یادداشت/ ابراهیم سراوانی دارنده نشان علمی از آکادمی استرالیا و دانشگاه ملی گرجستان

فعال کردن واقعی بازارچه های مرزی، پیگیری حق آبه و ایجاد کارگاه های زودبازده مهم ترین خواسته مردم سیستان

ریاست جمهوری اسلامی، امروز قرار است قدم به سرزمینی بگذارید که سیستان، سرزمین اسطوره هایی همچون رستم دستان نام دارد
کد خبر: ۸۹۵۸۲۵۹
|
۱۴ آذر ۱۳۹۶ - ۰۸:۰۶
به گزارش خبرنگار بسیج از زابل؛ از افتخارات علمی این ناحیه همین بس که اولین رصدخانه دنیا برای رصد ستارگان در این ناحیه ساخته شده است.

بنا بر متون پیش از اسلام، یازدهمین سرزمینی است که اهورا مزدا بیافرید و چهاردهمین ساتراپی (ایالت) در ساختار دولت ساسانی محسوب می‌شده است.

به نوشته «واسیلی بارتولد» مؤلف تذکره جغرافیای تاریخی ایران، بیش‌تر دانشمندان بر این باورند که مردم سیستان، اصیل‌ترین ایرانیان و نمونه بارز نژاد آریایی هستند که بهتر از سایر اقلیم‌های جغرافیایی ایران، زبان و ویژگی‌های ایرانیان دوره‌های تاریخی را حفظ کرده اند و معتقد است که مردم سیستان، هزاران سال پیش، نخستین دولت‌های سازمان یافته آریایی را در فلات ایران پدید آورده اند.

این حوزه فرهنگی – تاریخی که به گاهواره فرهنگ ایران زمین نامبردار است در زمان داریوش هخامنشی، از سوی بطلمیوس، آریا پولیس نام گرفته که بیانگر یکی از کانون‌های بزرگ جمعیتی قوم آریا در سیستان است.

سیستان برخاسته از دل تاریخ، که تمام هنگامه‌های تاریخی را با سرافرازی پشت سر دارد، از منظر تاریخی، اساطیر ملی و حماسی نیز سزاوار شایستگی است.

سیستان خاستگاه نخستین تمدن‌های پیشرفته بشری، کانون اجتماعات شهرنشینی، پل ارتباط آسیای غرب با مناطق هندوچین، و معبر کاروان‌های تجاری بوده است.

شهر سوخته با پنج هزار سال دیرینگی؛ بهترین مرکز شهرنشینی در عصر مفرغ، و ترکیب زیبایی از خلاقیت، فراست صنعت و فرهنگ گذشته، دهانه غلامان (یا دروازه بردگان)؛ نمونه معماری موفق یک شهر هخامنشی، کوه خواجه؛ دژ سنگی و استواری برآمده از درون هزاران رمز و راز تاریخ اشکانی، ساسانی و هنر و تمدن و فرهنگ ایران باستان، زاهدان کهنه یا به قول هنری ساوج؛ لندن آسیا، زبان تصویر گویای هزاره‌های تاریخ است.

سیستان زادگاه آسیاب‌های بادی جهان و سهم ایران در شکل گیری زوایای تمدن است، سیستان گلوگاه هند زرخیز و خاور دور و مهد رادی و رادمردی در اساطیر پهلوانی پیشینیان بوده است و مورخان، بنای سیستان را به چهار هزار سال قبل از بعثت پیامبر اکرم (ص) و به دست گرشاسب نوشته اند.

سیستانیان از آغاز پادشاهی گرشاسب تا طلوع دین احمدی از بام هدایت اسلام بر طریقت آدم (ع) بوده و نام زیبای دارالولایه، بزرگ‌ترین افتخار مردم سیستان است.

سیستان، انبار غله آسیا و به لحاظ رصد اقتصادی، از کانون‌های اقتصاد آن روزگار بوده است به گونه‌ای که هرودت مورخ یونانی، مالیات سیستان را در دوره هخامنشی پس از مصر و میان رودان نام می‌برد.

میراث مکتوب سیستان، چنان در سرشت فرهنگ غنی ایران اسلامی اثرگذار بوده که بدون تعریف جایگاه دانشمندان، علما، فیلسوفان، شاعران، فق‌ها و حکمت آموختگان سیستان نمی‌توان حوزه فرهنگ و علوم اسلامی را تصویر کرد و برای اختصار تنها به چند فراز از معرفی اولین‌ها و برترین‌های مشاهیر سیستان اشاره می‌شود.

یکی از اولین ترجمه‌های قرآن کریم، به گویش سیستان و با واژه‌های سیستانی است، این قرآن نفیس که به قرآن قدس زیور نام یافته و به خط کوفی نوشته شده، ترجمه علی رواقی و پیداشده در گنجینه کتب خطی آستان قدس رضوی است، این افتخار بر سیستانیان مبارک باد که یکی از اولین ترجمه‌های قرآن کریم به گویش سیستانی است.

