قراردادی فقط به نفع ایرباس

یکی از موارد مورد انتقاد کارشناسان اقتصادی قراردادی است که آخوندی وزیر راه درباره خرید هواپیما امضا کرده است.

یکی از خلبانان مطرح و باسابقه خطوط هوایی با به صرفه ندانستن قرار داد منعقد شده گفته است: من نه به عنوان خلبان، بلکه به عنوان  کسی که در یک مجموعه هواپیمایی کار می کنم می توانم بگویم برخی خریدهای انجام شده اصلا برای کشورما مناسب نیست. شما یک زمانی پراید دارید. با ۵ میلیون تومان می توانید ماشین‌تان را حسابی نو کنید. یک زمانی پژو دارید این کار را با ۱۰ میلیون تومان انجام می دهید. اما وقتی پورشه دارید باید ۱۰۰ میلیون تومان خرجش کنید. در حال حاضر ما هواپیمایی خریدیم که هیچ کدام از امکانات، تجهیزات و حتی زیرساخت آن در کشور وجود ندارد. این هواپیما تنها جایی که می توانند بنشینند فرودگاه امام خمینی(ره) است. ظرفیت هواپیمای A۳۸۰  بیش از ۵۰۰ نفر است. ما اصلا این تعداد مسافر برای پروازهایمان نداریم. شرکت هواپیمایی امارات که از این هواپیما استفاده می کند، در همه جا دنیا شعبه دارد. می گوید هرجا می خواهید بروید فقط اول امارات بیاید بعد از امارات بروید. اگر ما بخواهیم با این هواپیما پرواز کنیم فقط می توانیم به کشورهای دور برویم. این تعداد پرواز به این کشورها نداریم. این همه می گوییم دبی، روزی چند بار به دبی پرواز داریم؟ اگر این هواپیما وارد خط هوایی شود انگار که پرواز های چند وقت را یکی کنیم و مثلا بگوییم شنبه صبح ساعت ۷ همه مسافران کانادا بیایند بالا!

با این حال رسانه های کارگزاران و خود آخوندی قصد دارند با تبلیغات خرید خود از پاریس را موجه جلوه دهند. "هفته نامه کرباسچی، صدا" با تیتر "شاهکار هوانوردی در هوای ایران" تلاش کرده  تا این خرید را به شدت مورد تبلیغ قرار دهد. "تجارت فردا" نیز با تیتر "شکار ایرباس" خرید ایرباس a380را بی نظیر خوانده است.

این درحالی است که این رسانه ها، پیشتر این هواپیما را مقرون به صرفه نمی دانستند. این مسئله حتی به صورت رسمی در رسانه های کارگزاران مطرح شده بود. پیش از امضای قرارداد خرید 118 هواپیمای ایرباس و قرارگرفتن هواپیمای «ای 380 » در لیست هواپیماهای خریداری‌شده «دنیای اقتصاد» ـ روزنامه منتشر کننده هفته نامه "تجارت فردا ـ در گزارشی نوشته بود که در سال 2015 هواپیمای «ای 380 » سفارش خرید نداشته است. دلیل آن نیز به میزان مصرف سوخت این هواپیما و عدم توجیه اقتصادی به دلیل ظرفیت بالای این هواپیما برمی‌گردد چراکه تکمیل این ظرفیت دشوار است. از سویی باید زیرساخت‌های فرودگاهی برای ورود این هواپیمای غول‌پیکر وجود داشته باشد.

یکی از خبرگزاری ها نیز پس از امضای قرارداد خرید ایرباس در پاریس پیرامون این توافق نوشت: هواپیمای A۳۸۰ برای قاره پیمایی ساخته شده است. یعنی شما یک حجم بالایی مسافر را با امنیت زیادی درمسافت طولانی جابه جا کنید. این هواپیما باید نیمی از کره زمین را طی کند تا صرفه اقتصادی داشته باشد. شرکت هواپیمایی امارات وقتی این هواپیما را خرید. ۲.۵ کیلومتر به طول فرودگاهش اضافه کرد و عرض فرودگاهش را مجبور شد پهن تر کند. شما برای هر یک متر اضافه کردن فرودگاه باید چندمیلیارد هزینه کنید.ممکن است بگویند چرا امارات این هواپیما را برای اروپا هم استفاده می کند؟ اما من می گویم برای امارت می صرفد چون پولش را در می آورد. اما ما نمی توانیم. انگار که دو نفر یک میلیارد پول داشته باشند. یکی برود پورشه  بخرد آن یکی برود BMW بخرد. پول یکی است اما آن کسی که پورشه می خرد باید حقوقش ماهی ۱۰ میلیون باشد تا اگر خواست روغنش را عوض کند بتواند ۴۰۰ هزارتومان فقط پول روغن بدهد.

خرید هواپیماهای مازاد و مضر اقتصادی توسط دولت یازدهم در شرایطی اتفاق می افتد که حتی بلومبرگ نیز به غیرمقرون به صرفه بودن این هواپیما اذعان می کند و می نویسد:  در حالی که خط تولید هواپیماهای سوپرجامبوی «‌ای ۳۸۰» ایرباس به دلیل فقدان مشتری رو به تعطیلی می‌رفت با سفارش ایران برای خرید ۱۲ فروند از این هواپیماها جان تازه‌ای به این خط دمیده خواهد شد. توافق غیرمنتظره ایران برای خرید هواپیماهای «ای 380» گروه ایرباس دومین قرارداد جدید این شرکت برای فروش سوپرجامبوهایش طی 3 هفته اخیر است و به این شرکت هواپیماسازی کمک خواهد کرد تا فعلا مشکلات خط تولید این محصول خود را حل کند. این در حالی است که طی 3 سال گذشته ایرباس حتی نتوانسته بود یک ایرلاین جدید برای فروش این محصولش بیابد. سفر رئیس‌جمهوری ایران به فرانسه، خرید 4 مدل هواپیمای ایرباس را برای ایران به دنبال داشت.

در حالی که رکود در کشور به شدت وجود دارد، این خرید ها توسط رسانه های دولت توجیه می شود. یک کارشناس مسائل اقتصادی، اجتماعی با اشاره به وضعیت فعلی اقتصاد کشور درباره خرید هواپیما توسط دولت یازدهم گفته بود: : وقتی نمایندگان مجلس از منزلشان از بالاشهر تهران بیرون می‌آیند تا می‌گویند "جامعه ما"  باید بدانیم که منظورشان همان بالاشهرهای تهران است و از این قشر سراغ کارهای غیر اولویت دار می‌روند و اولویتی دارند که محرومین در آن نیستند بطور مثال فرض می‌کنیم که خرید یک هواپیمای قاره‌پیما اقتصادی است و می‌توانیم قسط‌های آن را بدهیم اما باید توجه داشته باشیم که مخاطب این خرید هواپیما چند درصد مردم کشور هستند؟ مخاطب این خرید به دو درصد مردم کشور هم نمی‌رسند!