در زمان شیوع بیماری‌های واگیردار، یکی از اصلی‌ترین کارها از بین بردن زنجیره‌ی انتقال بیماری به یکدیگر است. امری که از آن می‌توان با عنوان قرنطینه یاد کرد. در حال حاضر با توجه به شیوع گسترده‌ی بیماری کرونا در میهن عزیزمان، توجه به این موضوع ضروری است. دستگاه‌های دولتی به دلایلی، قرنطینه‌ی اجباری در کشور را جایز ندانسته‌اند، اما برای حفظ جان خویش و سایر هم‌میهنان و از بین رفتن این بیماری، ضروری است که با اتخاذ قرنطینه‌ی اختیاری، در خانه‌ها که به نظر امن‌ترین مکان در شرایط کنونی هستند بمانیم.
در این یادداشت می‌خواهیم راهکارهایی را به منظور گذراندن هر چه بهتر این دوران در خانه ارائه دهیم. امید که گذران لحظات و تحمل سختی‌ها برایمان آسان‌تر گردد.
تفکر
شاید در طول سال به دلیل مشغله‌های کاری، فرصتی برای تفکر وجود نداشته باشد. امری که از نگاه دین بسیار مهم بوده و می‌تواند پر پرواز آدمی گردد. از امام صادق(ع) روایت شده است که: «یک ساعت اندیشیدن در خیر و صلاح از هزار سال عبادت بهتر است».(1)
در شرایط بد اقتصادی که بسیاری از مشاغل رو به کسادی نهاده و شرایط مالی خوبی ندارند، دستگیری از همسایگان وظیفه‌ای است که به طرق مختلف در روایات نیز تأکید شده است
با تفکر انسان می‌تواند راه را از بیراهه بشناسد. جایگاه خود در جهان هستی را دریابد. قدرت و عظمت خداوند را بیش از پیش حس کند. با اندیشیدن در آنچه از دست داده است، می‌تواند بیش از پیش قدردان داشته‌هایش بوده و بهترین برنامه‌ها را برای بهره‌گیری بهتر و بیشتر از آنها در نظر گیرد. پس از این زمان در خانه بودن می‌توانیم برای شروعی دوباره و محکم‌تر بهره گیریم.
فقط این نکته را در نظر داشته باشیم. همان طور که در حدیث نیز آمده است تفکر باید در خیر و صلاح باشد. از افکاری که موجب از بین رفتن آرامش، ایجاد استرس و غیره می‌شود باید به شدت پرهیز کنیم. چرا که خود سبب تلخی اوقات خواهد شد. نیک بیاندیشیم.
مطالعه‌ی کتاب‌های سودمندی که در طول سال فرصت خواندن آنها برایمان موثر نبوده است در جهت‌دهی به تفکراتمان قطعا مفید خواهد بود. چه بهتر که زمانی از روز را به خواندن کتاب قرآن و فهم هر چه بهتر دین اختصاص دهیم.
نزدیک شدن به فرزندان
نکته‌ی دیگری که در این زمان به شدت باید مد نظر قرار داده شود نزدیک شدن به فرزندان است. کودکان به لحاظ روحی آسیب‌پذیرترین قشر جامعه در حال حاضر هستند در حالی که برای داشتن آینده‌ای نیکو، باید روانی آرام در کودکی داشته باشند. در نتیجه والدین باید با حفظ آرامش حاضری و باطنی از ایجاد تنش در بچه‌ها جلوگیری کنند. جدای از آن که ماندن بیش از اندازه در خانه برای بچه‌ها نیز سخت خواهد بود. در این زمان سعی کنیم محیط خانه را به گونه‌ای فراهم کنیم که بتوانند به راحتی بازی کنند.
