناه تدریجی در جامعه به وجود میآید و باید تدریجی هم از بین برود.
وقتی ضمن رعایت ادب و همراه با عطوفت تذکر میدهیم شاید بعضی افراد نخست لجبازی کنند و گوش ندهند، اما بعدا که فکر و تأمل کنند احتمال دارد که درست شود بنابراین باید صبر داشته باشیم بنابراین بعضی که احساس و نگاهشان این است که بلافاصله تذکر آن‌ها به نتیجه برسد و، چون به نتیجه نمیرسد امکان دارد این مسیر را ادامه ندهند به این مهم توجه داشته باشند.
در امر به معروف و نهی از منکر از شیوه‌های مختلفی میتوان استفاده کرد که مسلم میزان موفقیتمان را بیشتر میکند به عنوان نمونه یکی از راه‌ها مجادله احسن است البته ناگفته نماند بعضی وقت‌ها باید تذکر داد و سریع رد شد مثلا گران فروشی نکن؛ رشوه نگیر؛ کار مردم را راه بینداز و سایر؛ اما بعضی وقت‌ها لازم است که مجادله احسن انجام شود که چرا رشوه میگیرد؟ چرا بدحجاب است؟ و سایر.
اما چون شیوه مجادله احسن را نمیدانیم با مردم بحث میکنیم و در نتیجه اعصابمان خرد میشود و حوصله اینکه بحث کنیم نداریم؛ بنابراین قبل از اقدام ضروری است که با این شیوه آشنایی داشته باشم.
علاوه بر روش فوق میتوانیم از شعر، مقاله، کاریکاتور و انواع و اقسام شیوه‌های هنری که امروز رایج است در این مسیر استفاده کرد و همانطور که دشمن از راه تئاتر، نمایش، فیلم، کلیپ و سایر ضد ارزش‌ها را در جامعه رواج میدهد ما هم از همین ابزار و شیوه‌ها برای ترویج ارزش‌های اسلامی استفاده کنیم.
یکی دیگر از شیوه‌ها پیامک است به عنوان نمونه فروشند‌های گرانفروشی میکند شمارهاش را یادداشت و بعد با کلماتی مؤدبانه تذکر مورد نظر را به او پیامک کنی؛ این‌ها مواردی است که اگر در جامعه رواج پیدا کند و آگاهی مردم را بالا ببرد بسیار تأثیرگذار خواهد بود.
امروز باید مردم ما به این باور برسند که یک جامعه خوب و همراه با ارزش‌ها داشتن، هزینه دارد همانطور که در زندگی مادی ما همین طور است اگر قرار است جنس خوبی در اختیار داشته باشیم باید هزینهی آن را پرداخت کنیم در غیر این صورت ممکن است باید یک جنس دست دوم یا بنجل بخریم که کارایی چندانی هم ندارد؛ بنابراین در دین هم همینطور است؛ به هر مقدار که بخواهیم دستورات قرآنی را در جامعه پیدا کنیم همین مقدار هم باید برای هزینه دادن آمادگی داشته باشیم و اینکه بخواهیم امر به معروف و نهی از منکر کنیم بدون پرداخت هزینه نمیشود.
هشت سال جنگ تحمیلی یک نهی از منکر بود؛ دشمن به ما حمله و تجاوز کرد و مسلم این تجاوز منکر است چرا که مردم را قتل و عام و قسمتی از کشورمان را تصرف کردند برای مقابله با این منکر رزمندگان ما اعم از سپاهی و ارتشی و بسیجی به جبهه‌ها رفتند تا جلو دشمن را بگیرند.
اما اگر فرزندان همین مرز و بوم جان و اعضای بدنشان را در مسیر امر به معروف و نهی از منکر فدا نمیکردند و میگفتند به شرطی به جنگ میرویم که برای ما هزینه نداشته نباشد و یا تضمین کنید که سالم برگردیم آیا میتوانستیم هشت سال جنگ تحمیلی را با سربلندی پشت سر بگذرانیم؟! آیا این عزت و اقتدار اکنون را داشتیم؟! فرزندان همین مرز و بوم، هشت سال هزینه‌های دفاع از منکر را دادند.
