قطب شیر و دوغ لاکچری با طرح پرورش شتر و درآمدزایی بالا

به گزارش خبرگزاری بسیج؛

شتر به علوفه بسیار کم، آب محدود و عرصه وسیع بیابانی نیاز دارد و در مقابل بیماری ها و اختلاف دما بسیار مقاوم است. از تمام اعضای بدن این حیوان می توان بهره اقتصادی برد. شتر به دلیل برخورداری از دستگاه گوارشی منحصر به فرد، بی ارزش ترین گیاهان را تبدیل به سلولز و انرژی می کند و این درحالی است که در شرایط کم آبی نیز این حیوان تا مدت ها هیچ نیازی به آب ندارد. در شرایطی که خشک سالی و کم آبی بسیاری از دام های کشور را تلف کرده و هر سال از جمعیت گاو و گوسفندهای دامداران کم می شود، طرح پرورش شتر با عنایت به درآمدزایی بالایی که برای صاحبانش به دنبال دارد، طی سال های اخیر بیشتر از گذشته مورد توجه قرار گرفته است.

مدیریت مصرف آب با تغییر الگوی دامداری

در شرایط بحرانی خشک سالی در بیشتر استان های کشور و در حالی که همچنان بارانی نمی بارد و چشمه ها و چاه ها هر سال با کاهش سطح آب روبرو هستند، مدیریت مصرف آب و اقتصاد تنها در تغییر الگوی کشت کشاورزی یا صرفه جویی در مصرف آب و اجرای طرح های مکانیزه آب خلاصه نمی شود. در واقع پرورش شتر پتانسیلی است که خشک سالی را به فرصت تبدیل می کند. پرورش صنعتی شتر در بسیاری از کشورهای حاشیه خلیج فارس شکل گرفته و مشتری خاص خود را نیز به صورت گسترده پیدا کرده است. پرورش شتر اکنون صنعتی سود آور است که می تواند اقتصاد دامداری کشور را متحول کند. در حال حاضر در کشور یک میلیون و 600 نفر شتر وجود دارد. این آمار ایران را در رده هفتمین تولید کننده شتر در آسیا قرار داده است. در ایران 13 استان در زمینه پرورش شتر فعال هستند.

قطب تولید دوغ و شیر لاکچری

شهر انبارالوم ایران، یکی از نقاط کشور است که با روی آوردن به پرورش شتر در کنار پرورش سایر دام های سبک و سنگین، توانسته اقتصاد خود را متحول کند و برای جوانانش بیش از هزار فرصت شغلی فراهم کند. انبارالوم از توابع شهرستان آق قلا در استان گلستان است و 7 هزار نفر جمعیت دارد. انبارالوم اگرچه از جاذبه های گردشگری طبیعی و تاریخی متعددی برخوردار است اما شهرتش در کشور وابسته به شیر و دوغ با کیفیت شترهایش است. آقای کیانی، یکی از موفقترین پرورش دهندگان شتر در انبارالوم است. او درباره تاریخچه پروش شتر در این منطقه، می گوید: پرورش شتر به صورت محدود و در حد نگهداری از 2 یا 3 نفر شتر از گذشته های دور در انبارالوم رواج داشت اما طی سال های اخیر به دلیل سود آوری بالا مورد توجه بیشتر مردم قرار گرفت و به سرعت گسترش یافت. فقط ظرف یک سال گذشته گرایش به پرورش شتر در شهر 2 برابر شده است و در حال حاضر 300 خانوار در انبارالوم مشغول پرورش شتر هستند و شیر و دوغ آن را به تهران، مشهد و شیراز صادر می کنند.

