به گزارش خبرگزاری بسیج مازندران، دریای خزر یکی از زیستگاههای مهم ماهیان خاویاری است و نزدیک به 90 درصد صید ماهیان خاویاری جهان به این دریا تعلق دارد.
علاوه بر گوشت ماهیان خاویاری که به سبب نداشتن استخوان ، پروتئین زیاد ، چربی کم و رنگ سفید ارزش قابل ملاحظه ای دارد ، خاویار استحصال شده از ماهیان خاویاری کشور ما به خاطر شرایط خاص فیزیکی و شیمیایی آب در مقایسه با خاویار 4 کشور دیگر حاشیه دریای خزر مرغوب تر است.
متاسفانه در دهه های اخیر ذخایر ماهیان خاویاری در دریای خزر به علل مختلفی نظیر صید بی رویه ، تخریب زیستگاه ، آلودگی و تغییرات آب و هوایی و تکثیرنشدن مناسب و کافی در مقایسه با آمار صید 15 سال گذشته حدوداً 100درصد کاهش یافته است.
بر همین اساس از سال 1389 با توافق 5 کشور ساحلی دریای خزر ، صید تجاری ماهیان خاویاری در این دریا ممنوع شده است تا فرصتی برای تکثیر و احیای این نوع ماهیان ایجاد شود و این مصوبه تا سال 2018 تمدید شد .
در هفته گذشته نمایندگان پنج کشور حاشیه دریای خزر در باکو پس از سه روز بحث و تبادل نظر ، راهکارهای حفاظت و بهره برداری بهینه منابع زنده آبی دریای خزر را بررسی و با امضای پروتکلی همچنان، صید تجاری ماهیان خاویاری در این دریا را ممنوع اعلام کردند.
در پی کاهش ذخایر این نوع ماهی و ممنوعیت صید تجاری آن در دریای خزر ، بنیاد مستضعفان با همکاری سازمان شیلات و استانداری های سه استان شمال کشور به منظور تثبیت و احیای پرورش ماهیان خاویاری ، توسعه صادرات و احیای سهم فروش خاویار ایران در بازارهای بین المللی ، جذب دانش آموختگان و کارآفرینی در این بخش ، به متقاضیان پرورش و تکثیر ماهیان خاویاری تسهیلات ویژه پرداخت می کند.
در این طرح علاوه بر مشاوره های فنی و تخصصی ، شرایط خرید خاویار تولیدی این مراکز نیز تضمین شده است.
سقف این نوع تسهیلات یک تا 2 میلیارد تومان و با بهره 8 درصد است که تاکنون متقاضیان در استان های گیلان 10 شرکت ، در مازندران 5 شرکت و در گلستان 2 شرکت این وام را دریافت و این مزارع را احداث کرده اند.
چشم انداز اجرای این طرح حمایتی ، ایجاد 100 مرکز پرورش ماهیان خاویاری با ظرفیت 20 تن گوشت و 500 کیلوگرم خاویار است .
هم اکنون 82 مرکز دارای مجوز در کشور وجود دارد که از این تعداد 43 مرکز در بخش پرورش و تولید ماهیان خاویاری فعالیت دارند و با فعالیت این مراکز تا پایان برنامه توسعه ششم باید 10 تن خاویار و 10 هزار تن گوشت ماهیان خاویاری در کشور تولید شود.
در زمان حاضر قیمت هرکیلوگرم گوشت ماهیان خاویاری پرورشی حدود 45 هزارتومان و قیمت هرکیلوگرم خاویار پرورشی حدود 6 میلیون تومان است .
کشورهایی نظیر آلمان ، فرانسه ، اسپانیا ، ژاپن و امارات مهمترین مشتری های خاویار ایران محسوب می شوند که با تکثیر و پرورش این گونه از ماهیان ، سرمایه گذاری پرسود و با توجیه اقتصادی برای کارآفرینان و فرصتی برای اشتغال کارشناسان خبره و باتجربه در بخش تکثیر و پرورش این نوع ماهیان ایجاد خواهد شد.
در کنار مقابله نهادینه و هماهنگ با صید غیرقانونی و قاچاق ماهیان خاویای در دریای خزر ، استفاده از تسهیلات تعیین شده ، بهینه سازی فرایند تکثیر و تقویت زیرساخت ها و تامین نیازمندیهای مراکز تکثیر و پرورش می تواند در افزایش ذخایر ماهیان خاویاری ایران کارگشا باشد.