امروز مانند آن دوران هزینه دفع منکر جان نیست؛ شاید بدون در نظر گرفتن جایگاه به شما بیاحترامی شود؛ کسی به شما سیلی بزند؛ یا به شما برچسبی بزنند و آبروی شما در خطر افتد و سایر این‌ها هزینه‌هایی است که باید برای پرداخت آن آماده باشیم.
منتظران واقعی حضرت امام زمان (عج) برای تشکیل حکومت عدل الهی باید هزینههایش را پرداخت کنند؛ اگر بعد از گذشت این همه سال تا کنون ظهور حضرت مهدی (عج) به سرانجام نرسیده، چون هنوز مردم جهان به این مرحله نرسیدند که هزینه‌های امر به معروف و نهی از منکر را پرداخت کنند به همین علت غیبت طولانی شده است.
خبرگزاری بسیج: امر به معروف و نهی از منکر را در واقعه عاشورا تبیین کنید؟
حجت الاسلام چهکندی نژاد: پیامبر اکرم (ص) با وجود همه سخیت‌ها ارزش‌های جامعه را احیا و یک حکومت دینی را پایهریزی کرده بودند، اما بعد از فوت پیامبر اکرم روز به روز ارزش‌ها تبدیل به ضد ارزش‌ها میشود و این در جامعه تا جایی گسترش پیدا میکند که نوهی پیغمبر اسلام (ص) قیام میکند و هدف از قیامش را اصلاح دین پیغمبر خدا و احیای امر به معروف و نهی از منکر معرفی میکند.
در فرمایشات حضرت امام خمینی (ره) هم داریم که حفظ نظام اواجب واجبات است یعنی واجبتر از حفظ نظام جمهوری اسلامی نداریم و حضرت آقا هم میفرمایند ما معروفی بالاتر از ایجاد نظام اسلامی و حفظ نظام اسلامی نداریم؛ بنابراین میتوانیم نتیجه بگیریم که امام حسین (ع) بخاطر این معروف یعنی ایجاد نظام اسلامی حرکت کرد چرا که در زمان ایشان نظام، نظامی بود که تنها اسم اسلام را یدک میکشید و در باطن از محتوای اسلامی خبری نبود.
وقتی که یزیدیان از اباعبداللهالحسین (ع) بیعت میخواهند ایشان میفرمایند وقتی که جامعه اسلامی با مثل یزیدی بیعت کند فاتحه اسلام را باید خواند؛ یعنی اصل اسلام در خطر است و اگر امام این قیام را انجام نمیدادند معلوم نبود که از دین اسلام چیزی باقی بماند.
ایجاد نظام اسلامی و حفظ نظام اسلامی آن چیزی بود که امام حسین (ع (انجام داد؛ بنابراین ما هم به تبعیت از سیدالشهدا در مقابل مستکبرین و استکبار ایستادیم و نظام اسلامی را ایجاد کردیم، اما حفظ این نظام از ایجاد نظام دشوارتر و سختتر است و باید سعی کنیم به وسیلهی امر به معروف و نهی از منکر که یکی از چهار رکن اساسی دین اسلام است این نظام را که حاصل خون شهدا است حفظ کنیم.
خداوند در قرآن کریم میفرماید اگر ما به مؤمنین قدرتی بدهیم و حکومت و نظامی ایجاد کنند در آن نظام نماز، زکات و امر به معروف و نهی از منکر هم وجود دارد چرا که شاخصهی حکومت صالحین همین موارد است.
حفظ عزت و آبروی ملت ایران طبق فرمایش مقام معظم رهبری بزرگترین معروف است و همانطور که اباعبداللهالحسین (ع) با امر به معروف و نهی از منکر از عزت اسلام و مسلمانان دفاع کرد ما هم باید همین مسیر را ادامه دهیم.