پرورش ارزان، محصول گران

او درباره علت گرایش سریع مردم به پرورش شتر، خاطرنشان می کند: پرورش شتر بسیار ارزان تمام می شود. شتر در طبیعت از گیاهانی مثل کنگر، خارشتر و برگ گزچه استفاده می کند که هیچ حیوان دیگری از آنها تغذیه نمی کند. شتر هر چقدر علوفه خشک بیشتر مصرف کند، غلظت و کیفیت دوغ و شیرش افزایش می یابد و هر چقدر علف سبز بخورد، غلظت شیرش کمتر می شود. در فصل گرما شیر شتر به حداکثر می رسد و در زمستان نصف می شود. شتر آب بسیار اندکی می خورد و مقاومت زیادی ِ در برابر گرما دارد. همین کم هزینه بودن پرورش شتر، سود دهی آن را بسیار افزایش می دهد. آقای کیانی می افزاید: طعم شیر هر شتر بر حسب چرایی که کرده و علوفه ای که خورده متفاوت است اما به طور کلی چون شتر علف های شور را دوست دارد، معمولا طعم شیرش شور مزه است و همین عامل موجب افزایش ماندگاری شیر شتر در قیاس با سایر دام ها است. شتر را روزانه 5 بار می دوشیم و هر روز 12 کیلوگرم شیر می دهد. شیر شتر به خاطر املاح، مواد معدنی و ویتامین هایی که دارد نزدیک ترین شیر به شیر مادر است. شتر احتیاج به پیاده روی زیاد دارد و همین امر باعث افزایش سلامت شیرش می شود. در انبار الوم پرورش دهنده ها با کمک خانواده هایشان شتر را پرورش می دهند و دوشیدن شیر شتر بر عهده خانم هاست. بعد از دوشیدن شیر شتر می توانیم مستقیما و بدون حرارت آن را به دوغ تبدیل کنیم. کافی است به شیر شتر، دوغ اضافه کنیم تا بعد از 20 دقیقه به عمل آید. آقای یارعلی یکی از توزیع کننده های موفق شیر شتر در انبارالوم است. او درباره ورود به این عرصه می گوید: چند سال قبل در میدان تجریش تهران با مغازه ای رو به رو شدم که دوغ شتر می فروخت. به صاحب مغازه گفتم می توانم دوغ شتر را با کیفیت بهتر و قیمت ارزان تر از انبارالوم برای شما تهیه کنم و او هم پذیرفت. همان شب در تجریش و پاسداران 300 لیتر دوغ و شیر شتر سفارش گرفتم. دوغ را در انبارالوم لیتری 2 هزار و 500 تومان خریدم و در تهران لیتری 6 هزار و 500 تومان فروختم. به این ترتیب وارد کار توزیع دوغ و شیر انبار الوم شدم که بسیار هم سودآور است. به همین ترتیب شماره کارخانه های لبنیاتی را از اینترنت پیدا کردم و به آن ها گفتم می توانم برایتان شیر شتر با کیفیت عالی و قیمت مناسب پیدا کنم. در حال حاضر روزانه 500 کیلوگرم شیر شتر توزیع می کنم. شکر خدا جوان های بسیاری در انبارالوم در کار پروش شتر اشتغال دارند و جلوی مهاجرت آنها به شهرهای بزرگ گرفته شده است. 

خواص دوغ شتر

دوغ تهیه شده از شیر شتر با دوغ بدست آمده از شیر گاو متفاوت است و تفاوت آن در این است که برای تهیه دوغ گاو ابتدا شیر گاو را توسط یک محرک بیرونی تبدیل به ماست می کنند و بعد ماست بدست آمده را پس از رقیق کردن تبدیل به دوغ می کنند. این فرآيند در شیر شتر متفاوت است، بدين ترتيب که ماده محرک از خود شیر شتر تهیه می شود و پس از آن با هر بار اضافه کردن شیر به آن ماده پس از چند ساعت بدون کم یا زیاد کردن ماده ای به شیر، مایعی بدست می آید که به لحاظ ساختار همان شیر است اما به دلیل اینکه طعم آن شباهت زیادی به دوغ دارد به آن دوغ گفته می شود. این مایع همان شیر است با این تفاوت که ماندگاری آن بدون اضافه کردن مواد نگهدارنده افزایش می یابد. از خواص بارز دوغ شتر می توان به انرژی زا بودن و خاصیت لاغرکنندگی آن اشاره کرد. دوغ شتر ملین بسیار خوبی است و برای درمان بواسیر، بیماری های طحال، ترمیم زخم های دستگاه گوارش، سل، یرقان، آسم و تنگی نفس، کم خونی و فشار خون مفید است. علاوه بر خاصیت لاغرکنندگی، یک لیوان دوغ شتر یک وعده غذایی کامل نیز محسوب میشود. در یک تحقیق ساده اثرالکتوفرین و ِ پروتئین اسیدی دوغ شتر یک کوهانه ترکمن صحرا در استان گلستان، روی سلول های سالم و بیمار کبد مورد مطالعه قرار گرفت و تغییرات مورفولیژیکی آنها در زمان های مختلف بررسی شد. این بررسی ها نشان داد که الکتوفرین و پروتئین اثرات معنی داری بر روی رده های سلولی دارد و از تکثیر سلول های بیمار جلوگیری کرده است. همچنین اثرات آنها روی سلول های سالم نشان داد که این دو باعث طول عمر بیشتر سلول های سالم و افزایش سرعت تکثیر آن ها می شود. شیر شتر همچنین یک منبع غذایی ارزشمند برای افراد تحت درمان سرطان و بیماری های مشابه است.