جشنواره مقاومت تعطیل بردار نیست/ برای پرداخت پنجاه درصد از بودجه فیلم‌های مشارکتی آماده‌ایم
مدتی بود که بسیاری از هنرمندان که دغدغه شان در سینمای انقلاب و دفاع مقدس جای تقدیر دارد نسبت به برگزار نشدن جشنواره مقاومت ابراز نگرانی کردند و مسئله ای که بیش از همه به این نگرانی ها دامن میزد برگزار نشدن جشنواره به دلیل نبود فیلم های دفاع مقدسی و ارزشی در این حوزه است شاید برگزار نشدن این جشنواره به دلیل مباحث مالی نگرانی های کمتری را به دنبال داشته باشد اما وقتی توسط مدیران اعلام می شود که یکی از مهمترین دلایل نبود فیلم در این عرصه است باید شرایط را به سرعت بررسی کرد اما هنرمندان انقلابی خود آنقدر نسبت به این موضوع حساسیت نشان دادند که مدیرعامل انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس با حضور در خبرگزاری فارس طی صحبتهای به انتقادهای مطرح شده پاسخ داد تا در این زمینه شفاف‌سازی‌های لازم صورت بگیرد.
ماحصل گفت‌وگو با محمدرضا شرف‌الدین را می‌توانید در ذیل مشاهده کنید.
* جشنواره مقاومت مطلقاً تعطیل نشده است
_چه روندی طی شد از آرین دوره تا به امروز که شاهد برگزاری جشنواره مقاومت نبودیم تا جایی که شما و محمد خزایی اعلام می کنند که ما فیلم های کافی برای برگزاری جشنواره مقاومت نداریم؟
اگر بر برگزاری جشنواره مروری داشته باشیم در می آبیم که این جشنواره مطلقاً تعطیل نشده است. نه تنها تعطیل نشده است بلکه برخی از کاستی ها با مطالعاتی که انجام گرفت در حال برطرف شدن است. از همین جا اعلام می کنم ان‌شاءالله در سال آینده این جشنواره را به موقع برگزار خواهیم کرد.جشنواره دفاع مقدس یک جشنواره دو سالانه است و اگر قرار باشد که طبق روال سال های گذشته به کار خود ادامه دهد روند برگزاری آن مطابق با سال 1395 خواهد بود.
*برگزاری سالانه جشنواره مقاومت فقط در حد یک ایده بود
اما مسئله ای که در حال حاضر مورد بحث قرار می دهیم و باید به آن ورود پیدا کنیم برگزاری جشنواره به صورت سالانه است. این مسئله تنها یک تصمیم برای اجرای یک ایده بوده است و شخصاً موافق اعلام رسانه ای آن نبوده ام چرا که اعتقاد داشتم باید زیر ساخت های این ایده به صورت دقیق آسیب شناسی و بررسی شود. دقت داشته باشید این موضوع در یک فرایند رسانه ای به صورت جدی برگزار شد. ما تنها اعلام کردیم که جشنواره مقاومت توانایی برگزاری به صورت سالانه را خواهد داشت. عنوان کردن این مورد بدون بررسی زیر ساخت ها از سوی بسیاری جدی طلقی شد و تا جایی پیش رفت که از ما آن را مطالبه کردند.
اعلام کردن برگزاری سالانه جشنواره مقاومت بدون بررسی صورت گرفت
البته باید به این نکته اشاره کنم که برخی از دست اندرکاران و شورای سیاست گذاری اسرار بر سالانه بودن جشنواره داشتند اما به نظرم این نظر برخواسته از یک نظر کارشناسی شده که مورد ارزیابی از جنبه های مختلف باشد نبوده است. در همان جلسه هم که این ایده مطرح شد اعلام کردم که باید بررسی شود.
_خود شما به عنوان یک سینماگر با سابقه موافق برگزاری سالانه این جشنواره هستید یا این که اعتقاد دارید دو سالانه برگزار شود؟
شخصاً موافق برگزاری سالانه جشنواره مقاومت هستم.
_آیا فکر می کنید سینمای ایران این ظرفیت را دارد؟
بله به نظرم وجود دارد. مگر شاهد برگزاری سالانه جشنواره کودک و یا فیلم کوتاه تهران نیستیم. برخی از جشنواره ها که طراز اول هم نیستند به سالانه تبدیل شده‌اند و یا در حال طی کردن این مسیر هستند. جشنواره مقاومت که یک جشنواره راهبردی و استراتژیک است چرا نباید بتواند که سالانه برگزار شود به خصوص در بخش بین الملل چرا که در کشورهای اطراف مان فیلم های زیادی ساخته می شود که می توان آن ها را در بخش سینمای مقاومت جای داد.