خبرگزاری بسیج: در مورد تأثیر لقمه حرام در گمراهی انسان و عدم پذیرش سخنان حق توضیح دهید؟
حجت الاسلام چهکندی نژاد: بهترین جمله در باب تأثیر لقمه حرام در گمراهی انسان همان فرمایش امام حسین (ع) است که صبح عاشورا خطبه خواندند وعد‌هایی ناراحت شدند و شیهه اسب‌ها را بلند و سر و صدا ایجاد کردند که فریاد به حق پسر پیغمبر به گوش مردم نرسد که حضرت فرمودند: میدانید چرا سخنان نوهی پیغمبر خدا به گوش شما نمیرسد چرا که شکم‌های شما از مال حرام پرشده و بر دل‌های شما شقاوت نهاده شده است.
لقمه حرام مانع حقباوری و خدا محوری انسان است؛ نمیشود لقمه حرام خورد و حرف امام حسین (ع) را گوش داد و مسیر امام را رفت و هزینه‌های حفظ نظام جمهوری اسلامی را پرداخت کرد.
پیامبر گرامی اسلام (ص) میفرماید خوردن لقمه حرام مثل ساختن خانه بر روی شنزار است و خان‌های که بر روی شنزار ساخته شود چقدر دوام و امنیت دارد و مطمئن است؟! افرادی هم که لقمه حرام میخورند مانند خانه‌هایی هستند که بر روی شنزار ساخته شده و مقاومت ندارند.
یک هواپیما برای صعود نیاز به بنزین سوپر دارد و با هر بنزینی نمیتواند حرکت کند؛ آیا تا کنون دیدید که یک هواپیما با گازوئیل حرکت کند؟! اگر سوخت هواپیما یک سوخت درجه یک وعالی نباشد امکان پرواز نیست و انسان هم همینطور است.
این لقم‌هایی که میخوریم در بدن تبدیل به خون میشود و سلولسازی و رشد و نمو میکند و بر اساس همین سلول‌هایی که در بدن است باید مغز فکر کند و قلب حرکت داشته باشد بنابراین اگر لقمه درست نباشد و به عبارتی حلال نباشد و ورودی درستی نداشته باشیم مشخص است که یک خروجی درست و حسابی نخواهیم داشت و انسان نمیتواند با حرام پیشرفت کند.
خبرگزاری بسیج: حرف آخر.
حجت الاسلام چهکندی نژاد: آمر به امر به معروف و نهی از منکر باید عامل به معروف باشد؛ معروف و منکر را تشخیص دهد که آیا این فعلی که انجام میدهد معروف است یا منکر.
اگر معروف و منکر را نشناسیم در تشخیص دچار مشکل میشویم؛ عامر به امر به معروف و نهی از منکر باید از روی مهربانی و لطف و دلسوزی و با رفاقت و جمله‌های مؤدبانه امر به معروف و نهی از منکر کند.
خودبرتربینی در امر به معروف و نهی از منکر ممنوع است و این لجاجت را به دنبال خواهد داشت.
شخصی که معروفی را ترک کرده و یا منکری انجام داده است در صورتی به او تذکر دهیم که بدانیم قصد ادامه دادن آن منکر را دارد به عنوان نمونه فردی که نماز صبحش قضا شده و از طرفی خودش هم نگران است و دغدغه دارد نیازی به تذکر ما نیست.
خبرنگار ما حول همین محور با حجت الاسلام علیرضا چهکندی نژاد، مسئول دفتر نمایندگی، ولی فقیه در سپاه ناحیه کاشمر گفتوگویی تفصیلی انجام داده است که در ادامه می‌خوانید.
