به گزارش خبرگزاری فارس از اردبیل، آیت الله سید حسن عاملی روز گذشته در همایش بزرگداشت روز آذری‌های مسلمان جهان که در نگارخانه خطایی اردبیل برگزار شد، به تبیین عرفان اسلامی در دو مکتب بغداد و خراسان پرداخت و گفت:مکتب بغداد بر پایه زهد بنا نهاده شده در حالیکه مکتب خراسان بر پایه عشق به جمال حضرت حق بناده نهاده شده به طوریکه سالک در آن محو می‌شود.
وی به ویژگی‌های شیخ صفی الدین اشاره کرد و با بیان اینکه شیخ با تسخیر دل‌ها در واقع آناتولی آن زمان را تسخیر کرد، گفت: کار‌های عظیمی که توسط شیخ صفی الدین در جهان آن زمان انجام داده است، قلم‌ها در به تصویر کشیدن آن عاجز هستند.
امام جمعه اردبیل در ادامه سخنان خود به بیان نمونه‌هایی از جهان گشایی‌های شاهان آن دوران اشاره کرد و گفت: عظمت شیخ صفی الدین در تسخیر قلوب ملت‌ها و تاثیر گذاری وی در ملت‌های آن زمان به قدری بزرگ و شگرف است که جهان گشایی شاهانی، چون تیمور و نادر شاه با تمام عظمت شان ناچیز است، چراکه بر اثر نفوذ کلام شیخ صفی در دیار آناتولی سیل جمعیت به سمت اردبیل روان شد.
وی به تبیین تاریخچه قزلباشان در دوره صفویه نیز اشاره کرد و گفت:جماعتی که به عشق زیارت شیخ از سرتاسر آناتولی به سمت اردبیل روان شدند و در این دیار سکنی گزیدند، هسته اولیه قزلباشان را تشکیل دادند و این به خاطر ارادتی بود به شیخ صفی الدین اردبیلی داشتند.
میدان قزلباشان در اردبیل تاسیس می‌شود
آیت الله عاملی در ادامه سخنان خود از تاسیس میدان بزرگ قزلباشان در کنار بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی خبرداد و گفت: کشور باید قدردان قزلباشان باشد چراکه پایه‌های حکومت صفویه که منجر به شکل گیری ایران واحد در آن زمان شد بر پایه ایثارگری‌های قزلباشان بود.
وی به جنگ چالدران نیز اشاره کرد و گفت: این جنگ به خاطر جلوگیری از مهاجرت مردم آناتولی به اردبیل و ملخق شدن به شیخ انجام گرفت.
امام جمعه اردبیل با بیان اینکه در آن زمان بیش از ۱۳ هزار نفر از مردم آناتولی به اردبیل آمده بودند گفت: محلات قدیم اردبیل و موقوفات به جای مانده از آن دوران بر این ادعا گواهی می‌دهند.
شاهان نالایق، افول ایران را رقم زدند
وی با انتقاد از شاهان بعد از دوران صفویه گفت: شاهان نالایق در آغاز تحولات علمی جهانی، افول ایران در آن زمان را رقم زدند.
نماینده ولی فقیه در استان اردبیل در بخش دیگری از سخنان خود به سفر خود به ترکیه اشاره کرد و گفت: ۵۰ جلد کتاب مستدل در وصف اردبیل و زمان صفویه در ترکیه نوشته شده استدر حالیکه در هیچ کجای دنیا این حجم از کتاب در مورد یک شهر ازیک کشور نوشته نشده است.
وجود بیش از ۵ هزار سند تاریخی صفویه در آرشیو دولت عثمانی
آیت الله عاملی به اسناد موجود در رابطه با صفویه و اردبیل در کشور ترکیه اشاره کرد و گفت: طبق گفته‌های کارشاسان و محققان ترکیه‌ای بیش از ۵ هزار و دویست سند در آرشیو دولت عثمانی در خصوص صفویه و اردبیل موجود است که این خود بهترین فرصت مطالعاتی برای محققان و صفویه پژوهان است در حالیکه اسناد موجود در ایران بسیار کم بوده چراکه اسناد ما در گذر زمان از بین رفته است.
وی با بیان اینکه دشمنان اسلام پروژه دین ستیزی و ایران ستیزی را در کشور‌های همسایه ایران آغاز کرده اند، گفت: دشمنان از این نکته غافل هستند که دین صد‌ها جان دارد و حتی اگر صد‌ها بارهم از بین ببرند باز زنده شده و با نور خود به مبارزه با پلیدی‌ها خواهد پرداخت.