در حالی که دید و بازدیدهای عید به بعد از شکست کرونا موکول شده است، وسایل اضافی را جمع کرده و محیط خانه را امن کنیم. زمانی را به بازی با کودکان اختصاص دهیم. در فضاهایی مانند حیاط یا پشت بام خانه به تفریح و بازی با آنها بپردازیم. والدین، به ویژه آن‌هایی که در طول سال عمده‌ی وقت خود را در بیرون از منزل هستند از این زمان بهترین بهره را برای نزدیک شدن به فرزندانشان گیرند. با نوجوان و جوان خویش بیشتر حرف بزنند. از نقشه‌هایشان برای آینده باخبر شوند. انتظاراتشان از خود را بپرسند. با یکدیگر فیلم تماشا کنند و در مورد مسائل مختلف با یکدیگر صحبت کنند. رسول اکرم(صلی الله علیه وآله) فرموده‌اند: «فرزندان خود را گرامی بدارید و آنان را خوب تربیت کنید که موجب مغفرت شماست».(2)
بیشتر بخوانید
5 راهکار برای حفظ عملکرد مثبت خانواده در قرنطینه خانگی چه‌طور در ایام خانه‌نشینی از اختلافات خانوادگی جلوگیری کنیم؟معرفی 6 بردگیم جذاب برای روزهای قرنطینه
توجه به همسایگان
همسایه و آداب همسایگی از جمله اموری است که مورد توجه بزرگان دین اسلام بوده است. در سفارشات امام صادق(ع) خوشهمسایگی باعث آبادی شهرها و طولانی شدن عمرها دانسته شده است.(3) پیامبر اکرم(ص) نیز خوشرفتاری با همسایگان را عاملی دانسته‌اند که خدا و رسولش فرد را دوست داشته باشند.(4) این موضوع در حال حاضر بسیار با اهمیت شده است. شاید از دو جنبه بتوان به این موضوع نگاه کرد:
دوم: در شرایط بد اقتصادی که بسیاری از مشاغل رو به کسادی نهاده و بسیاری از خانواده‌ها شرایط مالی خوبی ندارند، دستگیری از همسایگان وظیفه‌ای است که به طرق مختلف در روایات نیز تاکید شده است. رسول مهربانی‌ها فرموده‌اند: به من ایمان نیاورده است آن کس که شب سیر بخوابد و همسایه‌اش گرسنه باشد.(6) چه خوب است در زمینه‌ی شناسایی افراد نیازمند تلاش کرده و در حد وسع، کمک‌حالشان باشیم. علاوه بر کمک‌های مالی، امدادهای معنوی نیز می‌تواند شادی همسایگان و در نتیجه خدا را به همراه داشته باشد. خرید کردن برای همسایگانی که در شمار گروه‌های پرخطر بیماری هستند در شمار این نوع از همیاری‌ها خواهد بود.
صله رحم
صله رحم منحصر به دیدن از نزدیک نیست که با تعطیلی دید و بازدیدها، کنسل شود. خوشبختانه با پیشرفت تکنولوژی و بهره‌گیری از فضای مجازی امکان ارتباط راحت‌تر شده است. تماس تلفنی، ارتباطات تصویری، فرستادن پیامک و ... علاوه بر آن که شوق دیدار حضوری را بیشتر می‌کند، در ایجاد آرامش در بین افراد خانواده تاثیرگذار خواهد بود. امام علی(ع) فرموده‌اند: خویشانت را گرامی بدار، زیرا آنان بال و پر تو هستند که با آنان پرواز می‌کنی و اصل و ریشه‌ی تو هستند که به ایشان بازمی‌گردی و دست تو هستند که با آنها به دشمن حمله می‌کنی.(7)
خوشهمسایگی تنها این نیست که آزارنرسانی، بلکه خوشهمسایگی این است که در برابر آزار و اذیت همسایه صبر داشته باشی
دعا و عبادت
نکته‌ی آخری که در این مجال مورد توجه قرار داده می‌شود مسئله‌ی دعا و عبادت است. انسان در طول روز باید زمانی را برای ارتباط به مبدا هستی اختصاص دهد تا از ناآرامی‌ها خلاصی یابد. در هنگام خانه‌نشینی این موضوع میسرتر خواهد شد. عدم خروج از منزل و در نتیجه عدم خستگی، فرصتی مناسب برای ارتباط با خالق ایجاد خواهد کرد. ضمن آن که دعا و توسل، یکی از اسباب مهم برطرف شدن بلا نیز هست. پس از سلاح و سپر مؤمن در این زمان غافل نشویم. به ویژه آن که این بلا، همزمان با ماه‌های رجب و شعبان شده است. ماه‌های خوب خدا با اذکار و اعمال فراوان و پاداش بسیار. از فرصت به وجود آمده بهره‌گیریم.
امور دیگری چون استراحت و تجدید قوا، رسیدگی به کارهای عقب‌افتاده، ضرورت حفظ جان و ... نیز در این زمینه مطرح است که بیان آن در این مجال ممکن نیست.
پی‌نوشت:
1- مصباح‌الشریعه، 114.
2- مکارم‌الاخالاق، ص 222.
3- الکافی، ج2، ص667.
4- نهج‌الفصاحه، ص264 و 554.
5- تحف العقول، ص409.
6- مستدرک الوسائل، ج8، ص429.
7- نهج البلاغه، حکمت 939.
