به گزارش خبرگزاری بسیج، نیکلاس مادورو رئیس جمهور ونزوئلا در هفته جاری به ایران سفر کرد و در این سفر علاوه بر دیدار با مقامات عالی و رئیس جمهور با وزیر نفت هم ملاقات داشت و سند همکاری ۲۰ ساله با ایران امضا کرد.
جمهوری بولیواری ونزوئلا به مساحت ۹۱۶ هزار کیلومترمربع به شکل مثلث بزرگی در شمال آمریکای جنوبی قرار دارد و به دلیل حائل بودن بین آمریکای لاتین و آمریکای مرکزی و دارا بودن منابع طبیعی غنی از موقعیت استراتژیـک مهمی برخوردار است. از غرب با کلمبیـا از شرق باگویان و از جنوب با برزیل مرز مشترک دارد و از شمال در احاطه اقیانوس اطلس و دریای کارائیب است. جمعیت این کشور ۲۸ میلیون نفر است.
موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی وزارت نفت در گزارشی با عنوان «بررسی زمینه همکاری ج. ا. ایران و کشور‌های آمریکای لاتین در حوزه انرژی» به موضوع ظرفیت‌های همکاری ایران و ونزوئلا پرداخته است.
در این گزارش آمده است: «به طور کلی اقتصاد کشور ونزوئلا متکی به نفت و گاز است و در سال ۲۰۲۱ کل تولید ناخالص داخلی اسمی این کشور ۷۳ میلیارد دلار بوده که نسبت به سال ۲۰۲۰ حدود ۲۳ میلیارد دلار افزایش یافته است. در سال ۲۰۲۱ رشد واقعی تولید ناخالص داخلی این کشور ۰.۷ درصد بوده است این در حالی است که بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۰ رشد واقعی تولید ناخالص داخلی این کشور منفی بوده است.
*آخرین وضعیت ذخایر نفت و گاز ونزوئلا
در سال ۲۰۲۰ کل مصرف انرژی اولیه در این کشور ۱.۴۴ اگزاژول (رقم ۱۰ به قوه ۱۸ واحد ژول) بوده است که ۲۶.۳ درصد نسبت به سال ۲۰۱۹ کاهش یافته است. در چند سال گذشته کل مصرف انرژی اولیه در ونزوئلا روند نزولی داشته و نسبت به سال ۲۰۱۳ کمتر از نصف شده است.
نفت و گاز بیشترین سهم را در مصرف انرژی اولیه این کشور دارند. در سال ۲۰۲۰ سهم نفت، گاز و برق-آبی در سبد مصرف انرژی این کشور به ترتیب ۳۴، ۴۷ و ۱۹ درصد بوده است.
بر اساس آخرین برآورد‌ها این کشور دارای ۳۰۳.۸ میلیارد بشکه ذخایر اثبات شده نفت است و ۱۷.۵ درصد از کل ذخایر اثبات شده نفت جهان را در اختیار دارد. در سال ۲۰۲۰ ذخایر اثبات شده گاز طبیعی ونزوئلا ۶.۳ تریلیون متر مکعب بوده که ۳.۳ درصد از کل ذخایر اثبات شده گاز جهان بوده است.
*روند تولید، مصرف و صادرات نفت ونزوئلا تحت تاثیر تحولات سیاسی
در مارس ۲۰۲۱ کل تولید نفت این کشور ۸۰۱ هزار بشکه در روز بوده است که از این مقدار ۷۰۱ هزار بشکه در روز نفت خام و ۱۰۰ هزار بشکه در روز مایعات و میعانات گازی بوده است. تولید نفت در ونزوئلا از سال ۱۹۱۷ با ۳۰۰ بشکه در روز آغاز شد و در سال ۱۹۷۰ به ۳.۷ میلیون بشکه در روز رسید که تاکنون این کشور نتوانسته است به این سطح از تولید دست یابد.
از سال ۱۹۷۰ روند کاهشی تولید نفت آغاز شد و در سال ۱۹۸۵ به ۱.۵ میلیون بشکه در روز رسید، اما مجدداً از سال ۱۹۸۹ تولید افزایش یافت و درسال ۱۹۹۲ به ۲.۳ میلیون بشکه در روز و در سال ۱۹۹۸ به ۳.۱ میلیون بشکه در روز رسید.
با به قدرت رسیدن هوگو چاوز (رئیس جمهور فقید) و اعلام پایبندی نسبت به تعهدات ونزوئلا در اوپک این کشور سطح تولیدش را کاهش داد و بحران‌های سیاسی زمان چاوز به ویژه بحران سال ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ بر تولید ونزوئلا تاثیر منفی گذاشت و این کشور نتوانست به سطح تولید قبل از ریاست جمهوری چاوز دست یابد. علاوه بر این تحریم‌های وضع شده توسط آمریکا علیه این کشور، شدیداً سطح تولید این کشور را تحت تاثیر قرار داد.
