به گزارش خبرگزاری بسیج ازگلپایگان، گلپایگان شهری از توابع استان اصفهان و در فاصله ۳۶۵ کیلومتری اصفهان واقع است، تاریخی نزدیک به ۷ هزار سال را برای گلپایگان در نظر گرفته‌اند؛ شهری در مسیر جاده ابریشم.
در افسانه‌ها و سنن قدیمی رایج میان مردم، معروف است که گلپایگان را هما دختر بهمن، پادشاه سلسله کیانی ساخته و در آینده دختر هما آن را تجدید عمارت می‌کند و آن را به اسم گلوادگان یا گربادگان، نام‌گذاری می‌کند.اما واقعیت ها، 372 شهید گلگون کفن ،بیش از 1500 رزمنده و ایثارگر و صدها عالم ربانی را در صفحات تاریخ آن ثبت کرده اند.
گلپایگان از سه واژه گل، پای و گان تشکیل شده که می‌تواند به دو مسأله اشاره داشته باشد؛ به اطراف گلپایگان که برویم از دشت‌های لاله‌های واژگون و گل‌های گیاهی را می‌بینیم، اگر مسأله پایگان یا پادگان را در نظر بگیریم، در گذشته‌هایی نه چندان دور مثل دوره قاجار، زندیه و ...گلپایگان یک مرکز نظامی بوده است.
گلپایگان بعد از اسلام، از مراکز بزرگ ترویج تشیع بوده که مورد توجه مبلغین شیعه و دین اسلام قرار گرفته است و عالمان بزرگی از این دیار در خدمت تشیع تملذ کرده و کتاب ها نوشته اند.
امامزادگانی چون حضرت عمران‌ابن‌علی(ع) در شهر گوگد از توابع گلپایگان و امامزادگان ۱۷ تن و سیدالسادات نوادگان امام موسی کاظم(ع)، امام علی‌النقی(ع) و امام رضا(ع) در این شهر مدفون هستند که نشان می‌دهد این شهر مورد توجه مروجین مذهب شیعه بوده است.
مناره عهد سلجوقی گلپایگان از جمله منحصر به فردترین مناره های ایران و معروف به فانوس صحراست که مسیر کاروان های منتهی به جاده ابریشم را که از این شهر می گذشته است مشخص می نموده است و هم اکنون در لیست آثار تاریخی شهر ثبت است.
یکی از مهم‌ترین بناهای شهر گلپایگان، سنگ‌نوشته‌های تیمره است، که قدمت حدود ۷ هزار سال را دارد و متعلق به انسان‌های اولیه بوده است و به همین خاطر میراث شناسان این شهر را پایتخت سنگ‌نگاره‌های ایران می شناسند.
بناهایی همچون مناره گلپایگان، مسجد جامع گلپایگان و بازار چهارسوق،یادگارهایی از دوران سلجوقی در گلپایگان است.
مسجد جامع سلجوقی شهر گلپایگان در سال ۵۰۸ هجری قمری در دوران حکومت ابوشجاع محمدابن ملک‌شاه سلجوقی به شیوه معماری رازی به دست توانای محمد قزوینی ساخته شده که می‌توان مسجد جامع گلپایگان را در تراز ساخت مسجد جامع اصفهان، مسجد جامع اردستان و مسجد جامع نایین دانست که همه در یک دوره، با فاصله زمانی کوتاه توسط معمارانی شبیه به هم ساخته شده است.
محراب مسجد جامع شبیه محراب الجایتوی مسجد جامع اصفهان است اما به دلیل کم‌کاری مسئولان متاسفانه در مرمت های غیر اصولی تغییر حالت داده است.
بازار چهارسوق گلپایگان به بازار سنتی معروف است. این بازار، متشکل از بخش‌هایی چون بازار مس‌گر‌ها، بازار اصلی، بازار فرش‌فروش‌ها، بازار گیوه‌دوزها، بازار کلاهدوزها و بازار سفالگرها است، طاق‌بندی‌ها و سقف ضربی و آجری شکل این بنا تقریبا همان معماری دوره سلجوقی را یادآوری می‌کند.
ارگ گوگد یکی از بزرگ‌ترین بناهای خشتی ایران
ارگ گوگد به عنوان دومین بناهای خشتی گلی ایران و به عنوان نماد فرهنگی گلپایگان در یکی از شهرهای مهم تابعه شهرستان به نام گوگد واقع است، که حدود ۴۰۰ سال پیش ساخته شده است.
بنای زیارتی امامزادگان ۱۷ تن در زمان شاه عباس اول صفوی ساخته شده و جز آثار ملی ایران است، کاشی‌کاری‌ها و گنبد فیروزه‌ای این بنا، یادگاری است از دوره صفویه که بسیار شبیه به نوع کاشی‌کاری‌ها و زینت‌کاری‌های مساجد اصفهان است
بنای زیارتی امامزادگان سیدالسادات نیز که در زمان فتحعلی شاه قاجار ساخته شده و گنبدی آبی‌رنگ دارد، شعری دور گنبد، برای امامزادگان مدفون در این امامزاده در همان دوران قاجار سروده شده که به نام‌های شاهزاده اسحاق، شاهزاده منصور از نوادگان امام موسی‌ابن جعفر(ع) و امام علی‌النقی(ع) هستند.
سد گلپایگان و اطراف آن از لحاظ آب و هوایی متبوع و خنک است، منطقه گردشگری کوچری نیز با دمای مناسب به گردشگران برای تفریح، توصیه می‌شود.
وانشان نیز یکی از روستاهای تاریخی و جاذبه‌های گردشگری گلپایگان است که هوای مطبوعی دارد و خنک بودن این روستا حالت ییلاقی را برای شهرستان گلپایگان ایجاد کرده،. است.
آرامگاه امامزاده سلیمان از نوادگان امام موسی کاظم(ع) متعلق به قرن ۱۰ خورشیدی است در این روستا واقع شده است. ، قلعه تاریخی روستای وانشان نیز از دیگر بناهای تاریخی شهرستان است که چشمه‌ای در آن وجود دارد و محل فیلمبرداری سریال مولانا بوده است و آیین‌های نخل‌گردانی و تعزیه‌خوانی از قدیم تا کنون در این روستا وجود دارد ، همچنین باغ‌های انگور، سیب، زردآلو و دیگر درختان و باغ‌ها، کوچه‌باغ‌هایی را در روستا ایجاد کرده که دلنشین است.
