کنار حضرت معصومه یادتان کردم ... چه وقت بهر زیارت مشرّفید به قُم؟

به گزارش خبرگزاری بسیج از قم امروز، یکی از اعیاد بزرگ سال است؛ روز میلاد حضرت اباجعفر، محمد بن علی الجواد (ع) که این عید بزرگ در شعر شاعران آیینی کشور و از جمله شاعران قم هم جلوه گری می‌کند.

به امامت رسیدن امام جواد (ع) در کودکی و محو کاظمین بودن دلدادگانِ آن حضرت برخی از نکاتی است که در شعر سید حمیدرضا برقعی، شاعر جوان آیینی قم به آن اشاره شده است:
با حضورت ستاره‌ها گفتند
نور در خانه امام رضاست
کهکشان‌ها شبیه تسبیحی
دستِ دُردانه امام رضاست
مثل باران همیشه دستانت
رزق و روزی برای مردم داشت
برکت در مدینه بود از بس
چهره ات رنگ و بوی گندم داشت
زیر پای ات همیشه جاری بود
موج در موج دشتی از دریا
به خدا با خداتر از موسی
بی عصا می‌گذشتی از دریا

با خداوند هم کلام شدی
علت بُهت خاص و عام شدی
"کودکی‌هایتان بزرگی بود"
در همان کودکی امام شدی
رزق و روزی شعر دست شماست
تا نفس هست زیر دِین تو ایم
تا جهان هست و تا نفس باقی است
ما فقط محو کاظمین تو ایم

من به لطف نگاه ات‌ای باران
سوی مشهد زیاد می‌آیم
دست بر روی سینه هر بار از
سمت باب الجواد می‌آیم.

اما این مناسبت فرخنده، در اشعار برخی دیگر از شاعران آیینی ایران زمین هم، با بیان نام مبارک حضرت معصومه (س) و قم همراه است آنجا که محمدجواد پرچمی – که به همنامی خود با نام مبارک آن امام معصوم (ع) مفتخر است – ضمن نام بردن از آن امام به عنوان "علی اکبر امام رضا (ع) " ابیاتی اینچنین دارد:
تو آمدی که شوی قبله گاه مردم ما
تو آمدی شده دلشاد امام هشتم ما
تو آمدی که رود غم ز. سینه‌ها دیگر
و تا همیشه بماند به لب، تبسّمِ ما
تو آمدی که به مردم نشان دهی حق را
فقط صفا بنویسی بر این تلاطم ما
من و دلم به تو سوگند عاشقت هستیم
محبّت تو بُوَد باعث تفاهم ما
کنار حضرت معصومه یادتان کردم
چه وقت بهر زیارت تو می‌روی قُمِ ما
دلم دوباره به یادت به شور و شین آمد
به سر هوای پریدن به کاظمین آمد
امیر هر دو سرا یا جواد؛ أدرکنی
نظر نما به گدا یا جواد؛ أدرکنی
تویی تو زاده شَمسُ الشّموس یا مولا
علیّ اکبر سلطان طوس یا مولا

شاعر دیگری هم که در شعر خود برای امام جواد (ع)، نام مبارک حضرت کریمه اهل بیت (س) را آورده مجید تال نام دارد که بخش‌هایی از شعر او اینچنین است:
آنکه از آمدنش عشق بیان خواهد شد
"عالم پیر دگرباره جوان خواهد شد"
آسمان از سر خورشید تو خواب افتاده؟
یا که از چهره این طفل نقاب افتاده؟
بی گمان حافظ چشمان تو ابروی تو بود

"دوش در حلقه ما قصه گیسوی تو بود"
آسمان از نفسش یک شبه منظومه نوشت
روزی شعر مرا حضرت معصومه نوشت
عدد سائل این خانه زیاد است امروز
شعر وارد شده از باب جواد است امروز
باز با لطف رضا کار من آسان شده است
کاظمینِ دلم امروز، خراسان شده است

و این هم شعری از "میثم" در بیان مدح و منقبت امام محمدتقی (ع) و پاسداشت ولادت مسعود آن حضرت:

