نگاه اجمالي به شخصيت عبادي حضرت فاطمه زهرا(س)

امام خمینی (ره) درباره شخصیت بانوی بزرگ اسلام، حضرت فاطمه زهرا (س) می فرمایند :" تمام ابعادي كه براي زن متصور است و براي يك انسان متصور است در فاطمه زهرا عليهاالسلام جلوه كرده است. زني كه تمام خاصه‏هاي انبيا در اوست. زني كه اگر مرد بود نبي بود." با تامل در این کلام ارزشمند امام راحل در می یابیم که تمامی ابعاد شخصیتی حضرت زهرا(س) کامل بوده است و ما باید ضمن توجه به هر یک ، نکات و آموزه های آن را درک نماییم ،در این مجال نگاهی به چند آموزه از شخصیت عبادی و دیدگاههای ایشان راجع به نماز خواهیم داشت تا ساحت عبادی سبک زندگیمان را با ایشان اصلاح نماییم.

توچه به سبک عبادت حضرت زهرا سلام الله علیها رازهایی را از ارتباط با خدا برای ما باز می کند که می تواند در پیشرفت ها و موفقیت های معنوی و دنیوی ما بسیار تأثیرگذار باشد.  توجه به اینکه بانوی بزرگ اسلام سبک عبادتش چنان با سبک زندگی اش آمیخته شده بود که می توان از نیایش ها و عبادات و دعاهایش در حق خانواده و همسایگان و شیعیان شان به رفتارهای اجتماعی و سیاسی ایشان پی برد.

به واقع سبک زندگی عبادی حضرت زهرا (س) نمایانگر عبادتی عاشقانه ، با توجه و حضورقلب، همراه با نگاهی عمیق و متفاوت است که در سراسر زندگیشان جاری بوده است، تا آنجا که نام از درخشش عبادتهایشان در آسمان و زمین گرفته اند.

در كشف الغمه علامه اربلي در مورد حالات نماز حضرت زهرا(س) آمده است:" حضرت زهرا(س) به هنگام عبادت لباس پاكيزه مي‌پوشيد و عطر استعمال مي‌كرد. چنان كه حتي در لحظات آخر عمر به اسماء بنت عميس فرمود: عطر و لباس مخصوص نمازم را بياور مي‌خواهم نماز بخوانم. اسماء‌ مي‌گويد: من عطر و لباس ويژه نمازش را حاضر كردم آن حضرت وضو گرفت و بعد از وضو حالش منقلب شد. سرش را بر زمين نهاد و فرمود: اسماء هنگامي كه وقت نماز فرا رسيد مرا بيداركن تا نماز بگزارم." سیره حضرت زهرا (س) در ادای نماز الگویی است برای تمامی نمازگزارن که هنگام نماز با لباسی آراسته و خوش بو به دیدار پروردگارشان روند، ایشان حتی در آخرین لحظات عمر ارزشمندشان نیز این شیوه را ترک نمی کنند تا نمازگزاران با تاسی به سبک زندگی عبادی حضرت، نماز بگزارند.

از دیدگاه حضرت زهرا سلام الله علیها نماز اسرار بسیاری دارد، از نظر ایشان " خداوند نماز را جهت دوری شما از کبر و خود پسندی مقرر فرمود." نماز اما از دیدگاه صدیقه طاهره (س) اسراری دارد که ایشان در یکی از بیاناتشان به گوشه ای از آن می پردازند،حضرت زهرا (س) نماز را سدی در برابر نفوذ خودپسندی در جان انسانهای مؤمن می داند که با ادای آن، تمرین خضوع می کنند و چه آرامشی در زندگی انسانهای خاضع جاری است، هر چند اسرار نماز بی پایان است و نمازگزاران نصیبهای بی حدی از آن برای زندگی دنیوی و اخروی خود می برند. (اعیان الشیعه)

امام حسن مجتبی علیه السلام فرمود: در دنیا کسی عابدتر از مادرم فاطمه(س) نبود؛ آن قدر به عبادت می ایستاد تا پاهایش ورم می کرد. همین طور ابن عمره از پدرش نقل می کند که گفت: از امام صادق(ع) پرسیدم: چرا فاطمه(س) زهرا نامیده شد؟

فرمود: برای آن که وقتی فاطمه زهرا(س) در محراب عبادت می ایستاد، نورش برای اهل آسمان می درخشید، همان طوری که نور ستارگان برای اهل زمین می درخشد.

