شبکه های اجتماعی یا پناهگاهی برای سرخوردگی های اجتماعی و خانوادگی؟

به گزارش سرویس خبری بسیج جامعه زنان-خبرگزاری بسیج:- جامعه شناسان امن بودن فضای خانه و خانواده را در رشد فرزندان، استحکام و پایداری خانواده مهم می دانند و یکی از دلایل وجود مشکلات در جامعه را به خطر افتادن بنیان خانواده ها می دانند. این روزها گاهی در خبرها از آسیب های اجتماعی از قبیل افزایش طلاق، افت تحصیلی و افسردگی فرزندان، فرار از خانه فرزندان، به خطر افتادن حریم خصوصی خبرهایی می شنویم و بعضی اوقات آمارهایی می شنویم که بعضی از کارشناسان فضای مجازی را به عنوان عامل اصلی آسیب ها معرفی می کنند و برخی دیگر ضمن تایید این موضوع به گونه ای دیگری به موضوع نگاه می کنند و بیان می کنند که این مشکلات در فضای حقیقی نیز وجود داشته است و فضای مجازی فقط آنها را تشدید کرده است.
یکی از بزرگترین مسائل اجتماعی که جوامع امروزی به آن مبتلا می باشند ضعف بنیاد خانواده است. از آنجایی که مشکلات خانواده ها به صورت ناهنجاری های اجتماعی بروز می کند خانواده و سلامت آن از اهمیت فوق العاده ای برخوردارمی باشد. آماده کردن فرزندان برای پذیرش مسئولیت های اجتماعی یکی از وظایف مهم و اساسی خانواده ها به شمار می رود. جوانان باید بتوانند به خصوص برای زندگی های مشترک آماده شوند و سعی نمایند روابط خود را با پیرامون شان در حد متعارف و قابل قبولی تنظیم نمایند.
تحقیقات در این زمینه نشان از نوعی افسارگسیختگی در فضای مجازی هستیم. درواقع فضای مجازی اگر از سوی خانواده کنترل نشود مانند سیاه چاله ای جوانان و نوجوانان را دچار می کند. «سندرز» و همکارانش نشان دادند نوجوانانی که از اینترنت استفاده زیادی می کنند، ارتباط و تماس شان با والدین کاهش می یابد و همچنین از نظر اجتماعی گوشه گیر و کناره گیر می شوند.
دادهایی نیز وجود دارند که نشان می دهند درصدی از افرادی که از افسردگی رنج می برده اند توانسته اند با استفاده از فضای مجازی این احساس را کاهش دهند. تحقیقات بیشتر نشان داده است که این مسئله بیشتر در مورد افرادی مشاهده شده که افسردگی آنان حاصل از فقدان عزت نفس و خودپنداری پایین یا به دلیل ترس از طرد شدن از سوی جامعه بوده و استفاده از اینترنت برای غلبه بر مشکلات فردی زندگی بوده است.
«اندرسون» بیان می کند که برخی ارتباط با اینترنت را به عنوان راه فرار از مشکلات واقعی یا خلاص شدن از احساس کسالت و ملال خود، رهایی از احساس درماندگی، گناه تنهای، اضطراب و افسردگی می داند و از آن استفاده می کند.
تحقیقات انجام شده در ایران روی دانش آموزان نشان می دهد، بین میزان استفاده از فضای مجازی برای مصارف اجتماعی و میزان بزرگ بودن محیط آموزشی همبستگی وجود دارد. به این معنی که هر چه فضای آموزشی بزرگتر باشد، استفاده از فضای مجازی بیشتر خواهد بود.
تحقیق دیگری نشان می دهد که هر چه میزان تنهایی ادراک شده فرد در مدرسه بیشتر باشد، استفاده او از فضای مجازی بیشتر می شود. در تفسیر این دو تحقیق می توان گفت که با افزایش تعداد دانش آموزان مدرسه، احساس حمایت اجتماعی ادراک شده از سوی فرد کاهش می یابد و احتمال بیشتری وجود دارد که فرد تلاش کند تا این حمایت عاطفی را از محیطی مجازی بدست آورد.
بیشتر افراد از شبکه های اجتماعی برای بیان جنبه های خوب و مثبت زندگی استفاده می کنند و این امر باعث می شود واقعیت های زندگی آنها که شاید چندان خوب و شیرین نباشد، از چشم بقیه پنهان بماند.
بنابراین در اغلب این تحقیقات به خوبی مشاهده می شود که فرد مامن و پناهی به نام فضای مجازی برای خود می بیند تا در این حوزه مشکلات و چالش های زندگی خود را در آن حل کند. به نظر می رسد بازهم موضوع الاکلنگی ارتباط خانواده و فضای مجازی در این زمینه نظر خودی نشان می دهد. ارتباطات خانوادگی موثر و صمیمی می تواند پناه بردن افراد به درون فضای مجازی را بکاهد و زندگی آنان در فضای واقعی را با پشتیبانی و عزت نفسی که خانواده ها به افراد می دهند با افزایش قابل توجهی روبرو سازد.
