به گزارش خبرگزاری بسیج به نقل از فارس، آغاز حرکت چه در جان یک انسان چه در جان یک امت را عرفا «یقظه» مینامند. «یقظه» یعنی بیداری. حضرت امام (ره) هویت انقلاب را با مفهوم «یقظه» معرفی میکند. ایشان میفرماید: «خواجه عبداللَّه انصارى از منازل السائرین- که منازل اهل سلوک را ذکر مىکند- اول منزل را منزل «یَقظه»، منزل بیدارى ذکر مىکند. و این آیه شریفه را هم شاهد مىآورد که خدا فرموده است «أَنْ تَقُومُوا للَّهِ». ایشان تعبیرش این است که یعنى بیدار بشوید، بیدار شدن هم یک قسم از «قیام» است و تمام نهضتهایى که در عالم واقع مىشود آن هم قیام است؛ قیام از خواب، و قیام بعد از بیدارى»(صحیفه امام، ج۱۰، ص: ۲۴۲)
روی دیگر سکه قیاملله
رهبر انقلاب درباره نسبت این نقطه در این مسیر سالکانه میفرماید: «بشر در راه طولانى اى که دارد در این مراحل طولانى سلوک انسان تا برسد به لقاء للّه که از منزل یقظه شروع مىشود و این منازل گوناگون جز با شهپر عشق امکان ندارد که حرکت بکند».(۲۸-۸-۶۷)
روی دیگر سکه این قیاملله چیست؟ این همان حقیقتی است که اهل معنویت و سلوک به عنوان منزل دوم از آن یاد میکنند. منزل توبه. توبه یعنی بازگشت انسان به خودش. به آن حقیقت معنوی و الهی که واقعیت او را تشکیل میدهد. لذا اگر یک انسان بیدار شود، اولین کاری که میکند به خودش بر میگردد.
«اسلام به حکم آنکه دین است و در درونى ترین لایههاى وجود انسان نفوذ مىکند و از طرف دیگر بر فطرت انسانى انسان تکیه دارد، قادر است فرد را علیه تبهکارى خودش بر آشوباند و بشوراند و «انقلاب خود علیه خود» به وجود آورد که نامش «توبه» است».(شهید مطهری. ج۲ص۶۱)
امام خمینی (ره) بازگشت به خویشتن را نتیجه بیداری میداند
به همین دلیل است که امام بازگشت به خویشتن را نتیجه بیداری میداند و میفرماید: «ملتى که بخواهد سر پاى خود بایستد و اداره کشور خودش را خودش بکند، لازم است که اول بیدار بشود. در سیر الى اللَّه هم اهل معرفت گفتهاند که یَقْظه- بیدارى- اوّل منزل است. در طول تاریخ، در این سدههاى آخر، کوشش شده است که ملتهاى جهان سوم خواب باشند، غافل باشند و توجهشان به شخصیت خودشان نباشد و شخصیت خودشان را اصلًا وابسته به غیر بدانند. این قضیه از سالهاى بسیار طولانى بوده است و هى دائماً رشد کرده است تا این اواخر به رشد تمام رسیده بود».(صحیفه امام، ج۱۳، ص: ۵۳۱)
خواجه عبدالله انصاری درباره منزل دوم سلوک این آیه از قرآن را انتخاب کرده است: «وَ من لَمْ یَتُبْ فَأُولئِکَ هُمُ الظَّالِمُونَ» این آیه نشان میدهد که انسانهایی که توبه میکنند از ذیل عنوان ظلم خودشان را خارج میکنند. اولین ویژگی که اتفاق میافتد این است که از حاکمیت طاغوت نجات پیدا میکنند، چون «الذین کفروا اولیاوهم الطاغوت است و الله ولی الذین آمنوا» است.
مهمترین چالش ذهنی بعد از انقلاب اسلامی به روایت رهبر انقلاب
توبه اما خروج همه جانبه از ظلم است. بازگشت به خویشتن الهی است. «فطره الله التی فطر الناس علیها» یعنی خود حقیقیشان. خواجه عبدالله میگوید: «فأسقط اسم الظلم عن التائب» آن آیه میگوید کسی که توبه میکند از ظلم خود را خلاص میکند. یعنی از همه وابستگیهای ظالمانه خود را خلاص میکند.
با این حساب گام دوم معنوی و عرفانی بازگشت به خویشتن است. به گفتمان رهبری معنوی انقلاب اسلامی برگردیم. ایشان معتقدند اساساً چالش ذهنی بعد از انقلاب اسلامی همین بازگشت به خویشتن است.
«به نظر من مهمترین چالش کشور ما یک چالش ذهنی است؛ یعنی همین که افکار عمومی نمیدانند چقدر ثروت در اختیار کشور هست. بعضی از مسؤولین ما هم متأسفانه نمیدانند چقدر ثروت– اعم از ثروت انسانی و ثروت طبیعی- در اختیار کشور هست. دشمن هم از همین دارد استفاده میکند. میخواهد بگوید شما نمیتوانید یا ندارید، بنده اصرار دارم به مردم بگویم که ما میتوانیم و دارا هستیم»(۱-۱-۹۷)
این نکته هویت اقتصاد مقاومتی را شکل میدهد. «اقتصاد مقاومتی» یعنی بروز بازگشت به خویشتن در مقابل ظالمان عالم در ساحت اقتصاد که صحنه نبرد امروز ما است. چهل سال از انقلاب میگذرد و این به معنای تثبیت انقلاب اسلامی در جان ملت است. با این حساب دوران گام دوم را باید دوران بروز بازگشت به خویشتن دانست. دوران بروز کامل توبه و طهارت از ظلم.
علی مهدیان