خبرگزاری بسیج: چرا در جامعه امروز امر به معروف و نهی از منکر کمرنگ شده است؟
حجت الاسلام چهکندی نژاد: یکی از دلایلی که مردم در مورد امر به معروف و نهی از منکر آنگونه که شایسته و بایسته است حساس نیستند ضعف ایمان و جنگ نرمی است که دشمن راهاندازی کرده بنابراین در جهت حفظ ارزش‌ها حساسیت لازم را ندارند و به موقع اقدام نمیکنند. از طرف دیگر این راحتطلبی و رفاهزدگی باعث شده که در وسط میدان نباشیم و واجبی مانند امر به معروف و نهی از منکر را درست انجام ندهیم و بعضی از بهانه‌هایی که دامنگیر ما میشود این است که میگویند امر به معروف و نهی از منکر باید تأثیر داشته باشد و ما میدانیم که تأثیری ندارد.
نخست باید تأثیر گذاشتن در این حوزه را درست معنا کنیم و همانطور که در روایات به آن اشاره شده انتظار نداشته باشیم که امر به معروف و نهی از منکر همان لحظه مؤثر واقع شود بلکه همین مقدار که لذت را از فرد گناهگار بگیرد نوعی از تأثیر است.
وقتی انسان مؤدبانه و همراه با مهربانی به فروشند‌های تذکر میهد که چرا گرانفروشی میکنی؟ برای فردی که از گران فروشی لذت میبرد و با این تذکر این لذت از فروشنده گرفته میشود، مفهومی از تأثیر است؛ به عبارتی امر به معروف و نهی از منکر برای آینده ایجاد فضا و راه را برای آیندهگان باز میکند و شاید میتوان گفت: بهترین تأثیرهمین است.
امام حسین (ع) در جو خفقانی که بنیامیه به وجود آورده بودند و کسی نمیتوانست علیه حکومت حرفی بزند فرمود: برای امر به معروف و نهی از منکر قیام میکنم؛ آیا در همان لحظ‌های که امام حسین (ع) قیام کردند، امر به معروف و نهی از منکر بر مردم آن زمان تأثیرگذاشت؟! و حکومت اصلاح شد؟!
با وجود اینکه بعد از واقعه عاشورا ظلم و جور بیشتر و کشتار وسیع و هتک نوامیس بسیاری در قیام حره توسط لشکریان یزید در مدینه انجام شد، نمیتوانیم بگوییم که امر به معروف و نهی از منکر سیدالشهدا (ع) تأثیری نداشت بلکه تأثیر این مهم در قیام‌های بعدی مانند قیام توابین و قیام مختار نشان داده شد.
امروز به برکت همان کربلای امام حسین (ع)، نهضت اسلامی ما به ثمر مینشیند و مردم علیه طاغوت به پا میخیزند و یک نظام اسلامی برگرفته از قرآن و معارف اهل بیت (ع) ایجاد میشود و واقعه عاشورا در ۱۴۰۰ سال قبل تأثیر خودش را میگذارد؛ در کشور‌های لبنان، سوریه و یمن هم همینطور است چرا که قیامشان برگرفته از قیام سیدالشهدا است.
مورد بعدی که ما را در امر به معروف و نهی از منکر زمینگیر میکند این است که میگویند اگر احتمال ضرر دادی امر به معروف و نهی از منکر لازم نیست در صورتی که باید ببینیم ضرری که میگویند به چه معناست؟
وقتی در جامعه امر به معروف و نهی از منکر میکنیم مسلم است که با منافع عد‌هایی در تضاد است و این افراد که منافع آن‌ها به خطر میافتد سکوت نمیکنند بالاخره تصمیم میگیرند که کاری انجام دهند؛ ضرری بزنند و یا یک مقابله به مثلی انجام دهند و جلو این حرکت را بگیرند و جان و مال و یا آبروی فرد را به خطر بیندازند؛ بنابراین به این راحتی نمیشود عدم ضرر را در نظر گرفت، باید ببینیم اولویت امر به معروف و نهی از منکر بیشتر است یا حرامی را که انجام میدهند مهمتر است جلویش گرفته شود یا این ضرری که به من میرسد.
