به بهانه احضار مدير شبكه‌3، كارگردان و تهيه‌كننده يك سريال تلويزيوني به دادگاه

تعيين محدوده سنی، شوخی تلقی می‌شود!

پنج سال پيش نوجواني 12‌ساله در پي تماشا و سپس همذات‌پنداري با كاراكتر يك سريال ايراني اقدام به تقليد از شخصيت آن سريال كرد كه در نهايت به مرگ او منجر شد.
کد خبر: ۸۷۲۵۵۷۶
|
۲۱ مرداد ۱۳۹۵ - ۰۸:۵۵
به گزارش خبرگزاری بسیج، تأثير متفاوت آثار نمايشي بر سنين مختلف مسئله‌اي است كه در كشور ما زياد جدي گرفته نمي‌شود. پنج سال پيش نوجواني 12‌ساله در پي تماشا و سپس همذات‌پنداري با كاراكتر يك سريال ايراني اقدام به تقليد از شخصيت آن سريال كرد كه در نهايت به مرگ او منجر شد. حالا و پس از گذشت نزديك به پنج سال از آن واقعه تلخ، دادگاه مدير شبكه 3، كارگردان و تهيه‌كننده سريال «پنج كيلومتر تا بهشت» را احضار كرده است.

رسيدگي به اين پرونده در همان سال 90 در دستور كار يك تيم جنايي قرار گرفت. بررسي‌هاي اوليه نشان مي‌داد محمد مهدي با استفاده از روسري و ميله بارفيكس خود را حلق آويز كرده است. در تحقيقات مشخص شد كودك به تقليد از بازيگر نقش امير حسين سريال «پنج كيلومتر تا بهشت» كه تبديل به روح مي‌شد، براي اينكه تبديل به روح شود تا بداند پدر و مادرش در مورد او چه مي‌گويند در غياب آنها هنگام بازي با برادر شش ساله‌اش خود را حلق آويز كرده است. با شكايت خانواده محمد مهدي تحقيقات در اينباره آغاز شد، اما عوامل توليد فيلم از اتهامات تبرئه شدند. با ارسال پرونده به دادگاه كيفري، با نقض قرار منع تعقيب كارگردان و تهيه‌كننده فيلم، بار ديگر پرونده به دادسراي امور جنايي بازگردانده شد.

صبح روز گذشته با اعلام نتيجه كارشناس رسمي پرونده مبني بر اينكه عوامل فيلم و شبكه با توجه به داستان فيلم، بايد براي افراد زير 16‌سال محدوديت سني تعيين مي‌كردند، اما اين كار را نكردند، آنها را در مرگ محمد مهدي 20 درصد مقصر شناخت. با اعلام نظر كارشناس و بازپرس شعبه دوم دادسراي امور جنايي تهران پورمحمدي رئيس شبكه سوم سيما، عليرضا افخمي كارگردان و تهيه‌كننده اين سريال را به خاطر «تسبيب» براي توضيح به دادسرا احضار كرد.
 
خانواده نبايد براي همه برنامه‌هاي تلويزيون سهم مطلق در نظر بگيرد
متأسفانه در ايران بيش از همه نظارت بر موارد اخلاقي با تمركز به مسائل جنسي و البته مسائل سياسي بر فيلم‌ها انجام مي‌شود. مميز محترم وزارت ارشاد بيش از هرچيز مراقب است كه نوع پوشش خانم‌ها مطابق استاندارد باشد يا كلمات خيلي ركيك از دهان كاراكترها خارج نشود، اما روح كلي فيلم و تأثيري كه اثر هنري بر ترويج سبك زندگي مخاطبان خواهد گذاشت در قالب حساسيت‌هاي كلان وزارت ارشاد در مواجهه با فيلمنامه آنطور كه بايد به چشم نمي‌خورد و البته مسئله خشونت‌هاي رفتاري نيز مدت‌هاست آن‌طور كه بايد جزو اولويت‌هاي مميزان محترم ارشاد قرار نمي‌گيرد.
حسين سلطان محمدي، منتقد سينما و تلويزيون در گفت و گو با «جوان» به اين نكته اشاره مي‌كند كه در كشور ما خانواده مخاطب برنامه‌هاي تلويزيون است، چون خيال همه راحت است كه به‌ظاهر همه برنامه‌ها واجد حداقل‌هاي تربيتي و اخلاقي هستند. او معتقد است خانواده‌ها بايد در معرض اين اطلاع‌رساني قرار بگيرند كه نبايد به لحاظ سلامت و تناسب با مخاطب سهم مطلق براي همه برنامه‌هاي تلويزيون ايران قائل باشند.
   
