ایجاد بیماریهای ناشناخته به بهانه از بین بردن گرسنگی در جهان
از عمده دلایل زیربنایی ایجاد محصولات تراریخته، تامین غذا برای جمعیت جهان و جلوگیری از فقر غذایی در کشورهای مختلف است که از سوی طرفداران تولید این محصولات اذعان میشود؛ درحالیکه نباید به بهای از بین بردن گرسنگی و تامین نیازهای بازار دست به تولید و یا واردات محصولاتی زد که طی سالهای آتی منجر به بروز بیماریهای ناشناخته و مرگ آفرین شود.
به گزارش خبرگزاری بسیج، تنوع زیستی کشاورزی؛ عامل کلیدی در سازگاری موفق
کشاورزی با تغییرات اقلیمی و پیامدهای سوء ناشی از آن به شمار میآید؛ با
این همه و علیرغم وجود شناخت گستردهای که نسبت به اهمیت تنوع زیستی
کشاورزی در سازگاری با تغییرات اقلیمی وجود دارد، تنوع زیستی کشاورزی به
طور گسترده و با روند بسیار سریعی در شرف کاهش است و به سمت یکنواختی
ژنتیکی پیش میرود، بسیاری علت این امر را توسعه لجام گسیخته اصلاح نباتات،
به خصوص در بذر گونههای گندم، برنج و ذرت میدانند.
یکی از چالشهای زیست فناوری، حوزه مهم محصولات دستکاری ژنتیک یا تراریخته است؛ از عمده دلایل زیربنایی ایجاد چنین محصولاتی تامین غذا برای جمعیت جهان و جلوگیری از فقر غذایی در کشورهای مختلف است که از سوی طرفداران تولید این محصولات اذعان میشود؛ از دلایل دیگر طرفداران میتوان به مصرف کم سم و کود اشاره کرد اما با پیگیری موضوع و رصد وضعیت جهان درباره این محصولات مسائلی پیدا شد که نیازمند توجه و پیگیری از سوی مسئولان کشور است.
در واقع تراریخته یا محصولات دستکاری شده ژنتیکی (GMO یا Genetically Modified Organism) به محصولات کشاورزی و یا گیاهانی اطلاق میشود که ساختار ژنتیکی آنها از طریق مهندسی ژنتیک تغییر یافته باشد؛ این تغییر معمولاً جهت بهبود مقاومت گیاه به برخی آفات یا بیماریهای گیاهی و برای بهبود عملکرد گیاه و بهرهوری کشاورز صورت میگیرد؛ این روش از سال ۱۹۷۰ که فناوری دستکاری ژنی به دست انسان رسید، آغاز شد.
البته گیاهان از قدیمالایام اصلاح نژادی میشدند اما این فنآوری با عنوان بهنژادی وارد عرصه کشاورزی شد؛ درحالیکه اصلاحنژاد در کشاورزی سنتی معمولا با دورگ گیری انجام میشد و متخصصین کشاورزی هنوز هم معتقدند که روشهای قدیمی بسیار بهتر از روشهای ژنتیکی است زیرا هیچ مخالفتی با روند طبیعی گیاهان و محصولات کشاورزی ندارد و مطابق همان سیر طبیعی تکاملی گیاهان و میوهها تولید میشود.
دکتر کرمی: تراریخته استفاده از سموم در کشاورزی را سه برابر بیشتر کرده است
دکتر علی کرمی، متخصص بیوتکنولوژی پزشکی و فوق تخصص مهندسی ژنتیک، نظرات خود را در این باره اینچنین بیان میکند: تولیدکننده عمده این محصولات کمپانیهای بزرگ آمریکایی مانند شرکت مونسانتو است؛ علیرغم اینکه بسیاری از کشورهای اروپایی و آمریکایی این محصولات را ممنوع کردهاند اما ایالات متحده شتاب بسیار زیادی در تولید و عرضه این محصولات دارد زیرا کمپانیها و صنایع بزرگ بر این کشور حکومت میکنند، بنابراین کمپانی مانند مونسانتو که بزرگترین شرکت تولیدکننده بذرهای تراریخته است به یک مافیای غذایی تبدیل شده است.
