در مجالس روضه خوانی قدیم چه معنویتی حاکم بود/کلیات جودی ، سروده های عبدالجواد جودی خراسانی

کلیات جودی، سروده‌های عبدالجواد جودی خراسانی در مصیبت کربلای معلی به اهتمام میرزا علیرضا دهقانی اشکذری در انتشارات آراتا کاوا نشر و در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.

به گزارش اشکذر خبر، این کتاب ۲۷۷ صفحه‌ای در سال ۱۳۹۶ با طراحی جلد سجاد مفیدی فر و صفحه آرایی سید علی اصغر میردهقان طی ۱۰۰۰ جلد در انتشارات آرتا کاوا نشر یافته است.
"میرزا علیرضا دهقانی اشکذری" متولد ابان سال ۱۳۲۹ در مقدمه کتاب خود چنین آورده است:
هنوز چهار سال بیشتر نداشتم که به تشویق پدرم قرآن را در مکتب خانه سنتی عمه ام مرحومه خدیجه غفوری ظرف دو سال فرا گرفتم، دوران ۶ ساله ابتدایی را در مدرسه خانقاهی (شهید رجایی اشکذر) طی کردم و علیرغم علاقه‌ای که به ادامه تحصیل داشتم با شرایط و وضعیت آن روز و با توجه به اینکه تنها پسر خانواده بودم، با همه شوقی که به تحصیل داشتم فرصت و مجالی برای درس خواندم فراهم نشد.
وی علت علاقه خود به نوحه خوانی را در مقدمه کتاب چنین بیان کرده است: با توجه به روحیه مذهبی پدرم و مخصوصا اینکه وی با قرآن، کتاب‌های مذهبی و نوحه خوانی مانوس بود علاقه به نوحه خوانی را در وجودم برانگیخت به نحوی که از همان کودکی به نوحه خوانی علاقه‌مند بودم و در ۱۲ سالگی برای اولین بار در مجلس عزاداری، نوحه خوانی کردم و از آن روز تا کنون که سنم به ۶۶ رسیده، بیش از ۵۰ سال می‌گذرد افتخار دارم در زمره نوحه خوان ها‌ی ائمه معصومین (ع.) مخصوصا شهدای کربلا و بلاخص سالار و سرور شهیدان حضرت ابا عبدالله الحسین علیه السلام هستم.
دهقانی در خصوص تفاوت سبک نوحه خوانی جدید و قدیم چنین بیان داشته است:.
اما وقتی به یاد می‌آورم که در مجالس روضه خوانی قدیم چه معنویتی حاکم بود و وقتی به یاد می‌آورم پدرم و دیگر نوحه خوان‌های قدیم چقدر خالصانه و صادقانه عزاداری می‌کردند و وقتی به یاد می‌آورم که در قدیم نوحه خوان‌ها با چند بیت از اشعار عمیق و پر محتوای بزرگانی، چون جودی علیه الرحمه، اشک از چشمانشان سرازیر می‌شد و گریه شان چنان سوز پیدا می‌کرد که با صدای بلند گریه می‌کردند و اکنون شاهد نوحه خوان‌هایی هستیم که بعضی از آن‌ها نه تنها از معنویت و اخلاص نوحه خوانی‌های آن روز در وجودشان خبری نیست که هیچ، کاش فقط از آن معنویت خالی بودند، ولی چه باید کرد که بسیاری از مداحی‌ها و نوحه خوانی‌ها های امروزی چنان شکل و شمایلی به خود گرفته که انگار نه انگار، هدفشان عزاداری برای ابا عبدالله الحسین (ع.) است.
وی در ادامه هدف خود از جمع آوری این اشعار را چنین بیان می‌کند:
لذا مشاهده این وضعیت مذکور موجب شد در جهت حفظ و بلکه احیای عزاداری و نوحه خوانی سنتی به سهم خود قدمی هر چند کوچک بردارم و در راستای این هدف بران شدم که دیوان جودی خراسانی علیه الرحمه این شاعر دلسوخته عاشورا و کربلا که از هر بیت آن اشک و خون می‌بارد را تقدیم کنم.
گفتنی است که عبدالجواد جودی خراسانی شاعر و مرثیه سرای عهد ناصری است که در شعر به «جودی» تخلص می‌کرد و به اعتبار اینکه در دوران او، «میرزا» لقب عمومی شاعران بوده، میرزای جودی هم خوانده شده است، از زندگی وی اطلاع چندانی در دست نیست. همین قدر از او نوشته اند که از مردم عنبران (روستایی در سه کیلومتری طرقبه مشهد) بوده، در جوانی به مشهد رفته و از طریق دکان قنادی معیشت خود را تامین می‌کرده است.
در اینجا به یکی از اشعار این مرثیه سرای عهد ناصری تحت عنوان مکالمه حضرت زینب خاتون (س.) با نعش مطهر امام تشنه کام (ع.) اشاره می‌کنیم.‌ای جسم چاک چاک که هستی برابرم
جسم برادر منی ام خاک بر سرم
گر تو برادر منی اندر برابرت
از چیست کوفیان بر بایند معجرم
بردار سرزخاک و ببین روی نعش تو
از کعب نی چگونه کبود است پیکرم
زین بیش تاب صبر ندارم زجای خیز
بنما خلاص از کف شمر ستمگرم
زآن دم که حلق خشک تو دیدم به زیر تیغ
خون جای اشک می‌رود از دیده‌ی ترم
درآفتاب نعش تو عریان و‌ای دریغ
نگذاشتند جسم تو در سایه‌ای برم
سازم به هر غمت، ولی از کوفه تا به شام
با قاتل ستمگر تو، چون بسر برم
خود بسته طناب، ولی چون گزیده مار
درپیچ و تاب از غم گیسوی اکبرم
سوراخ کرد قلب مرا، چون دل بتول
تیری که جا گرفته به حلقوم اصغرم
با این همه الم به یتیمان خون جگر
در هر بلیّه گه پدر و گاه مادرم
جودی خموش باش که از اشک آه تو
گه باشم اندر آب و گهی اندر آذرم