*در عرصه سینمای مقاومت ضعیف تر از کشورهای همسایه نباید باشیم/ کشورهای همسایه گوی سبقت را در تولید آثار مقاومت از ما ربوده‌اند
_اما موضوع اصلی این جا است در کشور های اطراف بهتر از ما عمل می کنند، ما که در این عرصه جزو پیشگامان هستیم نباید ضعیف تر از آن ها در عرصه سینمای مقاومت ظاهر شویم.
چه اشکالی دارد. بحث همه صدور انقلاب است و در نظر داریم که تفکر انقلاب اسلامی را جهانی کنیم. نباید ناراحت شد که کشور های دیگر در این حوزه به خوبی عمل می کنند. البته قبول دام در برخی از زمینه ها کشور هایی هستند که گوی سبقت را از امروز ما ربوده اند و این موضوع تا جایی به چشم می آید که گذشته هشت سال دفاع مقدس را آن ها احیاء کرده اند. حزب الله لبنان و مقاومت مردمی در عراق و سوریه در برابر داعش جزو همین دسته اند.
*مقاومت کشورهای همسایه و پرداخت به این موضوع در فیلم‌های‌شان بازتاب انقلاب ایران است/متعلق دانستن ایده انقلاب به خود یک نوع استعمارگری است
البته نباید فراموش کرد که این مقاومت ها بازتاب انقلابی است که توسط مردم ایران رخ داد. چه اشکالی دارد در فضای سینما هم پیشرو بشوند ما رده پای فیلم سازان دهه شصت خود را در آثار سینمایی کشور هایی که از انقلاب بهره برده اند می بینیم. من فکر می کنم ایده این که تفکر تنها متعلق به این نقطه جغرافیایی است یک ایده استعماری است. مطلقاً تفکر انقلاب اسلامی الزاماً متعلق به مرز های ایران نیست بلکه متعلق به جهان اسلام و حتی فراتر از آن متعلق به بشریت است. در هر نقطه از جهان که فیلم مقاومتی ساخته میشود باید مورد حمایت قرار گیرد. جایی همانند جشنواره مقاومت می تواند فیلم هایی از این دست را مورد تشویق قرار دهد تشویقی که موجه و به دور از ریاکاری است و نکات اثر بخش یک فیلم به اندازه کاستی هایش مورد توجه قرار می گیرد.اطمینان می دهم بر اساس تمام این دلایل و بسیاری از نکات دیگر جشنواره مقاومت تعطیل نشده است. من خودم همان فردی هستم که جشنواره تعطیل شده را با چنگ و دندان دوباره فعال و برگزار کردم.
*جشنواره مقاومت تعطیل بردار نیست
_البته بعد از یک تعطیلی شش ساله.
قبول دارم این زمان قابل توجه بود اما واقعاً با دست خالی این روند را به جریان انداختیم. اما نباید این گونه فکر کنیم که این جشنواره تعطیل بردار است اما بنا به شرایط ممکن است در دوره هایی برگزار نشده باشد اما اعتقاد دارم اگر قرار است این جشنواره به دلیل کمبود هایی که وجود دارد با کیفیت بدی برگزار شود بهتر است که در برگزاری آن کمی تامل به خرج دهیم. یکی از دلایلی که امسال به برگزاری این جشنواره با دید تردید نگاه می کردم یکی از دلایلش همین موضوع بود. برگزاری جشنواره باید در شأن و منزلت آن باشد.
دقت داشته باشیم برگزاری جشنواره به هر قیمتی که کیفیت آن را زیر سوال می برد دو آسیب بزرگ را به ما وارد خواهد کرد. ابتدا باعث می شود که توقع بسیاری از فیلمسازان و مخاطبانم و حتی مدیران از جشنواره نزول پیدا خواهد می کند. اگر هم با مترو میزان خودمان قرار باشد که فیلم ها را بسنجیم هیچ جایزه ای به هیچ کدام از فیلم ها نباید بدهیم. گویا جشنواره ای برگزار کرده ایم که فقط جوایزی را به فیلم هایی از این دست بدهیم که این خود دومین آسیب جدی به عرصه فیلم های دفاع مقدسی خواهد بود. بهتر است به کیفیت فکر کنیم.