وی ادامه میدهد: محققینی که در این خصوص شروع به تحقیقات کردند متوجه شدند این روش به سلامتی انسان، ذخایر ژنتیکی و محیط زیست آسیبرسان است؛ تصور کنید در کشاورزی سنتی، دو نوع گندم را با هم لقاح میدهند و گندم سومی را به دست میآورند که یک ویژگی جدید دارد در حالی که در تراریخته از یک میکروب استفاده میکنند و سم آن موسوم به B.T را گرفته و آن را وارد گیاه سویا، برنج، ذرت و امثال آن میکنند و بدن گیاه سمی را تولید میکند که وقتی آفت حمله میکند در اثر خوردن آن از بین میرود.
کرمی، در ادامه میگوید: مدافعان تراریخته ادعا میکنند این سم برای انسان بیخطر است اما از طرفی دانشمندانی که مقالاتشان نیز به طور مستند وجود دارد اعلام کردهاند این سم میتواند در درازمدت به سلامت انسان صدمه وارد کند، برای مثال برنج که غذای اغلب ایرانیان است را در نظر بگیرید که هر روز در دو وعده توسط بچه کوچک تا انسان پیر مصرف میشود و تصور کنید چه بیماریهایی را موجب میشود.
این متخصص بیوتکنولوژی پزشکی میگوید: برخلاف ادعای طرفداران، مقالهای وجود دارد که حاکی از ۱۶ سال مطالعه علمی در آمریکا است و نشان میدهد بعد از ۳۰ سال کشت تراریخته، آفتها به همین سمی که ژن آن وارد گیاه شده، مقاومت نشان میدهند پس کشاورز مجبور است میزان سم را بیشتر کند و این مخالف هدف استفاده از تراریخته است زیرا هدف این بود که استفاده از سموم کاهش بیابد اما اکنون تراریخته سبب شده که استفاده از سموم سه برابر بیشتر شود.
دکتر اردکانی: محصولات دستکاری شده ژنتیک سمیتر، آلرژیک و دارای ارزش غذایی کمتر هستند
دکتر علی متولیزاده اردکانی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه ملی ژنتیک نیز اظهار داشت: برخی علتهای طبیعی نبودن محصولات تراریخته را اینچنین بیان میشود؛ دو نوع باکتری از خاک، یک نوع گیاه و یک ویروس گیاهی؛ این نشان میدهد که ترکیب این مواد ژنتیکی هیچ زمانی در طبیعت انجام نمیپذیرد، همچنین کاست ژنی دستکاری شده از زمان ورود به سلول گیاهی میتواند در هر نقطه از ژنوم سلول گیاهی میزبان قرار میگیرد.
وی ادامه میدهد: احتمال بالایی وجود دارد که اختلال در فعالیتهای بیوشیمیایی و سلول گیاهی میزبان ایجاد شود و تست کردن این نوع اختلالات و ارزیابی دقیق این تغییرات با روشهای کنونی ارزیابی ایمنی قریب به غیرممکن است؛ بنابراین ادعا طرفداران استفاده از محصولات دستکاری شده ژنتیک که همه نوع ارزیابیهای ایمنی بر روی این محصولات انجام میشود نمیتواند صحت داشته باشد.
ارکانی، میافزاید: در واقع، محصولات دستکاری شده ژنتیک سمیتر، آلرژیک و دارای ارزش غذایی کمتر هستند چرا که روشهای کنونی مورد استفاده در مهندسی ژنتیک به همراه فرایندهای کشت بافت؛ غیر دقیق و بسیار جهشزا هستند و به تغییرات غیرقابل پیش بینی در ماده وراثتی DNA، پروتئینها و فرایندهای بیوشیمیایی در محصولات دستکاری شده ژنتیک منجر میشوند؛ این تغییرات میتوانند به نتایج غیر پیش بینی شده به شکل سمی شدن یا اثرات آلرژیک و تغییرات در خاصیت غذایی محصولات دستکاری شده ژنتیک، کاهش توانمندی در مقاومت به بیماری، حشرات، خشکی و دیگر استرسها و باروری و اثرات غیرقابل پیش بینی بر روی محیط زیست مانند افزایش علفها شوند.
بنابر این گزارش، محصولات دستکاری شده ژنتیک به چند دلیل ایمن نیستند و این دلایل عبارتند از: متاسفانه مطالعات ایمنی غذایی عمیق بر روی محصولات دستکاری شده ژنتیک که توسط محققین مستقل از صنایع محصولات دستکاری شده ژنتیک انجام شده باشد، نادر است؛ همچنین یکی از مشکلات عدم دسترسی به تخمهای دستکاری شده ژنتیک و انواع غیردستکاری شده ژنتیک از طریق شرکتهای تولید کننده است.
