خبرهای داغ:
یادبود بزرگان

حجت‌الاسلام آیت‌الله زاده؛ از اجتهاد حوزوی تا دکتری دانشگاهی

حجت‌الاسلام آیت‌الله زاده شیرازی از عالمانی است که در کنار توجه گسترده به تحصیلات و تالیفات حوزوی و کسب اجازه اجتهاد، در عرصه علوم دانشگاهی نیز به مدارج عالیه دست یافته است.
کد خبر: ۸۷۳۹۱۸۹
|
۱۴ شهريور ۱۳۹۵ - ۱۳:۰۷
به گزارش خبرگزاری بسیج از قم، سید مرتضی آیت‌الله زاده شیرازی در سال 1307 در نجف اشرف به دنیا آمد و پس از طی مقدمات، تحصیلات حوزوی خود را در نجف آغاز کرد و ادامه آن را در ایران و تهران پیگیری کرد. او در ادامه موفق شد تا اجازه اجتهاد خود را از بزرگانی مانند آیت الله شیخ محمدحسین کاشف الغطاء دریافت دارد.

پس از سالیان، تصمیم گرفت که تحصیلات دانشگاهی هم داشته باشد؛ این بود که وارد دانشکده معقول و منقول دانشگاه تهران شد و لیسانس زبان و ادبیات عرب گرفت.

حجت الاسلام سید مرتضی پس از آن به دانشگاه قاهره مصر رفت و به مدت 10 سال، فوق لیسانس و دکتری خود را در همان رشته زبان و ادبیات عرب دریافت کرد. او در این مدت، شاگرد استادانی مانند دکتر طه حسین، دکتر یحیی الخشّاب، دکتر شوقی ضیف و دکتر یحیی قلماوی بود.

دکتر آیت‌الله زاده شیرازی پس از آن به مدت پنج سال در دانشگاه قاهره و دانشگاه الازهر مصر، زبان و ادبیات فارسی تدریس کرد.

پس از این، نوبت به آن رسید تا او برای طی یک دوره تخصصی علمی، به دانشگاه کمبریج انگلستان برود.

استاد سپس به ایران بازگشت و تدریس در دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران را آغاز کرد. این در حقیقت آغاز سال‌ها خدمت دکتر آیت‌الله زاده شیرازی به علم و فرهنگ ایران زمین بود.

14 سال عضویت در هیأت مولفان لغتنامه دهخدا و 21 سال مدیر مسؤولی و سردبیری نشریه «مقالات و بررسی‌ها» از دیگر سوابق اوست.

او همچنین تلاش کرد تا از همه سال‌های عمر خود برای تالیف و ترجمه کتاب و مقاله بهره بگیرد.

در این باره می‌توان به برخی از آثار او اشاره داشت که یکی از آنها، ترجمه عربی به فارسی کتاب ارزشمند «الادب المقارن» نوشته «محمد غنیمی هلال» است که با عنوان ادبیات تطبیقی منتشر شد.

باید گفت با اینکه بیش از 40 سال از نخستین چاپ این کتاب می‏گذرد؛ اما همچنان دارای ارزش و اهمیت فراوان است و هنوز مطالبش تازگی دارد. آگاهی گسترده مولف بر منابع گوناگون و تسلط وی به انواع ادبی شعر، نثر، نمایشنامه، داستان نویسی، حماسه سرایی و مکتب‌های ادبی و بیان دقیق مطالب و بی طرفی عادلانه او، ستایش ناقدان و پژوهندگان را برانگیخته است. همچنین نثر شیوای مترجم و توضیحات و تعلیقات عالمانه وی که خود می‏تواند اثری مستقل به شمار آید؛ در خور تحسین است.

این کتاب دارای فصول متفاوتی است که بخش پایانی کتاب به مقایسه دو شاهکار حماسی ایران و یونان یعنی شاهنامه و ایلیاس امیروس و در عین حال، نفوذ شاهنامه در ادبیات جهان می‌پردازد.

اما اثر دیگر دکتر آیت‌الله زاده شیرازی، ترجمه عربی به فارسی و حاشیه نویسی کتاب «نظام الحُکم و الاداره فی الاسلام»، نوشته محمدمهدی شمس الدین، نویسنده مشهور لبنانی است.

درباره این کتاب هم می‌توان گفت که نویسنده در لابه لای صفحات کتاب در تلاش برای بازیابی ریشه‌‏های تاریخی و کلامی حکومت اسلامی، به بیان جنبه ‏های فقهی و احکام شرعی حکومت اسلامی پرداخته و در این راه همچنین از یاد کرد اختلاف نظر دانشمندان شیعی و سنّی در امر حکومت، غفلت نورزیده و پس از نقل نظرات آن دو گروه، خود به ارزیابی آنها پرداخته ‏است.

همچنین از مهمترین مسائل مطرح شده در این کتاب می‌توان به دیدگاه‌های مختلف راجع به حکومت اسلامی، احزاب نخستین در جامعه اسلامی پس از رحلت حضرت رسول اکرم (ص)، دیدگاه فِرَق اسلامی در باب حکومت، ویژگی‌های اساسی نظام حکومت اسلامی، حکومت‌های الهی ـ بشری و مسئله «نصّ»، حکومت الهی ـ اسلامی (نظریّه امامت معصوم (ع) در کلام شیعی) و وظایف امام معصوم (ع) اشاره کرد.

استاد آیت‌الله زاده همچنین تصحیحی بر تفسیر «سواطع الإلهام فی تفسیر کلام الملک العلّام» نوشته ابوالفیض الفیضی الناکوری و بخشی از تفسیری کهن به پارسی از مولفی ناشناخته به رشته تحریر درآورده است.

در عین حال فرهنگ اصطلاحات روز و فرهنگ چند زبانه مجمع اللغات هم از دیگر یادگارهای استاد دکتر سید مرتضی آیت‌الله زاده است.

این استاد حوزه و دانشگاه سرانجام در مانند چنین روزی یعنی در چهاردهمین روز از شهریور ماه سال 1379 و پس از 72 سال زندگی سرشار از تحصیل و تدریس و تالیف و پژوهش، بدرود حیات گفت و در قبرستان شیخان قم به خاک سپرده شد.
ارسال نظرات