رودخانه های قزل‌اوزن و گیوی چایی قطبهای مهم تولید قزل‌آلا در کشور

به گزارش خبرگزاری بسیج به نقل از پایگاه خبری تحلیلی کوثرخبر، استان اردبیل در منطقه‌ای سردسیر و در شمال غربی فلات ایران با وسعت 517 هزار و 952 کیلومترمربع واقع شده است و یک درصد مساحت کل کشور را تشکیل می‌دهد که حدودا دو سوم آن دارای بافت کوهستانی با اختلاف ارتفاع زیاد بوده و بقیه را مناطق هموار و پست تشکیل داده است که مرتفع‌ترین نقطه استان، قله سبلان است.

اقلیم استان اردبیل به طور عمده به چهار عامل ارتفاع، عرض جغرافیایی، منابع آبی و توده‌های هوای مهاجر بستگی دارد که در همین رابطه عوامل دیگری نیز نظیر آبهای جاری و روان در فعالیتهای کشاورزی و پرورش آبزیان در مقیاس کوچک بر اقلیم تاثیر بسزایی دارد.

پرورش انواع ماهیان گرم‌آبی و سردآبی، زینتی و خاویاری از اولویت ویژه‌ای برخوردار بوده و از نظر اقلیم شهرستانهای مشگین‌شهر، اردبیل، نیر، نمین، سرعین و گرمی برای تکثیر و پرورش ماهیان سردآبی و سایر شهرهای استان از جمله پارس‌آباد، بیله‌سوار برای پرورش ماهیان گرم‌آبی و خاویاری و پرورش ماهیان سردآبی در نیمسال دوم سال مناسب می‌باشد.

همچنین در حاشیه رودخانه قزل‌اوزن از شهرستان خلخال و رودخانه گیوی چای در شهرستان کوثر سایتهای به منظور پرورش ماهیان گرم‌آبی و سردآبی شناسایی و مکان‌یابی لازم انجام شده است.

استان اردبیل یکی از قطبهای مهم تولید قزل‌آلا در کشور است بدلیل دمای آب و هوای مناسب ماهی قزل‌آلای استان اردبیل از بازرپسندی مناسبی برخوردار می‌باشد به طوری که در صورت استفاده از تمامی ظرفیتها و پتانسیلهای موجود کل ظرفیت آبزی‌پروری استان اردبیل در سال به 30 هزار تن می‌رسد.

اما سوال اینجاست که با وجود چنین ظرفیت بالقوه در تولید، تکثیر و عرضه انواع ماهیان و آبزیان و همچنین قابلیتهای اقلیمی چرا باید پرورش‌دهندگان و تولیدکنندگان انواع ماهی در اردبیل با مشکلاتی همچون نبود حمایت، عدم ارائه تسهیلات و مافیای بازار فروش آبزی و به ویژه ماهی روبه‌رو باشند؟

تمام تلاشم برای گرفتن وام بیهوده بود

رضا رجب‌نژاد، تولیدکننده ماهی قزل‌آلا در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفت: چندسالی برای گرفتن وام دوندگی داشتم تا اینکه بالاخره در نقطه‌ای خسته شده و تصمیم گرفتم تا مزرعه پرورش ماهی خود را با سرمایه اندک خود راه‌اندازی کنم.

وی با اشاره به اینکه متاسفانه بانکهای عامل آنطور که باید همکاری لازم را با تولیدکنندگان ندارند، افزود: نباید شرایط و محیط شهرهای بزرگی همچون تهران با شهری مثل اردبیل مورد قیاس واقع شود چرا که هم‌اکنون بانکهای عامل با سود یکسان 18 درصد هم در اردبیل و هم در پایتخت با تفاوت قیمت کل وام ارائه می‌دهند.

این تولیدکننده شهر خلخال اظهار داشت: با اینکه مزرعه من با اشتغالزایی مجموع 4 نفر در حال تولید و تکثیر ماهی است اما اگر می‌توانستم وام و تسهیلاتی را از بانکهای عامل دریافت کنم قطعا هم دایره فعالیت و تولید خود و هم میزان اشتغالزایی را افزایش می‌دادم.

تنزل ارزش کار تولیدکننده در سایه بازار نابسامان فروش

هوشنگ جهانگیرزاده یکی از پرورش دهندگان ماهیان سردآبی در استان اردبیل گفت: مافیای بازار فروش ماهی یکی از دلایل اصلی کاهش انگیزه در بین تولیدکنندگان ماهی در سطح استان اردبیل است که این امر سبب می‌شود تا ارزش کار تولیدکنندگان پایین آمده و اهمیت چندانی در حوزه اقتصاد نداشته باشد.