در سال ۲۰۲۰ مصرف نفت این کشور ۲۴۲ هزار بشکه در روز بوده که نسبت به سال ۲۰۱۹ حدود ۱۸.۳ درصد کاهش یافته است و متوسط نرخ رشد آن در ۱۰ سال گذشته ۸.۳- درصد بوده است
در سال ۲۰۲۰ تولید گاز این کشور ۱۸.۸ میلیارد متر مکعب بوده که ۰.۵ درصد از کل تولید جهانی گاز است. متوسط نرخ رشد تولید گاز در ۱۰ سال گذشته ۲.۲- درصد بوده است. در سال ۲۰۲۰ مصرف گاز این کشور ۱۸.۸ میلیارد متر مکعب بوده است و تمام گاز تولیدی در داخل مصرف شده است.
*چشم انداز تولید نفت و گاز ونزوئلا
با اینکه ونزوئلا بیشترین ذخایر اثبات شده نفت جهان را در اختیار دارد، اما به دلیل عوامل سیاسی، حجم تولید متناسب با حجم ذخایر نیست و پیش‌بینی می‌شود که در طی چند سال آینده تولید تغییر زیادی نداشته باشد.
موسسه Fitch Solution برآورد کرده است که کل تولید نفت ونزوئلا در سال ۲۰۲۱ حدود ۵۵۴ هزار بشکه در روز بوده و تا سال ۲۰۳۰ به ۷۱۵ هزار بشکه در روز برسد. علاوه بر این موسسه مذکور برآورد کرده است که تولید گاز خشک ونزوئلا در سال ۲۰۲۱ مقدار ۲۴.۷ میلیارد متر مکعب بوده و تا سال ۲۰۳۰ به ۲۹.۶ میلیارد متر مکعب برسد.
*فرصت‌های پنجگانه همکاری استراتژیک ایران و ونزوئلا
۱- همکاری در زمینه توسعه و آپگریدینگ پالایشگاه‌های ونزوئلا برای:
تامین مصرف داخلی این کشور
شکل‌دهی به شبکه فروش منطقه‌ای فرآورده با توجه به نیاز منطقه آمریکای لاتین به فرآورده
شکل‌دهی همکاری مشترک در جهت تضعیف زمینه‌های تحریم پذیری
بخش پالایش ونزوئلا به دلیل تحریم‌های وضع شده علیه این کشور دچار فرسودگی مزمن است و شرکت‌های داخلی این کشور نیز از توانایی بالایی برای آپگرید کردن پالایشگاه‌ها برخوردار نیستند.
در سال ۲۰۲۰ ظرفیت اسمی پالایشی این کشور ۱.۳ میلیون بشکه در روز بوده، اما تولید پالایشی این کشور ۱۲۳ هزار بشکه در روز بوده است. ایران می‌تواند با آپگرید کردن پالایشگاه‌های این کشور، بخشی از نفت خام خود را در پالایشگاه‌های این کشور پالایش کرده و در بازار آمریکای لاتین به فروش برساند چرا که تولید این کشور کمتر از ظرفیت پالایشی است.
۲- ایجاد زیرساخت‌های هاب مطالعات ایران و آمریکای لاتین مشترک در دو کشور که به صورت مستمر زمینه‌های همکاری را بررسی و پیگیری کند.
۳- ونزوئلا همانند ایران درگیر تحریم‌های یکجانبه آمریکا است و همکاری دو کشور و استفاده از تجارب متقابل برای کم کردن اثرات تحریم‌ها می‌تواند یکی از فرصت‌های همکاری باشد.
۴- ونزوئلا بیشترین ذخایر اثبات شده نفت جهان را در اختیار دارد، اما تولید این کشور متناسب با حجم ذخایرش نیست دلیل این امر نیز عدم توانایی فنی شرکت‌های داخلی در بخش بالادستی و عدم ورود شرکت‌های بزرگ بین‌المللی است. از این رو زمینه فعالیت برای شرکت‌های ایرانی در بخش بالادستی ونزوئلا فراهم است.
۵- دو کشور ایران و ونزوئلا از اعضای موسس اوپک هشتند و از لحاظ سیاسی دیدگاه‌های مشترک زیادی دارند از این‌رو همکاری دو کشور در اوپک می‌تواند یکی از زمینه‌های همکاری دو طرف باشد».
