برنامه‌های اقتصادی براساس و با فرض ماندن تحریم‌ها بایستی برنامه‌ریزی بشود و تعقیب بشود و تحقّق پیدا بکند.

فرض کنیم که این تحریم‌ها ذرّه‌ای و سرِ سوزنی کم نخواهد شد؛ که حالا خود آنها هم همین را می‌گویند.

آنها هم می‌گویند که تحریم‌ها دست نخواهد خورد، حتّی از حالا شروع کردند که اگر در زمینه‌ هسته‌ای هم به توافق برسیم، معنای آن این نیست که همه‌ تحریم‌ها برداشته خواهد شد؛ هنوز چیزهای دیگری هم هست. (بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار مسئولان نظام 1393/04/16)

بنده عقیده‌ام این است که اگر حتّی در مسئله‌ هسته‌ای هم همان‌جور که آنها دیکته می‌کنند ما پیش برویم و قبول کنیم دیکته‌ آنها را، باز هم حرکت مخرّب آنها و تحریم‌های آنها برداشته نخواهد شد؛ انواع و اقسام مشکلات را باز هم درست می‌کنند؛ چون با اصل انقلاب مخالفند.(بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار مردم آذربایجان1393/11/29)

پس از انقلاب شکوهمند اسلامی، نظام سلطه به سردمداری آمریکا برای به زمین زدن انقلاب، از سلاح‌های مختلف نظامی، سیاسی،  فرهنگی و اقتصادی استفاده کرد و همان‌طور که رهبر معظم انقلاب فرموده‌اند، از زمستان سال 90 جنگ تمام عیار اقتصادی را علیه مردم ایران آغاز کرد.

دشمن از حربه تحریم در جنگ اقتصادی استفاده کرده و اقتصاد ایران را تحت تاثیر قرار داده است، اما با توجه به تاکیدات رهبر معظم انقلاب در مورد راهکارهای فراونی که این حربه دشمن را کند می‌کند، دولت می‌تواند راهکارهای مشخصی را برای بی‌اثر کردن تحریم‌های اصلی، بدون توجه به نتیجه مذاکرات هسته‌ای، در پیش بگیرد.

در واقع طبق اعترافات صریح مسئولین آمریکا، تحریم‌های اصلی از جمله نفتی و بانکی در مذاکرات هسته‌ای لغو نخواهد شد و لغو این تحریم‌ها به پذیرش خواسته‌های آنها در موضوعات دیگر از جمله حقوق بشر غربی، حذف مقاومت در مسائل منطقه‌ای و... مشروط شده است، بنابراین همان‌گونه که رهبر انقلاب اسلامی فرمودند، دولت باید دل به نقاط حقیقی و نه خیالی ببندد.

از سوی دیگر دولت باید توجه داشته باشد که در خوشبینانه‌ترین حالت ممکن، اگر همه تحریم‌ها به طور همزمان لغو شود، همچنان چماق تحریم بر سر ملت ایران خواهد بود و مردم و نظام جمهوری اسلامی احساس امنیت اقتصادی نخواهند داشت.

راهکار مدبرانه و عاقلانه این است که دولت راه‌هایی را برای بی‌اثر کردن تحریم‌ها بیابد، به این معنا که شرایط اقتصادی و ساخت درونی کشور، به سمتی برود که امکان تحریم برای دشمنان وجود نداشته باشد.

تحریم‌های تحمیل شده علیه کشورمان در دو حوزه اصلی نفتی و بانکی بیشترین اثرگذاری را بر اقتصاد داشته است که تحریم‌های نفتی به دلیل وابستگی اقتصاد کشور به صادرات نفت خام و تحریم‌های بانکی به دلیل وابستگی ارزی به دلار آمریکا و یورو اروپا، امکان‌پذیر شده است.

در حوزه تحریم‌های نفتی، با رشد صنایع پتروشیمی و گذر  از خام فروشی، می‌توان در میان مدت به بازار وسیع، گسترده و غیر قابل تحریم محصولات پتروشیمی وارد شده و تحریم‌های نفتی را بی‌اثر کرد.

اما درمورد تحریم‌های بانکی یک راه کوتاه‌مدت و مفید وجود وارد که به نظر می‌رسد دولت محترم، توجه لازم را نسبت به آن نداشته است.

طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، ایران می‌تواند به وسیله حذف ارز واسط دلار و یورو در 55 درصد از مبادلات خود، به واسطه پیمان پولی دوجانبه با چند کشور اصلی طرف معاملات خود، بیش از نیمی از تحریم‌های بانکی را در کوتاه مدت بی‌اثر کند.