وی با بیان اینکه در سایه تلاش مصاعف دلالان بازار هم‌اکنون بچه ماهی‌های تولیدی استخر روی دست‌مان مانده است، ادامه داد: پرورش دهنده در ابتدای فصل کاری با هزاران انگیزه اقدام به تکثیر و تولید می‌کند اما نهایتا در انتهای فصل تنها کسی که ضرر می‌کند همان خود فرد تولیدکننده است و در این میان سود زیاد سهم دلالان می شود.

تولیدکننده ماهی قزل‌آلان در مشگین‌شهر تصریح کرد: در نقطه مقابل ورود برخی محصولات و آبزیان به کشور دست تولیدکنندگان را بسته است به طوری که در سال گذشته حدود 800 هزار تن تیلاپیا وارد شد و همین امر به یقین تاثیر مهمی در روند فروش تولیدات داخل خواهد داشت.

جهانگیرزاده در تشریح گستره فعالیت شان در حوزه آبزی‌پروری نیز گفت: ما از سال 1380 مشغول به تکثیر و پرورش ماهی قزل‌آلا هستیم که مزرعه ما سالانه ظرفیت 3 میلیون قطعه را دارد.

وی با اشاره به فراهم سازی زمینه اشتغال برای تعدادی از جوانان بیکار منطقه افزود: در حال حاضر زمینه اشتغال برای 68 نفر در مزرعه ما هم به صورت مستقیم و هم به صورت غیرمستقیم فراهم آمده است که با گسترش استخر و مزرعه پرورش می‌توانیم این میزان را تا حد قابل قبولی ارتقا دهیم.

این مزرعه‌دار پرورش ماهی در روستای موئیل ادامه داد: مزرعه ما دارای مجوز افزایش تولید از 40 تن به 140 تن در سال است که از سویی دیگر میزان ظرفیت تولیداسمی مزرعه نیز 100 تن به صورت سالانه می باشد.

جهانگیرزاده با ابراز امیدواری از گسترش میزان فعالیت کنونی مزرعه پرورش ماهی با ایجاد و ساخت فازهای جدید اظهار کرد: انتظار داریم تا با حمایت مسئولان از مزرعه تکثیر و پرورش ماهیان سردآبی روستای موئیل بتوانیم دایره فعالیت خود را افزایش داده و گام خوبی در رابطه با افزایش اشتغال در حوزه آبزی‌پروری در منطقه برداریم.

اما در این میان تولیدکنندگانی هم بودند که با نهایت رضایت مشغول تولید بوده و هیچ مشکلی نداشتند و یا شاید مشکلاتی که دیگران دارند به چشم‌شان نمی‌آمد.

حسین چمنی یکی دیگر از تولیدکنندگان شهرستان مشگین‌شهر با ابراز رضایت از فعالیت خود در حوزه آبزی‌پروری بیان کرد: باوجود اینکه چندسالی هست که در حوزه پرورش ماهی در شهرستان مشگین‌شهر فعالیت دارم اما مشکلی در این حوزه نداشته و از دریافت تسهیلات تا راه‌اندازی فازهای جدید رضایت کامل دارم.

وی تولید سالانه استخر پرورش ماهی خود را به صورت سالانه 40 تن تخمین زد و افزود: مساحت مزرعه مایک هزار و 200 متر می باشد که در این مزرعه به تولید ماهی قزل آلای رنگین کمان مشغول هستیم و توانستیم برای نزدیک به 10 نفر در مزرعه خود اشتغال ایجاد کنیم.

پیش‌بینی تولید 10 هزار تن ماهی برای امسال

مدیرکل شیلات و امور آبزیان استان اردبیل گفت: در سال گذشته ما به ترتیب تولید 6 هزار و 400 قطعه بچه ماهی سردآبی و یک هزار و 205 قطعه ماهی زینتی را در مجموع 516 مزارع پرورش ماهی در سطح اردبیل داشتیم.

میرآرمان میرواعظی تصریح کرد: تولیدات ما از سال 91 تا تا سال 95 به ترتیب 3 هزار و 542 تن، 5 هزار و 1 تن، 7 هزار و 4 تن، 8 هزار و 8 تن و در نهایت در سال گذشته در سطح استان 8 هزار و 510 تن انواع ماهی تولید و به بازار فروش عرضه شد.

