به گزارش خبرگزاری بسیج، مرکز پژوهشهای مجلس طی سلسله گزارشاتی به بررسی اهمیت، مسائل و مشکلات بنگاههای کوچک و متوسط در ایران و جهان پرداخته است. در گزارش پنجم این مرکز، با عنوان «تأمین مالی کسبوکارهای کوچک و متوسط در آمریکا» که در اردیبهشتماه ۹۵ منتشر شد، تجربیات حمایت از تأمین مالی بنگاههای کوچک و متوسط در آمریکا با بررسی تفضیلی قوانین و مقررات مربوطه مورد مداقه قرار گرفته است. بررسیها نشان میدهد قوانین جامع و ویژه و نهاد دولتی که متولی اجرای این قوانین و سیاستها بودهاست، طی سالهای متمادی حمایتهای همهجانبهای از رشد کسبوکارهای کوچک در آمریکا داشتهاند.
ایالات متحده آمریکا محل تولد و رشد عمدهترین شرکتهای نوظهور (استارتآپها) و بزرگ دنیا نظیر اپل (بزرگترین شرکت دنیا از نظر ارزش بازاری)، گوگل (بزرگترین موتور جستجوی دنیا)، مایکروسافت (بزرگترین شرکت نرمافزاری دنیا)، آمازون (بزرگترین فروشگاه اینترنتی دنیا) و استارباکس (بزرگترین کافیشاب زنجیرهای دنیا) است. ویژگی این شرکتها آن است که همگی در سالهایی نه چندان دور، کوچک بودهاند و در یک محیط نهادی مناسب، رشد کرده و بسیار بزرگ شدهاند.
مطالعات صورتگرفته در این زمینه حاکی از آن است که نظام تأمین مالی کسبوکارهای کوچک در ایالات متحده، یکی از پیشرفتهترین نظامهای موجود در این زمینه در جهان است. این نظام با تشریح وظایف و مسئولیتهای دولت و تسهیل سرمایهگذاری بخش خصوصی یکی از دلایل اصلی رشد و توسعه کسبوکارهای کوچک در آمریکاست.
تعریف بنگاههای کوچک و متوسط در اقتصاد آمریکا بر اساس تعداد کارکنان و میزان درآمد به شرح زیر است:
تعداد بنگاههای کوچک و متوسط در ایالات متحده، حدود ۱۵ میلیون است که بیش از ۵۰ درصد از نیروی کار بخش خصوصی را در اختیار دارد. همچنین این بنگاهها نیمی از تولید ناخالص داخلی ایالات متحده آمریکا را بر عهده دارند. یک نکته مهم در شیوه حمایت مالی از کسبوکارهای کوچک در قوانین و مقررات امریکا، بسنده نکردن به اعطای وامها و تسهیلات مالی است. در واقع یکی از جنبههای مهم حمایت مالی از کسبوکارهای کوچک کاهش هزینههای قانونی آنها نظیر معافیتهای مالیاتی و… است.
همچنین اندازه و تعداد بنگاهها در ایالات متحده آمریکا به شرح زیر است:
در سال ۱۹۵۳ میلادی چارچوب قانونی و نظام تشکیلاتی مستقل و منسجمی با عنوان اداره کسب وکارهای کوچک (Small Business Administration, SBA) در جهت توسعه هر چه بیشتر کارآفرینی و فضای رقابت آزاد در آمریکا تاسیس شد. این اداره به عنوان مجری قوانین و مقررات وضع شده در امور کسبوکارهای کوچک در هر یک از ایالتها حداقل یک دفتر دارد و هدف آن حمایت از کسبوکارهای کوچک در تمامی زمینهها به ویژه در زمینه تأمین مالی است. اداره کسبوکارهای کوچک به هیچ عنوان سرمایهگذاری مستقیمی در کسبوکارهای کوچک انجام نمیدهد، بلکه به صورت سالیانه بخشی از سرمایه خود را به عنوان تضمین دریافت وام و کمکهای مالی یا به عنوان منبعی برای تامین مالی وامها در اختیار بانکها به عنوان کارگزاران خود قرار میدهد. یک بنگاه برای دریافت وامهای عمومی کسبوکارهای کوچک بایستی دارای ویژگیهای زیر باشد:
۱. جهت کسب سود فعال باشد.
۲. طبق تعریف اداره کسبوکارهای کوچک (SBA) کسبوکاری کوچک باشد.
۳. در داخل ایالات متحده مشغول بوده یا قرار به فعالیت داشته باشد.
۴. قبل از جستجو برای دریافت کمک مالی از منابع جایگزین، از جمله داراییهای شخصی استفاده کند.
۵. در هیجیک از تعهدات بدهی های موجود به دولت ایالات متحده متخلف نباشد.
۶. قادر به نشان دادن نیاز به دریافت وجوه وام باشد.
قوانین متعددی نظیر قانون کسبوکارهای کوچک مصوب ۱۹۵۳، قانون سرمایهگذاری کسبوکارهای کوچک مصوب ۱۹۵۸، قانون اشتغال کسبوکارهای کوچک مصوب ۲۰۱۰، قانون اعمال مقررات منصفانه درباره کسبوکارهای کوچک مصوب ۱۹۹۶، قانون فرصت اقتصادی مصوب ۱۹۶۴ و قانون مقررات فدرال در حمایت از کسبوکارهای کوچک وجود دارد که مهمترین مفاد آنها عبارتند از:
۱. ارائه انواع وامهای قابل پرداخت توسط دولت یا بخش خصوصی با تضمین اداره کسبوکارهای کوچک
۲. انجام سرمایهگذاری و حمایت از تحقیق و توسعه در کسبوکارهای کوچک
۳. حمایتهای مالی از بنگاههای کوچک در حوزه صنعتی خاص، مثل مواد غذایی، دامپروی و سایر صنایع مرتبط با کشاورزی
۴. مجوز افزایش سقف وامهای پرداختی و میزان آنها
۵. تخفیفهای مالیاتی
۶. اصلاح استانداردهای اندازه؛ به طوری که هر چه قدر بنگاه کوچکتر باشد بیشتر واجد شرایط برای دریافت وام است.
۷. مجوز موقت برای استفاده مجدد از داراییها و مستغلاتِ به رهن گذاشتهشده برای دریافت وام جدید
۸. ایجاد شرایط مساوی در برنامههای واگذاری پیمانکاری فدرال بین همه کسبوکارهای کوچک
۹. ایجاد فرصت بیشتر برای رقابت بنگاههای کوچک در جذب قراردادها
۱۰٫ ایجاد تمهیداتی جهت جلوگیری از اینکه بنگاههای بزرگ خود را به صورت بنگاه کوچک جلوه دهند.
۱۱. الزام سازمانها برای انتشار مقررات و مجوزهایی که تأثیر قابل توجهی بر بنگاههای کوچک دارند.
۱۲. پرداخت هزینههای مربوط به آموزش و ارائه خدمات مشاوره فنی به کارآفرینان خرد و آسیبپذیر
در ایالات متحده، بنیاد ملی کسب وکار مستقل (NFIB) از سال ۱۹۸۶ به جمعآوری دادههای روندی در خصوص بنگاههای کوچک میپردازد. بر اساس تحقیق این بنیاد در سال ۲۰۱۴، صرفا ۲ درصد از صاحبان بنگاههای کوچک، مسئله تأمین مالی را به عنوان مهمترین و تنها مشکل عنوان کردهاند. همچنین ۴ درصد از پرسششوندگان بیان کردهاند که نیازهای اعتباری آنها تأمین نشده است.