حال ناخوش محصولات مزیت دار خراسان جنوبی و داغ بزرگ نهاده ها
به گزارش خبرگزاری بسیج از خراسان جنوبی، نامه تفصیلی قرارگاه شهید احمدی روشن ناحیه بسیج دانشجویی استان خراسان جنوبی خطاب به وزیر کشاورزی در حوزه مسائل کشاورزی کشور و استان به مناسبت سفر ایشان به خراسان جنوبی به شرح زیر است:
جناب آقای دکتر کاظم خاوازی؛ وزیر محترم جهاد کشاورزی
ضمن عرض سلام و خوش آمد گویی به شما، بنابر وظیفه دانشجویی خود لازم دانستیم نکاتی در حوزه مسائل کشاورزی کشور و استان خدمتتان عرض کنیم.
وزارت جهاد کشاورزی شامل چندین معاونت مهم است و عمق استراتژیک عملکردی بالا و همچنین سر و کار داشتن با طیف وسیعی از مردم دارای اهمیت بسیار زیادیست؛ اما اشکالات و نقصان های بسیاری نیز در‌عملکرد این وزارت خانه مهم وجود دارد که در ذیل به اختصار به آنها اشاره می کنیم:
- پس از ادغام دو وزارتخانه جهاد سازندگی و کشاورزی در سال ۷۹، عملا توسعه روستایی، متولی اصلی و حقیقی خود را از دست داده است و این خلأ بزرگ نه تنها اغلب برنامه های توسعه روستایی را با شکست و یا بازدهی بسیار پایین در اجرا مواجه کرده بلکه باعث شکل گیری الگوی نامناسب توسعه روستایی در کشور شده که خود عامل بسیاری از موازی کاری ها، اتلاف منابع و در سطح کلان عدم توسعه مناسب روستایی شده است.
- شکل گیری برنامه های توسعه روستایی به دور از نقش اصلی و تولیدی روستا و تمرکز بیش از حد بر مشاغل غیر کشاورزی مانند صنایع دستی و گردشگری روستایی که سازگاری کمی با فرهنگ بومی مناطق دارد.
- سیاست اشتباه وام محوری بدون توجه به زیر ساخت ها و حلقه های مکمل که خروجی آن تنها روستایی ِ بیکار و مقروض بوده است، حال آنکه مشکل اصلی روستا بیش از کمبود نقدینگ،٫ خرد بودن واحد های تولیدی و گسست میان زنجیره تولید و مصرف محصولات روستایی و کشاورزیست؛ بنابراین چالش های موجود از جمله نبود زیر ساخت های مناسب در ایجاد اشتغال روستایی الزاما با پرداخت تسهیلات نقدی حل نخواهد شد.
- بخش کشاورزی به واسطه جایگاه فوق استراتژیک خود نیازمند چتر حمایتی دولت است. اعلام به موقع و تعیین قیمت مناسب برای خرید تضمینی گندم نقش مهمی در مقدار تولید سال بعد دارد؛ تاخیر در اعلام قیمت و یا اعلام قیمت پایین، موجب کاهش سطح کشت محصول استراتژیک گندم می شود. از طرفی فقدان سیاست گذاری مناسب حمایت و ترغیب کشاورزان جهت کشت دانه های روغنی و عدم استفاده درست از ظرفیت های کشت این محصولات باعث گره زدن نهاده ها و دانه های روغنی به دلار و افزایش شدید قیمت آنها شده است.
- یکی از چالش های مهم در بخش کشاورزی، نظام توزیع و عرضه محصولات است. در سیستم فعلی با وجود آنکه کشاورز بیشترین تلاش و زحمت را متحمل می‌شود اما کمترین عایده را دارد. از طرفی مصرف‌کننده نیز با قیمت بیش از‌حد واقعی محصول را خریداری می کند که خود باعث تضعیف امنیت غذایی می شود این وضعیت زمینه بروز بسیاری از مفاسد مانند انحصار و احتکار مواد غذایی در سایه نبود نظارت را فراهم ساخته است. فقدان شفافیت نظام توزیع کشاورزی، اقداماتی چون حذف واسطه های اضافه، ثبت اطلاعات دقیق واسطه های عرضه تضمین بازار و فراهم کردن زیر ساخت های عرضه محصولات در بازار از جمله اقدامات لازم برای کنترل شرایط اسف بار فعلیست.
- در برخی مزارع گندم میزان عملکرد در واحد سطح در حدود ۱.۵ تن در هر هکتار است که در مقایسه با میانگین جهانی بسیار ناچیز است. افت بهره وری آب به 40% (در خوشبینانه ترین حالت) باعث هدر رفت آب آنهم در شرایط خشکسالی فعلی شده، واردات ۹۸ درصدی مرغ اجداد، واردات ۹۰ درصدی بذر مصرفی که خود تهدیدی بر امنیت غذاییست، وابستگی کامل به تخم ماهی غزل آلا ی فرانسوی، واردات اسپرم گاو و بهره وری بسیار پایین اکثر نژاد های بومی و ده ها مشکلی که ریشه در ضعف علمی و فناوری کشاورزی دارد؛ نتیجه ضعف و ناکارآمدی نظام تحقیقات است؛ انحصار سازمان عریض و طویل تحقیقات کشاورزی موجب بی رغبتی بخش خصوصی و مراکز دانشگاهی ِخارج وزارت جهاد کشاورزی برای فعالیت در این عرصه شده است؛ همچنین عدم ارتباط مناسب جهاد کشاورزی و مراکز دانشگاهی کشاورزی هم خود زمینه عقب‌ماندگی علمی را فراهم ساخته است.