این ضرری که به من میرسد در صورتی مفهوم پیدا میکند که اولویتش از آن واجب و یا فعل حرامی که مرتکب شدند بیشتر باشد، ولی وقتی که متوجه شدیم اگر این واجب انجام نشود حرام در جامعه نشر پیدا میکند و سبک زندگی ما را تغییر میدهد و فساد ایجاد میشود و خیلی اتفاقات دیگر میافتد و در آینده همین گناهان کوچک بزرگ میشوند و یک حکومت و نظام اسلامی را از بین میبرد آیا میتوانیم بیتفاوت از کنار آن فعل حرام بگذریم و واجب خداوند را انجام ندهیم؟!
باید ببینیم کدام یک واجبتر است حفظ منافع شخصی واجبتر است یا حفظ ارزش‌های اسلامی؛ باید تعریف درستی از بحث ضرر داشته باشیم که با این بهانه همه جا عنوان نکنیم که میترسیم یا امکان دارد آبرو و یا جان من به خطر بیفتد.
وقتی که ایمان من نسبت به قدر و قضای الهی درست نباشد اینگونه فکر میکنم که چنانچه امر به معروف و نهی از منکر کنم شاید که رئیس یا همکار من از من ناراحت شود و یا رزق و روزی و جان من به خطر بیفتد و بنابراین این کار را انجام نمیدهم چرا که به من ضرر میرسد.
اما وقتی ایمان قوی داشته باشیم و خدا را مافوق همه قدرت‌ها بدانم، میدانم اگر قرار باشد که خداوند روزی به من بدهد و یا اگر امکان داشته باشد که مرگ من فرا برسد به امر به معروف و نهی از منکر من مربوط نمیشود.
اگر ایمان درستی نداشته باشیم با خود میگوییم خدایا اگر امر به معروف و نهی از منکر کردم نمیتوانی به من روزی و امنیت شغلی دهی و جان مرا حفظ کنی، ولی اگر این مهم را ترک کنم هم روزی و هم عمر و امنیت شغلیام تضمین میشود و این شرک و بدبینی به خداوند است.
خبرگزاری بسیج: چگونه میتوانیم امر به معروف و نهی از منکر را در جامعه گسترش دهیم؟
حجت الاسلام چهکندی نژاد: یکی از راهکار‌ها آگاهی بخشی است، امروز مردم باید ارزش امر به معروف و نهی از منکر را بدانند؛ فرمایش امام علی (ع) است که میفرمایند: مردم دشمن چیز‌هایی هستند که نمیبینند و من، چون ثمرهی امر به معروف نهی از منکر را نمیبینیم که در واقع این تأثیر و ثمره چه کار‌هایی را انجام میدهد بدخلقی میکنم.
اگر بدانم امنیت روانی من در گرو امر به معروف و نهی از منکر است و چنانچه این مهم در جامعه سازی و جاری باشد امنیت روانی مردم تضمین میشود و جامع‌های ارزشی است که در آن این واجب خداوند رواج دارد و دروغ در آن زیاد نیست با دید و فکر بهتری به این موضوع مهم نگاه میکنم.
بسیاری از دغدغه‌هایی که امروز داریم بخاطر این است که متأسفانه امر به معروف و نهی از منکر نسبت به گذشته بسیار کمرنگ شده و یکی از دلایلی که امروزمردم دغدغه دارند کسی مزاحم ناموسشان نشود و یا اتفاقی برای عزیزانشان نیفتد بخاطر همین مسأله است.
امر به معروف و نهی از منکر گردزدایی جامعه از گناهان است بنابراین فشار‌های روانی جامعه کم و زیبایی‌های اسلام نشان داده میشود و وقتی دین اسلام در جامعه رواج پیدا کرد اقبال جوانان و نوجوانان به دین زیاد میشود.
پیامبر اکرم (ص) میفرمایند: کسی که امر به معروف و نهی از منکر میکند جانشین خدا در روی زمین است؛ اگر اهمیت این موضوع را بفهمیم که چنین فردی جانشین خدا و رسول خدا (ص) و جانشین کتاب خدا است رواج این مهم در جامعه بیشتر میشود.
