طلاق و اعتیاد در صدر آسیب‌های اجتماعی
از سوی دیگر، هنگامی‌که از مشکلات، آسیب‌ها یا انحرافات اجتماعی نام برده می‌شود با مجموعه‌ای از سختی‌ها و آلام انسانی روبه‌رو می‌شویم که تمایز بین جنبه‌های فردی و اجتماعی آن‌ها بسیار دشوار است.
نکته قابل تأمل درخصوص مشکلات اجتماعی آن است که مشکلات اجتماعی اموری ثابت نیستند بلکه دائمآ در حال تحول‌اند. آنچه در یک زمان مشکل اجتماعی تلقی می‌شود، ممکن است در زمان دیگر مشکل اجتماعی نباشد. به عبارتی مشکل اجتماعی متغیری وابسته به هنجارها و ارزش‌های زمانه خود است که با تغییر این هنجارها در طول زمان تغییر می‌یابد. افزایش جمعیت، آلودگی هوا، ترافیک شهری و آلودگی به ویروس نقص ایمنی اکتسابی (HIV)، همگی مشکلاتی هستند که در دو یا سه دهه اخیر در کشور ما بروز و ظهور یافته‌اند و پیش از آن هیچ‌یک از سوی جامعه به‌عنوان مشکل اجتماعی تلقی نمی‌شده‌اند.
تمایز مفاهیمی مثل جرم، آسیب اجتماعی، مشکل اجتماعی، انحراف اجتماعی و بزهکاری نیز بر دشواری مطالعات درباره این مفاهیم می‌افزاید. در مقایسه مفاهیم مطرح شده از نظر دامنه و وسعت فراگیری، مشکل اجتماعی در مرتبه نخست قرار دارد. مثلا رفتاری چون طلاق می‌تواند مشکل اجتماعی باشد در حالی‌که بزهکاری یا جرم نیست. پس از مشکل اجتماعی به ترتیب انحراف، نابهنجاری و بزهکاری قرار دارند. به‌عنوان مثال سیگار کشیدن زنان در قلمرو عمومی، پوشیدن لباس‌های نامتعارف و فرار از خانه، علاوه‌بر اینکه به ترتیب نوعی نابهنجاری، انحراف و بزهکاری تلقی می‌شود می‌تواند مشکل اجتماعی هم باشد. جرم کوچک‌ترین حلقه این زنجیره را تشکیل می‌دهد. در جامعه ما رفتارهایی چون بی‌حجابی و یا همجنس‌گرایی علاوه‌بر جرم بودن مشمول موارد مطرح شده فوق نیز می‌شود و مفهوم دیگری از مشکل اجتماعی است.
*طلاق و اعتیاد در صدر آسیب‌های اجتماعی هستند
پیشگیری و حل آسیب های اجتماعی از موضوعات اولویت دار و مورد توجه کلیه دستگاه ها و نهادها و تاکید مقام معظم رهبری ( مدظله العالی) در چند سال اخیر است که بدون همکاری و اقدامات همسو و همه جانبه کلیه دستگاه ها حل آن ها میسر نخواهد شد.
سازمان بهزیستی کشور از نهادهای مهم در پیشگیری و حل بسیاری ازآسیب های اجتماعی است.
دکتر حبیب الله مسعودی فرید، معاون این سازمان می گوید:بهزیستی از 18 کارگروه شورای اجتماعی کشور که برای کنترل آسیب های اجتماعی ایجاد شده است در 15 کارگروه عضویت دارد.
وی افزود: آخرین آمار کشوری برای طلاق نزدیک 170 هزار طلاق در سال 95 بوده است در حالی که سال قبل 165 هزار تا بوده است و بر طبق آماری که دادگستری به ما داده است مابین 20 تا 25 درصد کسانی که به ما مراجعه کردند سازش قطعی کرده اند و تعداد خام طلاق افزایش پیدا کرده است اما شیب کاهش یافته است.
برخی کارشناسان پیش بینی کرده اند تا 1400سال در کشور به ازای هر یک ازدواج دو طلاق رخ خواهد داد که این را در هیج کجای دنیا هم نداریم حتی در کشورهای حوزه اسکاندیناوی هم این طور نیست و آنجا در ازای هر 100 ازدواج 60 طلاق رخ می دهد.
ما برای آموزش های قبل از ازدواج 150 هزار پوشش داشتیم در حالی که ما در سال 700هزار ازدواج داریم یعنی 1 میلیون 400 هزار زوج و علاوه بر آن خیلی افراد در سن ازدواج هستند که اگر بخواهیم این افراد را هم جز آمار حساب کنیم اعتبار زیادی لازم داریم.یک راهکار این است که در نظام های دولتی اعتبارات این بخش را بیشتر کنند و یک راهکار دیگر بازاریابی اجتماعی است.