این شیوه ایست که روسیه در یک سال اخیر و بدنبال تحریم‌های غرب علیه این کشور، برای چند بار از آن استفاده کرده و درحال حاضر درحال رایزنی برای چهارمین و پنجمین پیمان پولی دوجانبه با طرف‌های تجاری خود است؛ در حالی که ایران طی چندین سال تحریم هنوز اقدام عملی در این حوزه انجام نداده است.

از سوی دیگر گسترش پیمان پولی دوجانبه درجهان عمدتا در شرایطی و در بین کشورهایی انجام می‌شود که تحت تحریم‌های بانکی غرب قرار ندارند، بلکه مدت‌هاست که روشن شدن فرجام فروپاشی اقتصاد امریکا و دلار بدون پشتوانه، قدرت‌های اقتصادی جهان از اروپا تا چین و ... را به فکر دوری از افزایش ذخایر دلاری خود انداخته است.

به همین دلیل قدرت‌های اقتصادی غیرغربی از جمله کشورهای عضو گروه بریکس، به دنبال حذف ارز واسط و به جریان انداختن ارزهای ملی خود در سطح بین‌المللی هستند تا موجب استحکام و امنیت ارزی و مبادلاتی خود شوند. اما با توجه به تحریم‌های بانکی تحمیل شده علیه کشورمان، در شرایط فعلی که بسیاری از پول‌های ما در کشورهای دیگر بلوکه شده و نیازهای ما در کشور معطل مانده، اهمال مسئولین امر در اقدام عاجل، برای مردم جای بسی تامل و تعجب دارد.

بدیهی است که یکی از اهداف اصلی انقلاب اسلامی، استقلال از ابرقدرت‌های شرق و غرب بوده است اما تا هنگامی که اقتصاد جمهوری اسلامی به دلار در حال افول وابسته باشد! استقلال اقتصادی نخواهیم داشت.

با تمام این اوصاف، چه در شرایط تحریم و چه در شرایط عادی ما باید با استفاده از دیپلماسی اقتصادی فعال به سمت تقویت پول ملی و  استفاده از ریال در مبادلات خارجی و گسترش پیمان‌های پولی دوجانبه خصوصا با کشورهای درحال توسعه چین، هند، کره جنوبی و... که خود داوطلب چنین روابطی هستند برویم تا هم از نوسانات ارزی در امان بمانیم و هم مبادلات اقتصادی را آسان‌تر انجام دهیم.

در این زمینه، با توجه به درخواست‌های مکرر جامعه علمی و نخبگانی کشور از بانک مرکزی در این خصوص، متاسفانه شاهد انفعال طولانی مدت بانک مرکزی نسبت به این مسئله و در نتیجه تضعیف موضع ایران درمورد تحریم‌های بانکی و در مذاکرات برای لغو تحریم‌های بانکی هستیم.

لازم به ذکر است اغلب که سخن از حذف دلار در مبادلات خارجی به میان آمده است، مسئولان بانک مرکزی اظهار داشته‌اند که دلار از بیشتر مبادلات تجاری ایران حذف شده است و در حال حاضر مبادلات با ارزهای دیگر انجام می‌گیرد.

در حالی که منظور از پیمان پولی دوجانبه این نیست که ما از دام دلار در آمده و در دام یوان و روپیه بیافتیم. پیمان پولی دوجانبه به معنای دوجانبه بودن جریان ارزی دو کشور است و لازمه آن برای ایران ورود ریال در سطح منطقه و جهان است.

از سوی دیگر اگر وزارت امور خارجه نیز مانند طرف غربی که مسیرهای موازی تحریم مثل کاهش قیمت نفت را در دستور کار قرار داد، به جای گذاشتن  تمام داشته‌های خود در سبد مذاکرات، بر روی طرح‌هایی مثل پیمان پولی دوجانبه سرمایه‌گذاری می‌کرد، نه تنها نیمی از مشکل تحریم‌های بانکی حل می‌شد، بلکه این پیام را هم به طرف غربی می‌داد که ایران هم در صورت شکست مذاکرات، گزینه‌های زیادی برای حل مسئله تحریم‌ها دارد.

در پایان خاطرنشان می‌گردد که بسیج دانشجویی به عنوان چشم بیدار ملت، انتظار دارد که بانک مرکزی و وزارت امور خارجه، اقدامات واقعی و نه تبلیغاتی درباره انعقاد پیمان‌های پولی دوجانبه در راستای بی اثر کردن تحریم‌ها انجام دهد و هیچ‌گونه تعلل و انفعالی را در این زمینه برنمی‌تابد و تا اقدام عملی و مثمر ثمر مسئولین محترم از مطالبه حقوق ملت مظلوم به هر یک از طرق قانونی، دست بر نخواهد داشت.

والسلام من اتبع الهدی