یکی دیگر از راهکار‌هایی که در ترویج امر به معروف و نهی از منکر تأثیرگذار خواهد بود این است که آستانه تحمل خودمان را بالا ببریم نباید انتظار داشته باشیم به محض اینکه به یک جوان، نوجوان و یا هر کس دیگری تذکر دادیم سریع عمل کند چرا که گناه تدریجی در جامعه به وجود میآید و باید تدریجی هم از بین برود.
وقتی ضمن رعایت ادب و همراه با عطوفت تذکر میدهیم شاید بعضی افراد نخست لجبازی کنند و گوش ندهند، اما بعدا که فکر و تأمل کنند احتمال دارد که درست شود بنابراین باید صبر داشته باشیم بنابراین بعضی که احساس و نگاهشان این است که بلافاصله تذکر آن‌ها به نتیجه برسد و، چون به نتیجه نمیرسد امکان دارد این مسیر را ادامه ندهند به این مهم توجه داشته باشند.
در امر به معروف و نهی از منکر از شیوه‌های مختلفی میتوان استفاده کرد که مسلم میزان موفقیتمان را بیشتر میکند به عنوان نمونه یکی از راه‌ها مجادله احسن است البته ناگفته نماند بعضی وقت‌ها باید تذکر داد و سریع رد شد مثلا گران فروشی نکن؛ رشوه نگیر؛ کار مردم را راه بینداز و سایر؛ اما بعضی وقت‌ها لازم است که مجادله احسن انجام شود که چرا رشوه میگیرد؟ چرا بدحجاب است؟ و سایر.
اما چون شیوه مجادله احسن را نمیدانیم با مردم بحث میکنیم و در نتیجه اعصابمان خرد میشود و حوصله اینکه بحث کنیم نداریم؛ بنابراین قبل از اقدام ضروری است که با این شیوه آشنایی داشته باشم.
علاوه بر روش فوق میتوانیم از شعر، مقاله، کاریکاتور و انواع و اقسام شیوه‌های هنری که امروز رایج است در این مسیر استفاده کرد و همانطور که دشمن از راه تئاتر، نمایش، فیلم، کلیپ و سایر ضد ارزش‌ها را در جامعه رواج میدهد ما هم از همین ابزار و شیوه‌ها برای ترویج ارزش‌های اسلامی استفاده کنیم.
یکی دیگر از شیوه‌ها پیامک است به عنوان نمونه فروشند‌های گرانفروشی میکند شمارهاش را یادداشت و بعد با کلماتی مؤدبانه تذکر مورد نظر را به او پیامک کنی؛ این‌ها مواردی است که اگر در جامعه رواج پیدا کند و آگاهی مردم را بالا ببرد بسیار تأثیرگذار خواهد بود.
امروز باید مردم ما به این باور برسند که یک جامعه خوب و همراه با ارزش‌ها داشتن، هزینه دارد همانطور که در زندگی مادی ما همین طور است اگر قرار است جنس خوبی در اختیار داشته باشیم باید هزینهی آن را پرداخت کنیم در غیر این صورت ممکن است باید یک جنس دست دوم یا بنجل بخریم که کارایی چندانی هم ندارد؛ بنابراین در دین هم همینطور است؛ به هر مقدار که بخواهیم دستورات قرآنی را در جامعه پیدا کنیم همین مقدار هم باید برای هزینه دادن آمادگی داشته باشیم و اینکه بخواهیم امر به معروف و نهی از منکر کنیم بدون پرداخت هزینه نمیشود.
هشت سال جنگ تحمیلی یک نهی از منکر بود؛ دشمن به ما حمله و تجاوز کرد و مسلم این تجاوز منکر است چرا که مردم را قتل و عام و قسمتی از کشورمان را تصرف کردند برای مقابله با این منکر رزمندگان ما اعم از سپاهی و ارتشی و بسیجی به جبهه‌ها رفتند تا جلو دشمن را بگیرند.