*اگر مدیری گفت که فیلم دفاع مقدسی نمی‌خواهیم بدانید که یک توطئه فرهنگی است
_همه ما گمان می کنیم که جشنواره مقاومت تعطیل بردار نیست شما را رجوع می دهم به دوره ای که مدیرانی بر صندلی مدیریت تکیه زدند که به خود اجازه دادند بگویند ما نیازی به فیلم های دفاع مقدسی نداریم. وقتی روند برگزاری جشنواره مقاومت را بررسی می کنیم کم کم به نظر می آید که دوباره این اتفاق در حال رخ دادن است . به صورت واضح بگویید که چه اتفاقی افتاد که جشنواره مقاومت در سال 94 برگزار نشد؟
ابتدا باید گفت که اگر روزی مدیر و سیاست گذاری اعلام کرد که ما به فیلم های دفاع مقدس نیاز نداریم اطمینان داشته باشید که یک توطئه فرهنگی بیش نیست.سینمای دفاع مقدس و مقاومت جزو استراتژی ما قرار دارد چرا که مقاومت جزو استراتژی های نظام جمهوری اسلامی ایران قرار دارد. ما نمی توانیم در مانیفست دفاعی خود سینمای مقاومت نداشته باشیم چون در مجموع نمی توانیم فرهنگ مقاومت را از خود دور کنیم. ما هیچ نیازی به صلاح های کشتار جمعی نداریم اما نداشتنش با داشتن یک سری از موارد باعث قدرت ما می شود و اجازه نمی دهد در برابر بسیاری از تهدید ها احساس ضعف کنیم و آن مهم داشتن فرهنگ مقاومت است. اگر لحظه ای از مقاومت غافل شویم یعنی مرز های خودمان را برای استعمار باز کرده ایم. حاشا اگر چنین تفکری در بین ما وجود داشته باشد. اصلاً نظام جمهوری اسلامی ایران ماهیتاً نمی تواند تفکر مقاومتی نداشته باشد اگر این تفکر در اندیشه نظام وجود دارد قطعاً سینمای مقاومت هم جزو موارد لاینفک آن است.
سینما یک ابزار فرهنگی است به خصوص با تاثیراتی که می تواند در جهان بگذارد ما باید به درستی از این ابزار فرهنگی استفاده کنیم. باید به این نکته اشاره که سینمای مقاومت و یا دفاع مقدس الزاماً سینمایی نیست که باید در آن شاهد توپ و تانک باشیم. سینمای مقاومت اصولاً سینمای جنگی نیست بلکه سینمایی ضد جنگ، ضد خشونت و ضد تروریست است و فیلم هایی که به این مفاهیم می پردازند می توانند جزو آثار سینمایی مقاومت به حساب بیایند.
_ آقای شرف‌الدین چرا تعارف می‌کنید! به طور شفاف و واضح بگوئید دلیل تعطیلی جشنواره مقاومت در این دوره چه بود؟
نه به هیچ عنوان تعارف نمی‌کنم اما ابتدا به ساکن می خواهم لزوم وجود جشنواره را ثابت کنم. این موضوع به قدری مهم است که باید به آن پرداخت کاری به اظهار نظر‌های رسمی ندارم اما در فضای مجازی هم اگر نگاهی بیندازید متوجه این خواسته که نشان از تعطیلی جشنواره دفاع مقدس است خواهید شد. اتفاقاً من از صراحت کلام استقبال می‌کنم که پاسخ ها و شبهات در این زمینه مطرح شود و در موردش حرف بزنیم. برخی تا جایی برای تضعیف مقاومت و دفاع مقدس پیش رفتند که روزی مهاجرانی اعلام کرد جنگ ایران و عراق برادر کشی بوده است. اما فردی چون او پاسخ خودش را دریافت کرد که ملت ایران و رزمندگان ما به نمایندگی از دو ملت با صدام می‌جنگیدند.
*نداشتن پول و فیلمنامه در حوزه دفاع مقدس باعث شد جشنواره مقاومت برگزار نشود
نمی دانم که باید با مقدمه باید پاسخ دهم یا مستقیم به اصل مطلب بپردازم که چرا جشنواره مقاومت تعطیل شد. اما در یک کلام باید گفت اتفاق خاصی نیفتاد؛ تنها مورد نداشتن پول کافی برای برگزاری آن بوده است. مهمترین عامل نبود بودجه است و به همین دلیل آثار خوب و کافی هم در این زمینه ساخته نشده بود. نه تنها سینمای دفاع مقدس بلکه به طور کلی سینمای ایران به شدت وابسته به دولت است. دولت به بخش های مختلفی کمک‌های حمایتی می‌کند. در عرصه فرهنگ به خصوص در سینمای و مهمتر از همه بخش دفاع مقدس که توانایی آن را ندارد تا به تنهایی به راه خود ادامه داد این کمک ها باید به صورت جدی اعمال شود
مورد دومی که باعث شده است با کمبود فیلم مواجه بشویم نبود فیلمنامه ها و طرح های خوب و جذاب در این زمینه است که بتواند مخاطب را به خود جذب کند. با صراحت می گویم طرح ها به قدری بد بود که خود ما به نوشتن فیلمنامه ورود پیدا کردیم. در واقع این شرایط باعث شد انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس به سفارش فیلمنامه روی بیاورد. البته فیلمنامه های خوبی هم وجود داشت که به دلیل بالا بودن هزینه تولید فیلم در حوزه دفاع مقدس نمی توانستیم تمام بودجه آن را پرداخت کنیم متاسفانه حتی مشارکت هم نبود تا یک پروژه سینمایی دغدغه مند در این عرصه به مرحله تولید برسد. وقتی فیلم نداریم به تناسب آن نمی‌توان جشنواره خوبی را برگزار کرد. این دو مورد باعث شد تا جشنواره امسال برگزار نشود.