- انحصار عجیب در واردات خوراک و نهاده های دام که نه تنها در تضاد کامل با امنیت ملیست بلکه زمینه فساد گسترده در این بخش مهم را فراهم ساخته است. همچنین زمینه افزایش شدید قیمت ها و به طبع آن افزایش قیمت گوشت و مرغ و در نتیجه تشدید فشار اقتصادی بر مردم شده نیز حاصل این انحصار می باشد.
- فقدان الگوی کشت مناسب سبب تولید ناپایدار محصولات کشاورزی شده که زندگی کشاورزان و بازار داخلی را با مشکل مواجه کرده است. فقدان الگوی کشت به معنای فقدان امکان برنامه ریزی کلان برای امنیت غذایی کشور می باشد، از طرفی فقدان الگوی مناسب نمی‌تواند کشت را به سمت استفاده درست از منابع سوق دهد حال آنکه اصلاح الگوی کشت ملی خود مقدمات و ملزوماتی را میطلبد. اجرای طرح کاداستر اراضی و انجام دقیق آمایش سرزمینی از زیر ساخت های آن هستند که مقدمات تامین هرکدام در سازمان و اداره ای تقسیم شده است. با وجود سپرده شدن طرح الگوی کشت به جهادکشاورز، ابزار اجرایی مناسب در دست این سازمان نیست، مثلا مسئول طرح کاداستر در حال حاضر سازمان ثبت اسناد است که عملا این پراکندگی و عدم ارتباط مناسب مقدمات اجرایی این طرح را به حاشیه برده است.
و اما استان خراسان جنوبی
دو محصول مزیت دار خراسان جنوبی حال خوشی ندارند.
زعفران:
طلای سرخی که در حال حاضر ارزش کاه هم ندارد ،قیمت پایین زعفران، نبود راهکاری برای خرید تضمینی، هزینه فوق العاده بالای کود، سم و عدم حمایت دولت هم داغی بر دل کشاورزان شده است.
زرشک:
زرشک تازه امسال در شرایطی به بار نشسته که انبار ها و سردخانه ها مملو از زرشک سال های گذشته است. عدم صادرات مناسب و نبود صنایع تبدیلی، تنها راه پیش روی زرشک را خام فروشی ساخته. عدم صادرات زرشک هم خود بحث مفصلی است. از نبود بارگاه مناسب زرشک در استان گرفته تا نبود آزمایشگاه زرشک در استان و شیوه نامناسب پرورش زرشک که زرشک ناسالم خروجی آن است. همچنین استفاده نکردن از روش های نوین پرورش زرشک و آلوده بودن زرشک به دلیل پرورش نامناسب و دوز بالای سم های غیر مجاز و همچنین وجود نداشتن بارگاه و انبار مناسب در استان زرشک مارا ناکام از رسیدن به بازار های بین المللی کرده است. سیاست وزارت جهادکشاورزی مبنی بر تولید صرف زرشک و عدم توجه به کیفیت و خروجی نهایی همچینین عدم بازار سازی مناسب هم مزید بر علت شده است. از طرفی صنایع تبدیلی زرشک هم در استان وجود ندارد یا غیر فعال است که از عدم رغبت سرمایه گذار نشأت می‌گیرد و باز‌هم تابع ندادن مجوز ها، نبود محصول جایگزین برای فصل کاشت زرشک و همچنین ندادن برخی مجوز ها و انحصار است. زرشکی که امسال تنها هشت تن آن صادر شده و بقیه به دلیل آلودگی سمی و شیمیایی از صادرات باز مانده است.
داغ بزرگ نهاده ها:
افزایش بسیار شدید قیمت و کمبود نهاده ها و سهمیه بندی ناعادلانه و به دور از‌واقعیت آن، صنعت دامپروری استان را در معرض نابودی قرار داده در‌حالی که بررسی ها نشاندهنده کمبود نهاده های دولتی و وفور آنها با قیمت آزاد در بازار سیاه است. این شرایط، عدم نظارت مناسب بر‌توزیع و قاچاق نهاده ها را به ذهن متواتر می‌سازد. در همین شرایط جهاد کشاورزی به جای تشدید نظارت بر نحوه توزیع نهاده های دولتی صورت مسئله را پاک کرده و به دامدار وعده تسهیلات ۱۸ درصد ۳۰۰ میلیون تومانی را می‌دهد که خود با قیمت نامناسب گوشت و شیر عملا تیر خلاصی بر پیکر صنعت در‌حال احتضار دامداری در استان است. قیمت سرسام آور تخم مرغ هم باعث کوچکتر شدن سفره کوچک مردم مستضعف شده، افزایش قیمتی که به علت کمبود دان مرغ و افزایش آن با قیمت دلار است که خود تابع انحصار و سیاست های غلط وزارت جهاد کشاورزی می باشد.
جناب وزیر
کشور در ابعاد مختلفی در حال اضطرار است...
افزایش سرسام آور قیمت مایحتاج زندگی، گرانی ها و بی برنامگی و وادادگی دولت کمر مردم را شکسته است...
به عنوان هم استانی شما به شما می‌گویم جهت سبک کردن بار دوش مردم مستضعف گام بردارید همین مستضعفین شما را وزیر و امین کرده اند. از طرفی کشاورزی جزو مهمترین ارکان تاثیر گذار در بحث معیشت مردم است، میلیون ها نفر در کشور از راه کشاورزی ارتزاق می‌کنند.
جناب وزیر نه حال کشاورزی مملکت خوب است و نه حال مردم. به عنوان وزیر جهاد کشاورزی، گامی در جهت سبک تر کردن این بار‌کمر‌شکن از دوش مردم مستضعف بردارید.
و من الله التوفیق