عزیزی،رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی گفت: بر اساس گزارش ها پیشگیری اولویت و درمان دغدغه اصلی همه دستگاهاست.
قائم مقام رئیس سازمان بهزیستی کشور گفت: مداخله در بحران با محوریت خانواده و پیشگیری از بروز آسیب های اجتماعی در دستور کار سازمان بهزیستی در سراسر کشور قرار دارد.
پورشبانان افزود: بررسی آسیب های اجتماعی ضروری است و در این بین باید نقش خانواده نیز مورد توجه قرار گیرد.
سونامی آسیب‌های اجتماعی از چند سال قبل در توصیف وضعیت اجتماعی کشور مطرح شد و تشکیل شورای اجتماعی و ایجاد سازمان امور اجتماعی آغاز راهی طولانی برای کاهش آسیب‌های اجتماعی در کشور است.
حجت الاسلام علی دارابی ،معاون امور مجلس و استان های سازمان تبلیغات اسلامی کشور افزود: با تاکید رهبرمعظم انقلاب بر لزوم فعال بودن مبلغان فرهنگی در حوزه اجتماعی، تمرکز مبلغان فرهنگی و روحانیون مستقر باید بر کاهش آسیب های اجتماعی به ویژه در سکونت‌گاه‌های غیررسمی و معضلاتی مانند طلاق و اعتیاد باشد.
بحث آسیب‌های اجتماعی در سال‌های اخیر تبدیل به موضوعی مهم در عرصه سیاست‌گذاری اجتماعی در کشور ما شده است. اهمیت این مسأله به اندازه‌ای بود که 2 ماده در قانون برنامه ششم توسعه به‌طور ویژه به آن اختصاص پیدا کرد.
بخش 15 برنامه ششم به مبحث "بیمه اجتماعی، امور حمایتی و آسیب‌های اجتماعی" اختصاص یافته است. در ماده 78 که ذیل این بخش قرار دارد آمده است: دولت مکلف است در راستای تحقق عدالت اجتماعی و حمایت از اقشار آسیب‌پذیر و بسط پوشش‌های امدادی، حمایتی و بیمه‌ای و پیشگیری و کاهش آسیب‌های اجتماعی نسبت به طراحی و اجرای برنامه‌های لازم برای نیل به اهداف مندرج در جدول ذیل اقدام و گزارش پیشرفت کار را هر شش ماه یک بار به مجلس ارائه کند.
تهیه طرح جامع کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی
براساس ماده 80 برنامه نیز، دولت مکلف است طبق قوانین مربوطه و مصوبات شورای اجتماعی به منظور پیشگیری و کاهش آسیب‌های اجتماعی، نسبت به تهیه طرح جامع کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی با اولویت اعتیاد، طلاق، حاشیه‌نشینی، کودکان کار و مفاسد اخلاقی مشتمل بر محورهای ذیل اقدام کند؛ به‌گونه‌ای که آسیب‌های اجتماعی در انتهای برنامه به بیست و پنج درصد (25%) میزان کنونی کاهش یابد.
سيامک زند رضوي، جامعه‌شناس: مداخله در وضعيت حاشيه‌نشين‌ها واجب است زيرا احتمال اينکه آسيب‌هاي اجتماعي از دل همين حاشيه‌ها بازتوليد شود، فراوان است. کودکي که امروز در مناطق حاشيه‌نشين از تحصيل بازمانده و به کودک کار تبديل شده و مورد آزار جنسي هم قرار گرفته، 15سال ديگر به شهروندي غيرقابل کنترل تبديل مي‌شود که مي‌تواند در انواع و اقسام جنبش‌هاي ضداجتماعي عضو شود و به‌اصطلاح از جامعه انتقام بگيرد.
حسین بشیریه ،در پژوهشی که به بسط مفهوم شکاف اجتماعی می‌پردازد، تا بتواند تعارضات و ستیزهای عرصه سیاسی در جامعه امروز ایران را توضیح دهد. از نظر او شکاف اجتماعی از مفهوم اجتماعی ناظر بر شکاف میان زندگی سنتی و مدرن و تأثیرات منفی برخی اقدامات برای ایجاد شکاف‌های اساسی در زندگی اجتماعی است.