از کمیسیون فرهنگی بپرسید بودجه بیست میلیاردی که گفتند کجا است؟!
_سال گذشته اعلام شد که کمیسیون فرهنگی مجلس بیست میلیارد بودجه برای جشنواره مقاومت در نظر گرفته است.
از آن ها بپرسید این بودجه کجاست؟! به ما چنین بودجه‌ای تعلق نگرفته است.
_انجمن پیگیر مطالبات خود از کمیسیون فرهنگی مجلس نبوده است چرا که بارها اعلام شد قرار است این بودجه به جشنواره مقاومت پرداخت شود؟
بار ها نبود بلکه یکبار این رقم اعلام شد البته آن ها اشتباه خود را اصلاح کردند و گفتند: «منظور ما این نبوده است که برای پرداخت این رقم هزینه ای را از وزارت ارشاد دریافت کنیم» این مورد خود باعث سوءتفاهم هایی در سازمان سینمایی شد.
_ آیا قرار بود یک ردیف بودجه جدا در نظر بگیرند که تحقق پیدا نکرد؟
بله دقیقاً همین طور است اما این اتفاق نیفتاد.
_دلیلش چه بود؟
این سوال را باید نمایندگان و کمیسیون فرهنگی مجلس پاسخ دهد.
_مگر این مورد مصوبه کمیسیون فرهنگی مجلس نبود؟
این مصوبه به دست ما نرسید از طریق سازمان سینمایی هم که پیگیری کردیم تا به این لحظه چیزی دستگیرمان نشده است.
*تنها پنج میلیارد تومان در کمیسیون فرهنگی تصویب شد
_این مصوبه تصویب شد و بودجه به دست شما نرسید یا اصلاً از ابتدا چیزی به تصویب کمیسیون نرسیده بود؟
بنده تا مبلغ پنج میلیارد تومان را اطلاع دارم که به تصویب رسیده بود. اما ساز و کار مناسب ورود آن به بدنه سینما صورت نگرفته است. اما به هر حال در تلاش هستیم که برای این که از تولید جا نمانیم با بخش های مختلفی رایزنی کرده ایم همچون فارابی که چند فیلم را با کمک هم تولید کنیم و البته تعدادی از فیلمنامه را برای نوشتن سفارش داده ایم. تا چرخه تولید به دلیل نبود این امکانات متوقف نشود.
_ مگر انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس بودجه جداگانه خود را ندارد؟
ببینید بنیاد فرهنگی روایت زیر مجموعه بسیج مستضعفین است سازمان بسیج مستضعفین هم بودجه فرهنگی دارد که بخشی از آن را به بنیاد فرهنگی روایت می‌دهد اما این بودجه ها آنقدر نیست که ما بتوانیم به آنچه که شایسته این عرصه است برسیم. نمی توان با این بودجه ها هم فیلم ساخت و هم جشنواره برگزار کرد. در مشارکت ها هم اتفاقات خوبی نیفتاد اما ما به دنبالش هستیم و امیدوارم همکاری های خوبی شکل بگیرد اگر بنیاد سینمایی فارابی پای پنجاه درصد از هزینه تولیدات مشترکمان بایستد ما نیز می توانیم پنجاه درصد باقی مانده را پرداخت کنیم.
*برای پرداخت پنجاه درصد از بودجه فیلم‌های مشارکتی آماده‌ایم
_اساساّ از صحبتهای شما این گونه برداشت می شود که انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس بودجه صد در صدی برای تولید یک فیلم سینمایی ندارد.
درست است ما نمی توانیم هزینه تولید یک فیلم را به صورت کامل پرداخت کنیم. اما اعلام می‌کنم برای پرداخت پنجاه درصد از بودجه تولید یک فیلم آماده هستیم اما به شرطی که پنجاه درصد ما بقی از سوی مشارکت کننده ای حل شود.