اما اگر فرزندان همین مرز و بوم جان و اعضای بدنشان را در مسیر امر به معروف و نهی از منکر فدا نمیکردند و میگفتند به شرطی به جنگ میرویم که برای ما هزینه نداشته نباشد و یا تضمین کنید که سالم برگردیم آیا میتوانستیم هشت سال جنگ تحمیلی را با سربلندی پشت سر بگذرانیم؟! آیا این عزت و اقتدار اکنون را داشتیم؟! فرزندان همین مرز و بوم، هشت سال هزینه‌های دفاع از منکر را دادند.
امروز مانند آن دوران هزینه دفع منکر جان نیست؛ شاید بدون در نظر گرفتن جایگاه به شما بیاحترامی شود؛ کسی به شما سیلی بزند؛ یا به شما برچسبی بزنند و آبروی شما در خطر افتد و سایر این‌ها هزینه‌هایی است که باید برای پرداخت آن آماده باشیم.
منتظران واقعی حضرت امام زمان (عج) برای تشکیل حکومت عدل الهی باید هزینههایش را پرداخت کنند؛ اگر بعد از گذشت این همه سال تا کنون ظهور حضرت مهدی (عج) به سرانجام نرسیده، چون هنوز مردم جهان به این مرحله نرسیدند که هزینه‌های امر به معروف و نهی از منکر را پرداخت کنند به همین علت غیبت طولانی شده است.
خبرگزاری بسیج: امر به معروف و نهی از منکر را در واقعه عاشورا تبیین کنید؟
حجت الاسلام چهکندی نژاد: پیامبر اکرم (ص) با وجود همه سخیت‌ها ارزش‌های جامعه را احیا و یک حکومت دینی را پایهریزی کرده بودند، اما بعد از فوت پیامبر اکرم روز به روز ارزش‌ها تبدیل به ضد ارزش‌ها میشود و این در جامعه تا جایی گسترش پیدا میکند که نوهی پیغمبر اسلام (ص) قیام میکند و هدف از قیامش را اصلاح دین پیغمبر خدا و احیای امر به معروف و نهی از منکر معرفی میکند.
در فرمایشات حضرت امام خمینی (ره) هم داریم که حفظ نظام اواجب واجبات است یعنی واجبتر از حفظ نظام جمهوری اسلامی نداریم و حضرت آقا هم میفرمایند ما معروفی بالاتر از ایجاد نظام اسلامی و حفظ نظام اسلامی نداریم؛ بنابراین میتوانیم نتیجه بگیریم که امام حسین (ع) بخاطر این معروف یعنی ایجاد نظام اسلامی حرکت کرد چرا که در زمان ایشان نظام، نظامی بود که تنها اسم اسلام را یدک میکشید و در باطن از محتوای اسلامی خبری نبود.
وقتی که یزیدیان از اباعبداللهالحسین (ع) بیعت میخواهند ایشان میفرمایند وقتی که جامعه اسلامی با مثل یزیدی بیعت کند فاتحه اسلام را باید خواند؛ یعنی اصل اسلام در خطر است و اگر امام این قیام را انجام نمیدادند معلوم نبود که از دین اسلام چیزی باقی بماند.
ایجاد نظام اسلامی و حفظ نظام اسلامی آن چیزی بود که امام حسین (ع (انجام داد؛ بنابراین ما هم به تبعیت از سیدالشهدا در مقابل مستکبرین و استکبار ایستادیم و نظام اسلامی را ایجاد کردیم، اما حفظ این نظام از ایجاد نظام دشوارتر و سختتر است و باید سعی کنیم به وسیلهی امر به معروف و نهی از منکر که یکی از چهار رکن اساسی دین اسلام است این نظام را که حاصل خون شهدا است حفظ کنیم.