اما از نظر سیاسی او معتقد است این مفهوم ناظر بر آن دسته از شکاف‌های اجتماعی است و ساختار سیاسی مسبب آن است. با این حال آنچه امروز از بحث شکاف اجتماعی در جامعه ایرانی مطرح می‌شود ابعاد گسترده‌ای دارد و هم ابعاد اجتماعی و هم ابعاد سیاسی آن را در بر می‌گیرد. اما آنچه بیش از پیش از این مفهوم در جامعه ایران به چشم می‌آید مورد توجه مسئولان است، ابعاد طبقاتی آن است.
*تاکید مقام معظم رهبری بر مشارکت همه مردم در مبارزه با آسیب های اجتماعی
مقام معظم رهبری با تاکید بر لزوم مشارکت همه مردم در مبارزه با آسیب های اجتماعی تصریح کردند: برای مبارزه با آسیب های اجتماعی حتی آنهایی که به دین و اسلام اعتقادی ندارند، اگر ایران را قبول دارند باید با همه توان وارد میدان شوند.
سردار مسعود زاهدایان، با اشاره به پیگیری مسئولان برای مقابله با آسیب‌های اجتماعیافزود: امروز در راستای سیاست‌های کشور و براساس حساسیت‌ها و تاکیدات مقام معظم رهبری درباره آسیب‌های اجتماعی اقدامات جدی در حال انجام است.
وی افزود: همانطور که می‌دانید براساس این تاکیدات و حساسیت‌های مقام معظم رهبری درباره آسیب‌های اجتماعی جلساتی محضر معظم‌له برگزار شد و در این جلسات نخستین آسیب اجتماعی که مقام معظم رهبری بر آن تاکید داشتند و به مسئولان درباره پیگیری آن تاکید فرمودند بحث اعتیاد و مواد مخدر بود.
زاهدیان همچنین افزود: ریشه برخی از مسائل اجتماعی که می‌توانند به مباحث امنیتی تبدل شوند، کودکان کار، حاشیه‌نشینی، مسائل اقتصادی، طلاق‌های جامعه و جرائم مرتبط با موادمخدر در استفاده از این مواد گنجانده شده و تمام اقشار جامعه از دولت مردان و قشر عادی موظف هستند در این زمینه تلاشی مضاعف داشته باشند.
به گفته وی: رهبر معظم انقلاب اسلامی در زمینه مقابله با موادمخدر فرموده‌اند امروز اگر مسئولان نظام جمهوری اسلامی ایران با موادمخدر به‌سختی در حال مبارزه است این حرکت یک جهاد بزرگ و حرکتی بسیار عمیق در راه پیشرفت ملت ایران محسوب می‌شود.
*انواع اسیب های اجتماعی
آسیب های اجتماعی خانواده
آسیب های اجتماعی زنان
آسیب های اجتماعی طلاق
آسیب های اجتماعی جوانان
آسیب های اجتماعی اعتیاد
آسیب های اجتماعی اینترنت
آسیب های اجتماعی ماهواره
آسیب های اجتماعی دانش آموزان
*بهترین راهکار
فرید براتی سده ،رئیس مرکز توسعه ی امور پیشگیری بهزیستی کشور ، در مراسم افتتاح پایگاه سلامت اجتماعی منطقه ی حاشیه نشین تبریز با اشاره به اینکه مقام معظم رهبری همواره تاکید زیادی به مسئولان نظام برای حل آسیب های اجتماعی دارند، افزود: آسیب های های اجتماعی موضوع ساده ای نیست که بتوان به راحتی از کنارش رد شد، چرا که موضوع پیچیده ای است که نه تنها نسل های فعلی را تحت تاثیر قرار می دهد، بلکه برای نسل های آینده نیز تهدید جدی به شمار می رود. به همین دلیل باید راهکار جدی و اساسی برای مبارزه با این معضل ارائه شود.
وی با تاکید براینکه دستگاه های دولتی نقش تسهیل کننده ی آسیب های اجتماعی را برعهده دارند، گفت: بهترین راهکار برای حل آسیب های اجتماعی ، افراد یک محله یا جامعه است . چرا که افراد یک جامعه مشکلات خود را به خوبی احساس کرده و برای رفع مشکلات تلاش می کنند و می توانند با همکاری دستگاه های دولتی آسیب های اجتماعی را کاهش دهند.
وی ادامه داد: با مشارکت مردمی می توان برای ریشه کنی آسیب های اجتماعی، اقدامات بزرگی از طریق پایگاه های کوچک انجام داد، به همین دلیل فعالیت محله محور مبنای اساسی پیشگیری از آسیب های اجتماعی است.
به امید شعارهایی که در زمان انتخابات به مردم وعده داده شده است ،در روزهای آینده ، شاهد بسیاری از اتفاقات خوش درکشورمان باشیم.
پایگاه خبری تحلیلی طنین یاس آذربایجان شرقی - تبریز