امام مجتبی(ع) نقل فرموده اند که: «مادرم فاطمه(س) را دیدم شب جمعه در محراب خود به عبادت برخاسته است و تا نمایان شدن سپیده صبح در عبادت و رکوع و سجود می بود، و می شنیدم که برای مؤمنین و مؤمنات دعا می فرمود و آنان را نام می برد و برایشان دعا می کرد، و برای خود هیچ دعا نمی کرد، به او گفتم: مادر! چرا همان طوری که برای دیگران دعا می فرمایی برای خودت دعا نمی کنی؟ فرمود: پسرم، ابتدا همسایه سپس خانه خود.

قرآن مجید که اکنون در دسترس مسلمین جهان قرار دارد یک کتاب آسمانی است که به تناوب بر پیغمبر اسلام نازل آمده و سپس بوسیله کتاب وحی نوشته و جمع‌آوری گردید.

از صدر اسلام تا کنون ده‌ها تفسیر بر آن نوشته‌‌‌اند ولی باز هم بطور شایسته به تمام حقایق آن دست نیافته‌اند.

نویسندگان درباره این کتاب از ابعاد مختلفه بحث می‌کنند که یکی از آنها خواندن قرآن است که فضیلت بیشماری دارد، و اصولاً خدا و رسول ما را به خواندن قرآن امر کرده اند.

در سوره مزمل آیه 20 خدا می‌فرماید: « فَاقَروُا ما تَیَسّرَ مِنَ القرآنِ» (قرآن را در حد میسور بخوانید)

و حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله می‌فرماید:

نَوّروُ ابیُوُتَکُم بِتِلاَوةِ القُرآنِ ( خانه‌های خودتان را با خواندن قرآن منور سازید.)

روی همین اصل خاندان رسالت به خواندن قرآن عشق می‌‌ورزیدند. حضرت فاطمه(س) با تمام مسئولیت خانه‌داری و بچه‌داری قرآن می‌خواند و نسبت به آن علاقه داشت و حدیث ذیل در همین رابطه است:

( از امام محمدباقر(ع) روایت شده که رسول خدا(ص) برای کاری سلمان را نزد فاطمه(س) فرستاد، سلمان گفت: به در خانه فاطمه(س) رسیدم و کمی توقف کردم تا سلام بگویم و اجازه ورود بگیرم، صدای خواندن قرآن فاطمه را از دورن اطاق شنیدم و آسیاب هم در بیرون اطاق خود به خود می‌چرخید و هیچکس نزد فاطمه(س) نبود، وقتی که این خبر به رسول خدا(ص) رسید تبسم کرد و فرمود: ( ای سلمان براستی که دخترم فاطمه(س) خدا قلب و اعضاء بدن تا کاسه‌ سرش را پر کرده از ایمان، او برای اطاعت خدا خلوت کرده و خدا هم فرشته‌ای به نام (زوقائیل) و یا (جبرائیل) فرستاده تا آسیاب را بچرخاند و خدا مؤنه دنیا و آخرت او را کفایت فرموده است. 1)

اشتیاق حضرت فاطمه(س) به عبادت:

مردم از نظر عبادت به گروه‌های زیر تقسیم می‌شوند:

1. کسانیکه علاقه به عبادت دارند.
2. کسانیکه در حد اداء واجبات عبادت می‌کنند.
3. کسانیکه علاوه بر فرائض، نوافل را نیز انجام می‌دهند.
4. کسانیکه مستحبات را به نوافل می‌افزایند.
5. کسانیکه پیوسته اشتغال به عبادت دارند و در این راه عشق می‌ورزند.

خاندان پیغمبر(ص) کسانی هستند که در امر عبادت عشق می‌ورزند که نمونه آنها حضرت فاطمه(س) است.

قالَ الحَسَن عَلیه السَلام: ما کانَ اَعبَد مِن فاطِمَةَ عَلَیها السَلام کانَت تَقُومُ حَتی تَتَورَّمَ قَدَماها

( حضرت حسن علیه السلام فرمود: عابدتر از حضرت زهرا(س) در دنیا نبود، آنقدر بعنوان نماز می‌ایستاد تا آنکه دو پایش ورم می‌کرد2)

حضرت على (ع) در شب ازدواج ، همسرش را نگران ديد و علت آن را پرسيد حضرت زهرا (س) فرمود: " پيرامون حال و وضع خود انديشيدم و پايان عمر و منزلگاه قبر را به ياد آوردم و انتقال - از خانه پدر - به منزل خودم ، مرا به ياد ورود به قبرم انداخت ! تو را به خدا بيا تا در آغاز زندگى مشترك به نماز برخيزيم و امشب را به عبادت خدا بپردازيم." توجه به عبادت پروردگار در تمامی لحظات و ساعات زندگی ، نگاه متفاوت به اتفاقات زندگی و نیز آغاز زندگی مشترک با عبادت خداوند درسهایی است که می توان از این بخش زندگانی حضرت آموخت و به کار بست.