در طول فرایند دستکاری ژنتیک جهشهایی ایجاد میشود که ساختار ژن را میتواند تغییر دهد یا تاثیر بر فعالیتها و ساختار زیستی سلول بگذارد؛ این تغییرات میتواند به تغییراتی ناخواسته در ترکیب سلولی شامل ایجاد آلرژنها و سم جدید و یا اختلال در ارزش تغذیهای شود؛ همچنین محصولات دستکاری شده ژنتیک برای مثال سم Bt در محصولات ضد حشرات ممکن است سمی و یا آلرژیزا باشند.
بروز بیماریهای ناشناخته به بهانه از بین بردن گرسنگی
گفتنی است؛ از آنجا که ایران به عنوان کشوری در حال توسعه میتواند بازار مناسبی برای این محصولات باشد، لزوم توجه ویژه مسئولین و دست اندر کاران حوزه سلامت را میطلبد چرا که نباید به بهای از بین بردن گرسنگی و تامین نیازهای بازار دست به تولید و یا واردات محصولاتی زد که طی سالهای آتی منجر به بروز بیماریهای ناشناخته و مرگ آفرین در کشور ما شود.
امروزه در سراسر دنیا مردم با آگاهی از خطرات استفاده از این محصولات جنبشها و کمپینهایی به راه انداختهاند و در حال مبارزه با شرکتهای تولید کننده این محصولات هستند، شرکتهایی که مصرف این محصولات را به مردم خود توصیه نمیکنند، آن را به کشورهای درحال توسعه صادر میکنند.
همچنین در سالهای اخیر، آزمایشهای فراوانی در مورد خطرات احتمالی محصولات دستکاری شده ژنتیکی در حوزه سلامت صورت گرفته و به نظر میآید، کفه منتقدین این محصولات وزن بیشتری نسبت به طرفداران آن دارد؛ نتایج آزمایشها نشان میدهد که محصولات دستکاری شده ژنتیکی نه تنها بر انسان بلکه بر دام و محیطی که در آن رشد میکنند نیز تاثیر منفی میگذارد؛ از جمله میتوان به مشکلاتی همچون حساسیتهای جدید به مواد غذایی، مقاومت در برابر آنتیبیوتیکها، تغییر در الگوی مصرف علفکشها و از بین بردن ژنهای حساس در حشرات و آفات اشاره کرد.
رسانهها براساس رسالت خود مبنی بر آگاه سازی مردم از خطرات احتمالی استفاده از این محصولات وظیفه دارند با روشن کردن ابعاد این موضوع از یک خطر بزرگ که در کمین مردم ما نشسته اطلاع رسانی کنند.
یکی از چالشهای زیست فناوری، حوزه مهم محصولات دستکاری ژنتیک یا تراریخته است؛ از عمده دلایل زیربنایی ایجاد چنین محصولاتی تامین غذا برای جمعیت جهان و جلوگیری از فقر غذایی در کشورهای مختلف است که از سوی طرفداران تولید این محصولات اذعان میشود؛ از دلایل دیگر طرفداران میتوان به مصرف کم سم و کود اشاره کرد اما با پیگیری موضوع و رصد وضعیت جهان درباره این محصولات مسائلی پیدا شد که نیازمند توجه و پیگیری از سوی مسئولان کشور است.
در واقع تراریخته یا محصولات دستکاری شده ژنتیکی (GMO یا Genetically Modified Organism) به محصولات کشاورزی و یا گیاهانی اطلاق میشود که ساختار ژنتیکی آنها از طریق مهندسی ژنتیک تغییر یافته باشد؛ این تغییر معمولاً جهت بهبود مقاومت گیاه به برخی آفات یا بیماریهای گیاهی و برای بهبود عملکرد گیاه و بهرهوری کشاورز صورت میگیرد؛ این روش از سال ۱۹۷۰ که فناوری دستکاری ژنی به دست انسان رسید، آغاز شد.