۱۹ ژانویه، روز بازگشت و رجعت به وطن است
نماینده ولی فقیه در استان اردبیل در بخش دیگری از سخنان خود به تاریخچه ۱۹ ژانویه به عنوان روز آذری‌های مسلمان جهان اشاره کرد و گفت: این روز نقطه عطف در تاریخ ایران، اسلام و آذربایجان است چراکه این روز، روز بازگشت و رجعت به وطن است.
وی افزود: روس‌ها تبلیغات بسیار گسترده‌ای در آن زمان در باب ایران ستیزی و دین ستیزی انجام داده بودند، اما مسلمان آذری با آگاهی و درایت بالای خود نشان دادند که عاشق اهل بیت و اسلام و اصالت و هویت راستین خود هستند و وطن تاریخی خود را فراموش نکرده‌اند.
آیت الله عاملی با بیان اینکه روس‌ها در ۷۰ ساله گذشته تلاش بسیاری در دین ستیزی و ایران ستیزی انجام دادند و برای عملیاتی کردن نقشه‌های خود دست به تحریف تاریخ نیز زده‌اند، گفت: در پس تحریفات تاریخی فتنه‌های بزرگی وجود دارد و اغلب جنگ‌ها در طول تاریخ نیز پس از تحریفات تاریخی انجام شده‌است.
وی در ادامه سخنان خود به قدم‌های برداشته شده در راستای حفظ هویت تاریخی آذری‌های جهان اشاره کرد و گفت: ۱۹ ژانویه و روز بزرگداشت آذری‌های مسلمان جهان یکی از این اقدامات بوده است.
امام جمعه اردبیل با بیان اینکه ۱۹ ژانویه، حفظ تاریخ است، گفت: هرکس به دنبال تحریف تاریخ باشد در واقع سرخودش کلاه گذاشته است.
آیت الله عاملی با بیان اینکه دشمنان اسلام در جمهوری اذربایجان می‌خواستند با گرفتن دین اسلام از مردم آذربایجان آن‌ها را اروپایی کنند، به هویت ایرانی آذری‌های جمهوری آذربایجان اشاره کرد و گفت: آذری‌های این دیار همواره چشم امیدشان به ایران است، چراکه بر خلاف ادعای دشمنان جمهوری آذربایجان در گذشته متعلق به خاک ایران بود که بر اثر بی لیاقتی شاهان از ایران جدا شد، اما برخلاف انتفاقات رخ داده در این مدت، مردم آذربایجان هویت و ملیت خود را فراموش نکرده و همچنان ایران را وطن اصلی خود می‌دانند.
حفظ هویت ۱۹ ژانویه در واقع حفظ تاریخ است
آیت الله عاملی با بیان اینکه حماسه آذری‌ها در ۱۹ ژانویه تمام آمال و اندیشه‌های دشمنان را از بین برد گفت: ۱۹ ژانویه در واقع روز رجعت و بازگشت به وطن است و این نقطه عطف در تاریخ آذربایجان است.
وی افزود: حفظ هویت ۱۹ ژانویه در واقع حفظ تاریخ است و هر کس هرکس تاریخ را تحریف کند، سر خودش کلاه گذاشته است چراکه مردم آذربایجان با شاهکار خود در ۱۹ ژانویه، مقصد خود را رخ جهانیان کشاندند و این گویا است.
آیت الله عاملی با بیان اینکه قزلباشان از ابتدای تشکیل تابع ولایت بودند گفت: طراح قزلباشان نیز شیخ حیدر بود.
رئیس شورای فرهنگ عمومی استان اردبیل از احیای کلاه قزلباشان خبرداد و گفت: با تولید انبوه این کلاه می‌توان آن را به عنوان نماد اردبیل به زائرین شیخ صفی و همه توریست‌ها عرضه کرد و به این ترتیب شکوه و عظمت اردبیل در گذشته را در این دیار کهن زنده کرد.
گردآوری دایره المعارف و لغت نامه آذری، دومین گام در راستای تقویت هویت آذری‌های جهان
این استاد حوزه و دانشگاه از گردآوری دایره المعارف بزرگ و لغت نامه آذری خبرداد و گفت: این لغت نامه بزرگترین خدمت به زبان و ادبیات آذری در جهان است چراکه در تالبف آن سعی شده با گردآوری تمام واژگان آذری از ایران گرفته تا ترکه و جمهوری آذربایجان به اصالت این زبان در گذشته برگردیم.
وی با بیان اینکه تا به امروز ۵۲ هزار لغت فقط برای کلمه الف. جمع‌آوری شده است، گفت: قصد داشتیم در زمان سفر ریاست جمهوری به استان اردبیل از این کار بزرگ رونمایی کنیم که متاسفانه بی علاقگی وی به این کار ارزشمند، رونمایی از این اثر ماندگار را به تاخیر انداخت.