خداوند در قرآن کریم میفرماید اگر ما به مؤمنین قدرتی بدهیم و حکومت و نظامی ایجاد کنند در آن نظام نماز، زکات و امر به معروف و نهی از منکر هم وجود دارد چرا که شاخصهی حکومت صالحین همین موارد است.
حفظ عزت و آبروی ملت ایران طبق فرمایش مقام معظم رهبری بزرگترین معروف است و همانطور که اباعبداللهالحسین (ع) با امر به معروف و نهی از منکر از عزت اسلام و مسلمانان دفاع کرد ما هم باید همین مسیر را ادامه دهیم.
خبرگزاری بسیج: در مورد تأثیر لقمه حرام در گمراهی انسان و عدم پذیرش سخنان حق توضیح دهید؟
حجت الاسلام چهکندی نژاد: بهترین جمله در باب تأثیر لقمه حرام در گمراهی انسان همان فرمایش امام حسین (ع) است که صبح عاشورا خطبه خواندند وعد‌هایی ناراحت شدند و شیهه اسب‌ها را بلند و سر و صدا ایجاد کردند که فریاد به حق پسر پیغمبر به گوش مردم نرسد که حضرت فرمودند: میدانید چرا سخنان نوهی پیغمبر خدا به گوش شما نمیرسد چرا که شکم‌های شما از مال حرام پرشده و بر دل‌های شما شقاوت نهاده شده است.
لقمه حرام مانع حقباوری و خدا محوری انسان است؛ نمیشود لقمه حرام خورد و حرف امام حسین (ع) را گوش داد و مسیر امام را رفت و هزینه‌های حفظ نظام جمهوری اسلامی را پرداخت کرد.
پیامبر گرامی اسلام (ص) میفرماید خوردن لقمه حرام مثل ساختن خانه بر روی شنزار است و خان‌های که بر روی شنزار ساخته شود چقدر دوام و امنیت دارد و مطمئن است؟! افرادی هم که لقمه حرام میخورند مانند خانه‌هایی هستند که بر روی شنزار ساخته شده و مقاومت ندارند.
یک هواپیما برای صعود نیاز به بنزین سوپر دارد و با هر بنزینی نمیتواند حرکت کند؛ آیا تا کنون دیدید که یک هواپیما با گازوئیل حرکت کند؟! اگر سوخت هواپیما یک سوخت درجه یک وعالی نباشد امکان پرواز نیست و انسان هم همینطور است.
این لقم‌هایی که میخوریم در بدن تبدیل به خون میشود و سلولسازی و رشد و نمو میکند و بر اساس همین سلول‌هایی که در بدن است باید مغز فکر کند و قلب حرکت داشته باشد بنابراین اگر لقمه درست نباشد و به عبارتی حلال نباشد و ورودی درستی نداشته باشیم مشخص است که یک خروجی درست و حسابی نخواهیم داشت و انسان نمیتواند با حرام پیشرفت کند.
خبرگزاری بسیج: حرف آخر.
حجت الاسلام چهکندی نژاد: آمر به امر به معروف و نهی از منکر باید عامل به معروف باشد؛ معروف و منکر را تشخیص دهد که آیا این فعلی که انجام میدهد معروف است یا منکر.
اگر معروف و منکر را نشناسیم در تشخیص دچار مشکل میشویم؛ عامر به امر به معروف و نهی از منکر باید از روی مهربانی و لطف و دلسوزی و با رفاقت و جمله‌های مؤدبانه امر به معروف و نهی از منکر کند.
خودبرتربینی در امر به معروف و نهی از منکر ممنوع است و این لجاجت را به دنبال خواهد داشت.
شخصی که معروفی را ترک کرده و یا منکری انجام داده است در صورتی به او تذکر دهیم که بدانیم قصد ادامه دادن آن منکر را دارد به عنوان نمونه فردی که نماز صبحش قضا شده و از طرفی خودش هم نگران است و دغدغه دارد نیازی به تذکر ما نیست.
ارسال نظرات
غیرقابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۰
پر بیننده ها
آخرین اخبار