البته گیاهان از قدیمالایام اصلاح نژادی میشدند اما این فنآوری با عنوان بهنژادی وارد عرصه کشاورزی شد؛ درحالیکه اصلاحنژاد در کشاورزی سنتی معمولا با دورگ گیری انجام میشد و متخصصین کشاورزی هنوز هم معتقدند که روشهای قدیمی بسیار بهتر از روشهای ژنتیکی است زیرا هیچ مخالفتی با روند طبیعی گیاهان و محصولات کشاورزی ندارد و مطابق همان سیر طبیعی تکاملی گیاهان و میوهها تولید میشود.
دکتر کرمی: تراریخته استفاده از سموم در کشاورزی را سه برابر بیشتر کرده است
دکتر علی کرمی، متخصص بیوتکنولوژی پزشکی و فوق تخصص مهندسی ژنتیک، نظرات خود را در این باره اینچنین بیان میکند: تولیدکننده عمده این محصولات کمپانیهای بزرگ آمریکایی مانند شرکت مونسانتو است؛ علیرغم اینکه بسیاری از کشورهای اروپایی و آمریکایی این محصولات را ممنوع کردهاند اما ایالات متحده شتاب بسیار زیادی در تولید و عرضه این محصولات دارد زیرا کمپانیها و صنایع بزرگ بر این کشور حکومت میکنند، بنابراین کمپانی مانند مونسانتو که بزرگترین شرکت تولیدکننده بذرهای تراریخته است به یک مافیای غذایی تبدیل شده است.
وی ادامه میدهد: محققینی که در این خصوص شروع به تحقیقات کردند متوجه شدند این روش به سلامتی انسان، ذخایر ژنتیکی و محیط زیست آسیبرسان است؛ تصور کنید در کشاورزی سنتی، دو نوع گندم را با هم لقاح میدهند و گندم سومی را به دست میآورند که یک ویژگی جدید دارد در حالی که در تراریخته از یک میکروب استفاده میکنند و سم آن موسوم به B.T را گرفته و آن را وارد گیاه سویا، برنج، ذرت و امثال آن میکنند و بدن گیاه سمی را تولید میکند که وقتی آفت حمله میکند در اثر خوردن آن از بین میرود.
کرمی، در ادامه میگوید: مدافعان تراریخته ادعا میکنند این سم برای انسان بیخطر است اما از طرفی دانشمندانی که مقالاتشان نیز به طور مستند وجود دارد اعلام کردهاند این سم میتواند در درازمدت به سلامت انسان صدمه وارد کند، برای مثال برنج که غذای اغلب ایرانیان است را در نظر بگیرید که هر روز در دو وعده توسط بچه کوچک تا انسان پیر مصرف میشود و تصور کنید چه بیماریهایی را موجب میشود.
این متخصص بیوتکنولوژی پزشکی میگوید: برخلاف ادعای طرفداران، مقالهای وجود دارد که حاکی از ۱۶ سال مطالعه علمی در آمریکا است و نشان میدهد بعد از ۳۰ سال کشت تراریخته، آفتها به همین سمی که ژن آن وارد گیاه شده، مقاومت نشان میدهند پس کشاورز مجبور است میزان سم را بیشتر کند و این مخالف هدف استفاده از تراریخته است زیرا هدف این بود که استفاده از سموم کاهش بیابد اما اکنون تراریخته سبب شده که استفاده از سموم سه برابر بیشتر شود.
دکتر اردکانی: محصولات دستکاری شده ژنتیک سمیتر، آلرژیک و دارای ارزش غذایی کمتر هستند
دکتر علی متولیزاده اردکانی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه ملی ژنتیک نیز اظهار داشت: برخی علتهای طبیعی نبودن محصولات تراریخته را اینچنین بیان میشود؛ دو نوع باکتری از خاک، یک نوع گیاه و یک ویروس گیاهی؛ این نشان میدهد که ترکیب این مواد ژنتیکی هیچ زمانی در طبیعت انجام نمیپذیرد، همچنین کاست ژنی دستکاری شده از زمان ورود به سلول گیاهی میتواند در هر نقطه از ژنوم سلول گیاهی میزبان قرار میگیرد.
وی ادامه میدهد: احتمال بالایی وجود دارد که اختلال در فعالیتهای بیوشیمیایی و سلول گیاهی میزبان ایجاد شود و تست کردن این نوع اختلالات و ارزیابی دقیق این تغییرات با روشهای کنونی ارزیابی ایمنی قریب به غیرممکن است؛ بنابراین ادعا طرفداران استفاده از محصولات دستکاری شده ژنتیک که همه نوع ارزیابیهای ایمنی بر روی این محصولات انجام میشود نمیتواند صحت داشته باشد.