وی همچنین پیش بینی کرد: ما برای سالجاری نیز سعی در افزایش سطح تولیدات آبزیان را داشتیم که در این رابطه پیش‌بینی تکثیر 7 هزار قطعه ماهی سردآبی، 10 هزار تن تولید ماهی و همچنین تولید 15 هزار قطعه ماهیان زینتی را داریم که در این زمینه ابلاغیه‌ها به مزارع پرورش ماهی استان صادر شده است.

مدیرکل شیلات و امور آبزیان استان اردبیل افزود: در حال‌حاضر از میان بیش از 400 واحد پرورش ماهی 356 مورد به صورت فعال بوده و در زمینه اشتغالزایی گام موثری برداشته‌اند.

افزایش 3 برابری میزان اشتغال از سال 91 تا 95

مدیرکل شیلات و امور آبزیان استان اردبیل بیان کرد: میزان اشتغالزایی در حوزه آبزی‌پروری در سطح استان در سال 95 نسبت به سال 91 افزایش 3 برابری را نشان می‌دهد که در همین رابطه سال گذشته زمینه اشتغال برای 710 نفر در سطح استان اردبیل فراهم آمد.

وی ادامه داد: ما در سال 91 توانستیم در مجموع مزارع پرورش ماهی در سطح استان برای 294 نفر، در سال 92 برای 367 نفر و در سال 93 برای 421 نفر زمینه اشتغال را ایجاد کنیم که این میزان نهایتا در سال 94 به 459 نفر رسید که سال گذشته نیز با افزایش بسیار خوبی 710 نفر در حوزه آبزی‌پروری جذب و در مزارع سطح استان مشغول فعالیت شدند.

محمد بدلی وند، کارشناس ارشد شیلات استان اردبیل نیز درباره بیمه محصولات کشاورزی و آبزیان در سطح استان اردبیل گفت: بیمه یک مکانیزم مالی با هدف کاهش میزان خسارت از طریق ائتلاف تعداد زیادی از عوامل نامعلوم جهت تقسیم و تعمیم دادن بار مالی خسارت است که در این رابطه تولیدکنندگان آبزیان و ماهی در سطح استان اردبیل نیز سالانه اقدام به بیمه مزارع و محصولات تولیدی خود می‌کنند.

وی ادامه داد: بیمه کشاورزی اعم از زراعی، باغی، دامی انواع بیمه دام طیور، بیمه آبزیان، انواع ماهیان سردابی،گرم آبی، ماهیان زینتی و میگو که برای هریک انواع مختلف بیمه توسط صندوق بیمه کشاورزی، خلاصه شرایط و روش اجرایی مستقلی هرسال بعد ازبررسی و رفع اشکالات احتمالی دستورالعمل سال قبل در کمیته فنی مربوطه، در شهریورماه به تمامی استانها جهت اجرا ابلاغ می گردد.

کارشناس ارشد شیلات استان اردبیل تصریح کرد: مدت قرار داد بیمه نامه یکسال شمسی بوده و ازمهرماه شروع و تا آخرشهریور ماه سال آینده به عنوان یکسال زراعی پیش بینی شده است که کشاورزان و پرورش دهندگان آبزی در سطح استان اردبیل مطابق با شرایط خود از این نوع بیمه برخوردار می‌شوند.

بدلی‌وند اظهار داشت: امسال طبق اعلام وزارت جهاد کشاورزی سهم بیمه استان اردبیل برای کشاورزان و تولیدکنندگان آبزی لغو شده است که این امر در حال پیگیری برای تمدید و عدم اجراست.

وی افزود: کمبود اعتبارات ترویجی صندوق و عدم پرداخت به موقع و قیمت واقعی محصولات نیز موجب کاهش روند تدریجی فرهنگ بیمه می شود.

اما در آخر؛

به اعتقاد برخی از مسئولان در حالی که در استان اردبیل و به تبع در کشور دانش لازم، شرایط آب و هوایی و امکانات مورد نیاز فراهم است اما در زمینه پرورش برخی از انواع ماهی از بسیاری از کشورهای دنیا عقب هستیم و به عقیده همین مسئولان با کمی تلاش بیشتر برای تولید و افزایش سطح تقاضای بازار از سوی مردم می‌توان این خلا را پر کرد اما در نقطه مقابل کسی نیست به حال این تولیدکنندگان داخلی که به وقتش مسبب تمامی مشکلات و موانع شناخته می‌شوند، از ته دل گریه کند.

شاید حالا زمان آن فرا رسیده که مسئولان با جلوگیری از افزایش بی‌رویه واردات آن را کنترل کنند تا دیگر شاهد عقب‌نشینی تولیدکنندگان داخلی و در نهایت زمین خوردن صنایع مختلف نباشیم.