سريال‌هاي فانتزي در ايران به سبك رئاليستي ساخته مي‌شود
وي با بيان اين نكته كه سريال‌هاي ايراني كه اصطلاحاً در ژانر تخيلي براي مخاطبان ايراني توليد مي‌شود بايد به گونه‌اي باشد كه القاي واقعيت محض نكند، مي‌افزايد: مخاطب بايد متوجه خيالي بودن فيلم بشود. يكي از مشكلات چنين سريال‌هايي در تلويزيون ايران اين است كه موضوعات خيالي كاملاً به سبك رئاليستي ساخته مي‌شود در صورتي كه در غرب اين موضوعات در ژانر و قالب فانتزي توليد مي‌شوند.
اين كارشناس رسانه معتقد است رسانه بايد به مخاطب نسبت به شناخت تصويري اخطار بدهد. در اين باره نظام آموزشي، محيط خانوادگي، مساجد، كانون‌ها و فرهنگسراها نيز موظفند آگاهي‌هاي بصري را براي مواجهه با آثار نمايشي بالا ببرند. خانواده نيز موظف است كودك را به عنوان يك عنصر بي‌اختيار جلوي تلويزيون قرار ندهد. سريال را چه كسي انتخاب مي‌كند؟ رسانه پر از گزاره‌هاي خوب و بد است و اين مسئله بايد مورد توجه والدين قرار گيرد.
  
آثاري كه در حد محدوديت غربي‌ها هم برايش محدوديت قائل نمي‌شويم
صحنه‌هاي خشن گاهي يك نوجوان 12 يا 13 ساله را تا اوج هيجان كه باعث انجام كارهاي خلاف ‌در ‌او مي‌شود، ترغيب مي‌كند؛ يا به عكس حتي ممكن است در صورت داشتن روحيه ضعيف او را به سمت افسردگي حاصل از ديدن صحنه‌هايي از جنايت بكشاند. جالب است كه در ايران با همه محدوديت‌هايي كه به لحاظ مميزي براي فيلم‌ها در نظر گرفته مي‌شود، به عنوان نمونه بيش از يك دهه قبل فيلم «هفت» كه به دليل صحنه‌هاي خشونت آميز آن در غرب با محدوديت سني به نمايش در آمده بود، در ايران بدون چنين محدوديتي و به شكل كاملاً عادي به اكران عمومي درآمد.
امين حيايي به عنوان بازيگر سينما و تلويزيون در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران درباره تعيين محدوده سني آثار نمايشي با بيان اينكه به طور قطع برخي فيلم‌ها، مطالبي را مطرح مي‌كنند كه به درد برخي از مقاطع سني نمي‌خورد و شايد اگر آن محدوده سني مطالب را جذب و دريافت كنند به ضررشان تمام شود، مي‌گويد: آثار نمايشي اين قابليت را دارد كه در مسير زندگي، سرنوشت، اخلاق و رفتار آتي كودكان تأثير بگذارد. سنين بالاي 18 سال مسئوليتشان را خودشان برعهده دارند و مي‌توانند تصميم گيرنده باشند و مي‌دانند چه چيزي را بپذيرند يا  نپذيرند.
 
تعيين محدوده سني محصولات فرهنگي در ايران شوخي تلقي مي‌شود
مجيد ابهري، رفتار‌شناس و آسيب‌شناس اجتماعي نيز در گفت و گويي كه «جوان» با او انجام داد با اشاره به تأكيدات رهبر معظم انقلاب در دهه 60 مبني بر شبيخون فرهنگي كه در سال‌هاي بعد با واژه‌هايي چون رخنه فرهنگي و ناتوي فرهنگي ادامه پيدا كرد، گفت: ايشان از آن زمان نسبت به چنين روزهايي پرهيز مي‌دادند، اما متوليان فرهنگي خواب بودند و همچنان بيدار نشده‌اند. اين كارشناس با بيان اينكه انواع توليدات ماهواره‌اي و بازي‌هاي رايانه‌اي بدون محدوديت از طريق خواربار فروشي، تبلت‌ها و گوشي‌هاي موبايل در اختيار كودكان و نوجوانان ما قرار دارد، خاطرنشان كرد: وقتي خانواده‌ها نسبت به آسيب‌زا بودن اين محصولات و تذكراتي كه در ارتباط با طيف سني به آنها داده مي‌شود، بي‌اعتنايي مي‌كنند، وقوع چنين وقايع تلخي عادي به نظر مي‌رسد. ابهري در اين باره مي‌افزايد: در غرب تعيين محدوده سني براي مخاطبان محصولات فرهنگي از سوي خانواده‌ها جدي گرفته مي‌شود، اما اين مسئله در ايران بيشتر يك شوخي تلقي مي‌شود و حتي كاركرد عكس دارد، به شكلي كه چنين محصولاتي با استقبال بيشتر طيفي قرار مي‌گيرد كه تماشاي آن براي آنها مضر شناخته شده است.
نگاه و موضع مسئولان فرهنگي رده بالا را نيز نمي‌توان ناديده گرفت. اشاره علي جنتي به فيلم «لانتوري» به عنوان فيلم قرآني جشنواره فجر سال قبل را بايد به عنوان يكي از اين مواضع غيركارشناسانه و البته حيرت‌انگيز قلمداد كرد؛ موضعي كه اثرات آن بر حوزه مهمي چون سينما غيرقابل انكار است.
ارسال نظرات