ارکانی، میافزاید: در واقع، محصولات دستکاری شده ژنتیک سمیتر، آلرژیک و دارای ارزش غذایی کمتر هستند چرا که روشهای کنونی مورد استفاده در مهندسی ژنتیک به همراه فرایندهای کشت بافت؛ غیر دقیق و بسیار جهشزا هستند و به تغییرات غیرقابل پیش بینی در ماده وراثتی DNA، پروتئینها و فرایندهای بیوشیمیایی در محصولات دستکاری شده ژنتیک منجر میشوند؛ این تغییرات میتوانند به نتایج غیر پیش بینی شده به شکل سمی شدن یا اثرات آلرژیک و تغییرات در خاصیت غذایی محصولات دستکاری شده ژنتیک، کاهش توانمندی در مقاومت به بیماری، حشرات، خشکی و دیگر استرسها و باروری و اثرات غیرقابل پیش بینی بر روی محیط زیست مانند افزایش علفها شوند.
بنابر این گزارش، محصولات دستکاری شده ژنتیک به چند دلیل ایمن نیستند و این دلایل عبارتند از: متاسفانه مطالعات ایمنی غذایی عمیق بر روی محصولات دستکاری شده ژنتیک که توسط محققین مستقل از صنایع محصولات دستکاری شده ژنتیک انجام شده باشد، نادر است؛ همچنین یکی از مشکلات عدم دسترسی به تخمهای دستکاری شده ژنتیک و انواع غیردستکاری شده ژنتیک از طریق شرکتهای تولید کننده است.
در طول فرایند دستکاری ژنتیک جهشهایی ایجاد میشود که ساختار ژن را میتواند تغییر دهد یا تاثیر بر فعالیتها و ساختار زیستی سلول بگذارد؛ این تغییرات میتواند به تغییراتی ناخواسته در ترکیب سلولی شامل ایجاد آلرژنها و سم جدید و یا اختلال در ارزش تغذیهای شود؛ همچنین محصولات دستکاری شده ژنتیک برای مثال سم Bt در محصولات ضد حشرات ممکن است سمی و یا آلرژیزا باشند.
بروز بیماریهای ناشناخته به بهانه از بین بردن گرسنگی
گفتنی است؛ از آنجا که ایران به عنوان کشوری در حال توسعه میتواند بازار مناسبی برای این محصولات باشد، لزوم توجه ویژه مسئولین و دست اندر کاران حوزه سلامت را میطلبد چرا که نباید به بهای از بین بردن گرسنگی و تامین نیازهای بازار دست به تولید و یا واردات محصولاتی زد که طی سالهای آتی منجر به بروز بیماریهای ناشناخته و مرگ آفرین در کشور ما شود.
امروزه در سراسر دنیا مردم با آگاهی از خطرات استفاده از این محصولات جنبشها و کمپینهایی به راه انداختهاند و در حال مبارزه با شرکتهای تولید کننده این محصولات هستند، شرکتهایی که مصرف این محصولات را به مردم خود توصیه نمیکنند، آن را به کشورهای درحال توسعه صادر میکنند.
همچنین در سالهای اخیر، آزمایشهای فراوانی در مورد خطرات احتمالی محصولات دستکاری شده ژنتیکی در حوزه سلامت صورت گرفته و به نظر میآید، کفه منتقدین این محصولات وزن بیشتری نسبت به طرفداران آن دارد؛ نتایج آزمایشها نشان میدهد که محصولات دستکاری شده ژنتیکی نه تنها بر انسان بلکه بر دام و محیطی که در آن رشد میکنند نیز تاثیر منفی میگذارد؛ از جمله میتوان به مشکلاتی همچون حساسیتهای جدید به مواد غذایی، مقاومت در برابر آنتیبیوتیکها، تغییر در الگوی مصرف علفکشها و از بین بردن ژنهای حساس در حشرات و آفات اشاره کرد.
رسانهها براساس رسالت خود مبنی بر آگاه سازی مردم از خطرات احتمالی استفاده از این محصولات وظیفه دارند با روشن کردن ابعاد این موضوع از یک خطر بزرگ که در کمین مردم ما نشسته اطلاع رسانی کنند.
ارسال نظرات
غیرقابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۰
آخرین اخبار