اولین پهلوان حماسی ایران و پاسدار فرهنگ و رادمردی ایرانیان، رستم، فرزند زال، فرزند سام، فرزند نریمان، در شاهنامه ارجمند فردوسی از سیستان گزینه شده است.

یعقوب لیث صفاری نخستین شهریار ایران پس از اسلام و احیاگر زبان و ادبیات و استقلال ایران، از سیستان برخاسته است؛ رابعه بنت کعب قزداری، نخستین شاعره پارسی گوی ایران سیستانی است.

ام سلمه سجستانی نوه ابی داود سجستانی از محدثین اسلام و از اولین زنان محدثه سیستانی است، ابوسلیمان سجستانی، فیسلوف سده چهارم هجری و از مفاخر ایران و جهان در انتشار میراث فرهنگی اسلامی، زادگاه وی، سیستان است.

ابویعقوب سجستانی، نویسنده کهن‌ترین کتاب نثر پارسی دری، یعنی کشف المحجوب و حزیز بن عبدالله سجزی، از اولین فق‌های جهان تشیع و از شاگردان حضرت امام جعفر صادق برخاسته از سیستان است؛ همچنین خلف بن احمد صفاری، نخستین کسی که به دستور وی در قبال یکصد هزار سکه زر، قرآن خطی نوشته و طراحی شده، زاده همین سرزمین ولایت مدار است.

محمدبن وصیف سگزی، اولین شاعر شعر مکتوب فارسی در نیمه اول قرن سوم هجری و پایه گذار شعر پارسی دری از افتخارات سیستان و اولین قوانین بیمه‌های اجتماعی رایگان در سیستان، توسط یعقوب لیث صفاری نوشته شده است.

اولین آسیا

بهای بادی جهان، اختراع سیستانیان است؛ همچنین سیستانیان در مقابل خلفای اموی، سب مولای علی (ع) نکردند و حاضر شدند گیسوان زنانشان را در ملا عام بتراشند، اما ننگ توهین به علی (ع)، آن مرد حق و اندیشه و اولین امام شیعیان جهان را بر دست و پای آزادی و وجدان بیدار خویش نبستند.

به گواه تاریخ، پرجمعیت‌ترین شهر دوران مفرغ، شهر سوخته سیستان بوده است، اختراع خط مَعقلی در قرن اول هجری به ابراهیم سجزی و اختراع خط جلیلی در اوایل اسلام به یوسف سگزی منسوب است.

خواجه معین الدین محمد بن حسن سجزی سرسلسله چشتیه اجمیر هند و از معارف و صاحبان کرامت و تقوا از افتخارات سیستان است که مرتضی مطهری از او به عنوان صاحب کرامت یاد کرده است.

اولین سرزمینی که نام مدینه العذرا یا شهری که دروازه هایش به روی هیچ بیگانه‌ای گشوده نشد، سیستان بود.

اولین دانشمندی که اسطرلاب زورقی را اختراع و زیج مامونی را بنیاد کرد، استاد ابوسعید سجزی، اهل سیستان است.

نخستین رصدخانه‌های ایرانیان، ازجمله رصدخانه زرتشت در دهانه غلامان سیستان دایر شد؛ تنها سرزمینی که کوروش هخامنشی به مردمش لقب انصار داد، سرزمینی که محل استقرار و زادگاه بزرگ‌ترین خاندان ایرانی یعنی خاندان سورن بود و شکوهمندترین پایتخت‌های ایران در دوران صفاری سیستان است.

اولین تصاویر انیمیشن یا تصاویر متحرک سینما در شهر سوخته و اولین کوره‌های ذوب فلز جهان در سیستان فعال بوده است.

در چند دهه اخیر نیز ادامه این افتخارات نام سیستانیان را در اوج عزت و احترام قرار داده است که از آن جمله می‌توان به اولین روحانی برجسته و مجتهد بزرگ سیستان که پرچم انگلیس را در دوره قاجار از فراز سکوهه سیستان به زیر کشید و آتش زد یعنی آیت الله آقا ملا محمد مهدی، عالم روحانی و آگاه سیستان، اولین شهیدان جنگ تحمیلی، اولین جوانان تیر باران شده سیستانی در زندان‌های حکومت پهلوی، اولین زندانیان و تبعیدشدگان عصر ستمشاهی یعنی محمد ابراهیم شریفی و حجت الاسلام سید محمدتقی حسینی، اولین خط شکنان جبهه مبارزه با کفر بودند.

صد‌ها شهید و آزاده و ایثارگر و جانبار و فدایی امام و انقلاب، به ویژه شهید والامقام، نماینده مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی حجت الاسلام سید محمدتقی حسینی طباطبایی و ده‌ها شهید سرافراز دیگر اشاره کرد.