عید میلاد است؛ میلاد جواد ابن الرضاست

خرّم از رویش زمین و روشن از نورش فضاست

داد ذات کبریا ریحانه را ریحانه‌ای

کز شمیم روح بخش او دو عالم را صفاست

آمد آن ماهی که صد خورشید شد پروانه اش

تافت آن مشعل که نورش نور حُسن ابتداست

بحر مواج سه دُرّ، دُرّ گران هشت بحر

چار أمُّ و پنچ حسّ و شش جهت را مقتداست

نام نیکویش جواد، آبا و ابنایش جواد

سربلند از بذل دست لطف او، جود و سخاست

جود را نازم که حتی خازن باغ بهشت

دست از جنّت کشیده بر سر کویش گداست

او جواد اهل بیت و ما گدای اهل بیت

کار ما عجز و گدایی، کار او لطف و عطاست

بر فقیر انفاق کردی پیشتر از آنکه گفت:


بر گدا اعطا نمودی بیشتر از آنچه خواست

هرکه در کویش گدا شد؛ ما گدای کوی او

هر که از راهش جدا شد؛ راه ما از او جداست

تُربت اش بیتُ اللَّه و بیتُ الرّسول است و بقیع

کاظمینش، هم نجف، هم سامره، هم کربلاست

حاجت ار داری بگو با او که نجل فاطمه است

درد اگر داری بیار اینجا که این ابن الرّضاست

نام زیبایش محمّد، چهره مرآت الرّسول

کُنیه اش آمد تقی خود خلق را کهف التُّقاست

گَرد راه کاظمین خوشتر از مشک و عبیر

خاک زوّار حریم اش بهتر از آب بقاست

نی عجب گر در طفولیت امام خلق شد

او امام خلق عالم پیشتر از پیش‌هاست

عرش و فرش و دوزخ و جنّت به حُکمش پایبند

آدم و حور و پری، جن و ملک را پیشواست

من نمی‌گویم خدا باشد؛ ولی گویم که او

جلوه اش بی ابتدا و رحمتش بی انتهاست

فیض بخشد از دَمَش بر آدم و جنّ و مَلَک

هر که را بر آستان قدس او دست دعاست

خلق عالم را چراغ رهنما خواهیم بود

تا که فرزند رضا ما را امام و رهنماست

صد چو عیسی آستان بوس حریمش با ادب

صد چو موسی خادم بیت الولایش با عصاست

هر که رو گرداند از او کلّ طاعاتش هدر

وانکه سر پیچد ز. حکمش جمله اعمالش هباست

بحر لطفش همچو بحر رحمت حق موج زن

دست جودش همچنان دست علی مشکل گشاست

من نه جنّت خواستم نه حور خواهم نه قصور

جنّت و حور و قصور من فقط مهر شماست

چارده ماه فروزان، چارده خورشید نور

چارده اختر که هر یک را دو صد شمس الضّحاست

چارده مرآت داور، چارده تصویر حق

چارده کعبه که در دامانشان کوه صفاست

بار معبودا! تو می‌دانی که مرغ روح من

معتکف در کاظمینِ آن شَهِ ارض و سماست

گرچه دورم از حریمش، هست قبرش در دلم

سینه ام را از فروغش یک جهان نور و ضیاست

تا مرا در سینه باشد مهر فرزند رضا

هم تو خوشنودی و هم پیغمبرت از من رضاست

تا که "میثم" را زبان در کام و جان در پیکر است

با زبان شعر بر این خاندان مدحت سراست

او البته اشعار دیگری هم درباره این مناسبت مبارک دارد که با بیان بخشی از یکی دیگر از آنها، این گفتار را به پایان می‌آوریم، ابیاتی که همه خلق و خوی و سیره امام نهم (ع) را مانند پدر بزرگوارشان، امام رضا (ع) می‌بیند:

دهم ماه رجب، عیدِ جواد، ابن رضاست
عطر ریحانه ز. ریحانه در امواج فضاست
بـه رضا دسته گلی کرده خداوند عطا
که گلستان وجود از نفسش روح فزاست
این جواد است، جواد است، جواد است، جواد
که همان بحر وسیع کرم و جود خداست
خط و خالش همه آیات خداوند مجید
طاق ابروش، همان قبله ارباب دعاست
نـه فقط نام محمد که ز. سر تا قدمش
خلق و خوی و شرف و قدر محمد پیداست
کوثر حجت هشتم که ده ماه رجب
آفتاب رخ او قلب رضا را آراست
نام نیکوش محمد، لقب اوست جواد
تقی متقی و روح بلند تقواست
همچو قرآن محمد به سر دست علی است
جان عالم بـه فدایش که شبیه باباست
رخ رضا، حُسن رضا، خُلق رضا، خوی رضا
پای تا سر همه مرآت کمالات رضاست

امیرعلی عفیف نیا