همانطوری که می دانیم در عصر ارتباطات باید مهارت های ارتباطی خانواده ها نیز با رشد بالایی افزایش یابد. با توجه به اینکه خانواده ها در بستر عصر ارتباطات قرار دارد در این خصوص اعضای خانواده و خصوصا والدین برای اینکه بتوانند در پرورش فرزندان خود به طور مطلوب عمل کنند بایستی علاوه بر اینکه مهارت های ارتباطی خود را افزایش دهند بایستی با مهارت های استفاده از وسایل ارتباط جمعی روز بخصوص اینترنت و فضای مجازی آشنایی کامل داشته باشد.
افزایش مهارت های انتقال پیام در خانواده ها در این حوزه بسیار قابل توجه است. اغلب گفته می شود که عدم ارتباط بین نسلی و انتقال صحیح پیام و درک دو طرف از یکدیگر باعث ایجاد مشکلاتی میان والدین و فرزندان می شود. هر چند که این ارتباطات با توجه به اینکه فرزندان تجربیات کمتری دارند و والدین سعی دارند این تجربیات را به کودکان خود آموزش دهند با مشکلاتی مواجه می شود اما اغلب با رشد سنی فرزندان و اجتماعی شدن آنان این درک در آنان بوجود می آید و این فاصله ارتباطی با افزایش سن فرزندان کاهش می یابد.
مهارت های ارتباطی می تواند برای کمک در ایجاد ارتباطی هر چه موثر تر با اعضای خانواده مورد استفاده قرار گیرد. هر چه احترام، تشویق و ارتباطی اثر بخش تر در خانواده ها بوجود بیاید، اثرات انزوا، خشم، استرس و گسست خانوادگی و فرار اعضای خانواده به فضای مجاز کمتر می شود.
مفهوم مهمی که هنگام تفکر، راجع به ارتباط مهم است، سحطی بودن یا عمودی بودن آن است. سطح خط افقی ارتباط بین دو نفر را که در سطح یکسانی نبوده با هم برابرند، به تصویر می کشد. عمودی خطی ارتباطی میان یک فرد در بالا و پایین است که رابطه سودمندی نیست و هیچ پیوندی واقعی در این ارتباط وجود ندارد. نتیجه آن هم چیزی نیست جز بیگانگی، ناکامی، خشم و تعارض.
مدل ارتباطی صمیمی و صادقانه مقصدی ندارد، جز کاهش عمومی ارتباطات و ایجاد ارتباطی صمیمی و افقی و برابر است.
بنابراین آنچه در این حیطه مهم است کنترل رفتار و ایجاد ارتباطی دوسویه و برابر است تا در خانواده شاهد نوعی شکل گیری مفاهمه باشیم. روانشناسان زندگی زناشویی را گفتگویی نامحدود عنوان می کنند و مطرح می شود وقتی طلاق و جدایی صورت می گیرد که این ارتباط و دیالوگ مستمر و روح بخش و اثر گذار کم کم از بین برود. در این حوزه خصوصا ارتباطات زناشویی بسیار مهم وحیاتی است.
خصوصا در زنان که بسیار در محیط خانه احتیاج به توجه دارند عدم توجه به آنان و جلب توجهات زوجین به محیط های دیگر خصوصا فضای مجازی که بعدها ممکن است به فرزندان کشیده شود باعث ایجاد یک خانواده از هم گسیخته می شود.
بنابراین فضای مجازی را پیش از اینکه در خانواده ها مشکلات اجتماعی و گسست ارتباطی ایجاد کند باید خارج از فضای مجازی مورد بررسی و کنترل قرار دهیم.
آنچه فضای مجازی را در زندگی امروز بشر مهم کرده است ارتباط گسترده و اطلاعات نامحدود با فضای نامتناهی است که این فضا در اختیار انسان قرار می دهد، اما متاسفانه دیده می شود که این فضای مجازی باعث می شود که نه تنها ارتباطات گسترش یابد بلکه ارتباط های عمیق و اثرگذار زندگی خصوصا در کانون خانواده ها کاهش یابد و این لطمه و آسیب بزرگی به زندگی خانوادگی و سپس جامعه می زند.
بنابراین خانواده بایستی بیرون از بستر فضای مجاز مشکلات خود را حل کند تا شاهد پناه بردن اعضا و پر کن خلاء های عاطفی و ارتباطی در فضای نامحدود مجازی نشویم.
انتهای پیام/*

پایگاه خبری تحلیلی طنین یاس