امروز نیز، عاشقانی سرفراز و سراپا ایثار، پرچم فرهنگ و تمدن و تاریخ سیستان را برافراشته اند و داعیه پاسداری از این سرزمین آغشته به عطر شهیدان را دارند که به سلاح اندیشه و علم و تقوا، دل و جان را زیور داده اند و این نام‌های عزیز و ارجمند را می‌توان درمیان صد‌ها استاد دانشگاه و فرزانه و خطیب و فرهیخته و طبیب و پژوهنده و شاعر و ادیب و مورخ معاصر سیستان که مبدا تحول در این گوشه از میهن تابناک اسلامی شده اند جستجو کرد و در نهایت اینکه سیستان سرزمینی که در زمان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران در حالیکه صد‌ها کیلومتر از منطقه‌ی جنگی و عملیاتی فاصله داشت و یک گلوله و موشک و بمب به سیستان سرافراز نرسید، اما فرزندانش را به دست خویش به جبهه فرستاد تا تراژدی حمله مغول دیگر بار تکرار نشود.

آری این سیستان است، سیستانی که سالهاست در غم و رنج خشک سالی غوطه ور است و می‌سوزد و می‌سازد، اما دم بر نمی‌آورد.

اما امروز و در آستانه حضور جنابعالی به عنوان رییس جمهور همه‌ی ملت ایران، مردم سیستان از جنابعالی خواسته‌های به حق بسیاری دارند که چند مورد از آن‌ها را به اختصار بیان می‌کنم؛ امید آنکه دوستان و همراهان شما این خواسته‌ها را به شما منتقل کنند و شما نیز به عنوان رییس دولت تدبیر و امید تدبیری سازید و امید را به مردم این سامان باز گردانید.

۱- ایجاد منطقه آزاد سیستان اولین خواسته مردم سیستان است که، چون تا کنون در این مورد صحبت‌های زیادی شده است درباره آن سخنی نمی‌گویم.

۲- انتقال هر چه سریعتر گاز از زاهدان به زابل با توجه به سرمای طاقت فرسای سیستان که حتما بخشی از آن را در روز شنبه تجربه خواهید کرد، خواسته دیگری است که در راس همه خواسته‌های به حق مردم این سامان قرار دارد.

۳- ایجاد خطوط ریلی بین مسیر زابل به زاهدان و زابل به مشهد که یکی از مسیر‌های بسیار پر تردد کشور است و هر از چند گاهی از مردم این سامان تلفات می‌گیرد خواسته‌ای مهم و به حق است.

۴- فعال کردن واقعی بازارچه‌های مرزی بین سیستان و افغانستان برای مدتی طولانی می‌تواند مسکن و مرهمی فوری بر زخم کهنه‌ی مردمان رنج دیده این دیار باشد.

۵- نصب پنل‌های خورشیدی بر بام خانه‌های مردم سیستان به خصوص افراد فاقد کار و شغل و روستاییان در مدت زمانی بسیار کوتاه و فوری جهت تولید برق و خرید تضمینی آن توسط دولت و نیز احداث کارگاه و کارخانه تولید این پنل‌ها در منطقه سیستان می‌تواند به اشتغال و ماندگاری اندک افراد باقیمانده در این سامان کمک کند.

۶- ایجاد فوری کارگاه‌ها و کارخانه‌های کوچک زود بازده می‌تواند به اشتغال و ماندگاری مردم سیستان در تنگه احد ایران کمک کند.

۷- با عنایت به اینکه همسایه‌ی شرقی ما از پفک گرفته تا پفیلا و از سیمان گرفته تا کاشی به تولیدات ما نیاز مبرم دارد لذا خواسته به حق دیگر مردمان سیستان فعال کردن شهرک‌های صنعتی و ایجاد کارخانه‌های جدید و فعال سازی صنایع راکد و متوقف شده سیستان ورجاوند است.

۸- ایجاد یک مرکز تفریحی و توریستی و گردشگری با عنایت به زمین رایگان در جنوب شهرستان زابل و در مجاورت جاده‌ی زابل به روستای کرباسک و بیست روستای مسیر، نصب بیش از یکصد آلاچیق و بیشتر و کاشت تعداد زیادی درخت، می‌تواند علاوه بر ایجاد اشتغال مجتمعی مانند مجتمع بقیه الله الاعظم زهک ایجاد کند که نشاط را به مردم زابل باز گرداند و ترافیک جاده کم عرض زابل به زهک در روز‌های تعطیل را به کلی فرو نشاند و از تصادفات بکاهد.

۹- احیای تالاب و دریاچه آب شیرین هامون مانند تدبیری که درباره احیای دریاچه ارومیه اندیشیده شد می‌تواند علاوه بر تسکین آلام مردم سیستان و اشتغالزایی برای آن‌ها از فشار ریزگرد‌ها بر مردم بکاهد و ریه‌های آن‌ها را پاک نگهدارد، نشاط را به آن‌ها باز گرداند و خوراک دام آن‌ها را تامین کند و منبعی برای صید آبزیان و کسب درآمد برای مردمان سیستان باشد.

۱۰- مطالعه استحصال آب‌های ژرف و یا انتقال آب از دریا به سیستان می‌تواند به رشد و بالندگی سرزمین سیستان که آب آن از کشوری دیگر تامین می‌شود و بسیار غیر قابل اطمینان است کمک کند و ده‌ها پیشنهاد دیگر که مردم، مسولین و بزرگان و سرداران سیستان حتما در جلسات خصوصی و عمومی با شما در میان خواهند گذاشت.
ارسال نظرات