عدم بهره گیری از علم و تجربه اساتید آفتی برای مداحان جوان /ماجرای احترام نقاره خانه حرم رضوی برای مداحی

به گزارش خبرگزاری بسیج از قم، با اتمام عاشورا در شهر مقدس قم همچنان بیرق‌های عزای سید و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) برپاست و در این میان بیش از پیش فعالیت مداحان و مرثیه سرایان اهل بیت (ع) به چشم می‌آید و نوای آن‌ها به گوش می‌رسد.

از دیرباز در فرهنگ شیعی، مداحان اهل بیت (ع) جایگاه و احترام ویژه‌ای داشته اند چه آن که آنان کسانی هستند که جای پای دعبل‌ها و فرزدق‌ها گذاشته اند و مورد دعای خاص حضرات معصومین (ع) قرار دارند.

بی شک چنین جایگاه مهمی می‌طلبد که از آن به خوبی حراست به عمل آید و لاجرم خود مادحین گرامی باید در این راستا پیش قدم باشند.

مقام معظم رهبری، اردیبهشت ماه سال ۹۲ در جمع مداحان و شاعران اهل بیت (ع) با تاکید بر این لزوم ترکیب شعر و هنر مداحی فرمودند: «مداحی، معرفت‌افزائی است. مداحی، پراکندن معرفت و حکمت و امید و عقیده راسخ است. مداحی، جوشاندن چشمه‌های عواطف در دل‌ها است؛ با استفاده‌ی از هنر شعر، هنر آواز، هنر اجرا.»

ایشان در همان جلسه ضرورت توجه به اصل خودسازی را مورد تاکید قرار داده و خطاب به مداحان گفتند: «عزیزان من! مردم از صدای شما خوششان می‌آید، از شعر شما لذت میبرند، از اجرای شما – چه در مدحتان، چه در مصیبتتان – دلهایشان تکان میخورد و اشک میریزند؛ اما به خود شما هم نگاه میکنند. اگر شما از لحاظ اخلاق، از لحاظ تدین، از لحاظ عفت، نمود تحسین‌آوری داشتید، همه‌ی آنچه را که عرض کردیم، به صورت مضاعف در مردم اثر خواهد کرد، اما اگر خدای نکرده بعکس شد؛ مردم نشانه‌ی تزلزل اخلاقی، نشانه‌ی عقب‌ماندگی از لحاظ اخلاق و رفتار و خدای نکرده عفت و این چیز‌ها مشاهده کنند، اثر این هنر‌ها و زیبائی‌هائی که در کار شما هست، از بین خواهد رفت؛ این را مراقب باشید.»

در همین روز‌هایی که شهر و دیارمان، سیاه پوش شده و همه سوگوار غم شهادت حضرت ارباب هستند فرصتی دست داد تا با کربلایی جواد رضایی، یکی از مداحان جوان و بی ادعای قم هم کلام شده و با وی در خصوص فعالیت هایش، نگاه به وادی مقدس مداحی و بایسته‌های این عرصه، گپ و گفتی صمیمانه داشته ایم.



مداحی را از چه زمانی شروع نموده و زیر نظر چه اساتیدی کار کرده اید؟!

جواد رضایی هستم، متولد سال ۶۲ در شهر مقدس قم و از سال ۷۹ شروع به یادگیری و آموزش مداحی کردم و اولین بار هم از استادم حاج عباس اناری، شیوه و راه و رسم مداحی را آموختم و در ادامه نیز از محضر اساتیدی، چون حاج آقای فلاح، حاج محمدنعیمی، حاج سید مهدی حسینی و حاج سیدمهدی میرداماد کسب علم و تجربه کرد.

تحصیلاتم لیسانس مدیریت است و در سال ۷۷ در محله امامزاده سید علی (ع) و در محل فعلی حسینیه شهدا به همراه جمعی از دوستان اقدام به تشکیل کانون حضرت صاحب الزمان (عج) کردیم.

از سال ۷۹ همزمان که در کانون فعالیت داشتم باعنایت خود حضرات معصومین (ع) وارد عرصه ستایشگری اهل بیت (ع) شدم و از آن زمان تاکنون توفیق خدمت در این لباس نوکری را دارم.

سال ۸۰ با تاسیس هیئت حضرت صاحب الزمان (عج) بنده به عنوان مداح ثابت هیئت فعالیتم را به صورت حرفه ای‌تر و جدی‌تر دنبال کردم و به مدت ۱۶ سال است که هر دوشنبه شب برنامه‌های خود را در هیئت اجرا می‌کنم، ضمن آن که به فراخور مناسبت‌های طول سال در برخی دیگر از هیئات مهم شهر نیز به اجرای برنامه در مراسم‌های شاد و یا عزاداری پرداخته ام.



با توجه به لزوم تعمیق و تقویت بینش و معرفت در عرصه مداحی به ویژه در مباحث اخلاقی، برنامه شخصی و نگاه شما در این رابطه چه بوده است؟!

به هر حال شکی نیست که یکی از بایسته‌های بسیار مهم ذاکری و ستایشگری آستان آل الله خودسازی و تزکیه نفس است و اساساً یک مداح و ذاکر اهل بیت (ع) باید بکوشد که در اوج خودسازی و قله معارف اخلاقی قرار گیرد.

کسی که به مدح اولیای الهی می‌پردازد، وظیفه اش در درجه اول شناخت اهل بیت (ع) به مردم و نسل جوان است و چنین فردی برای توفیق در این مسیر می‌بایست که قبل از هر کس دیگری خود در مسیر خودسازی و تکامل معنوی باشد تا کلام و رفتار او بر مخاطبانش موثر واقع اُفتد.

ما از بزرگان خود و کسانی که صاحب نفس هستند یاد گرفته ایم که قبل از هنر مداحی می‌بایست روی خودمان کار کنیم تا با نفس تهذیب شده و روح صیقل یافته از معارف قرآن و اهل بیت (ع)، نوکری حضرات معصومین (ع) به خصوص سیدالشهدا (ع) را بکنیم.



به عنوان یک مداح جوان بفرمایید که از نگاه شما مهم‌ترین آسیب و چالش که ممکن است یک مداح را تهدید کند، چیست؟

به هر حال عوامل متعددی ممکن است به عنوان چالش در این باب مطرح باشد که از آن جمله آن‌ها باید به عدم مطالعه و تحقیق و پژوهش راجع به تاریخ و سیره ائمه اطهار (ع) اشاره کنم.

همان گونه که مقام معظم رهبری بار‌ها در دیدار با مداحان فرمود: ه اند، مداحی باید به صورت علمی و به روز صورت بگیرد و لذا نباید مدیحه سرایی، روضه خوانی و سینه زنی در شکل سطحی خود برگزار شود تا مبادا دشمن در فضای رسانه‌ای و شبکه‌های مجازی از آن علیه شیعه و جامعه مداحی سوء استفاده کند.

مداحی که بهره‌ای از علم و دانش نبرده باشد ممکن است هر جمله‌ای را بر زبان جاری کند و این مساله یک آسیب جدی است.

چالش دیگری که متاسفانه برخی از مداحان نسل جوان با آن مواجه هستند عدم استفاده و ارتباط با اساتید توانمند است.

استفاده از سبک‌های دیگران و یا بعضاً سطح خود را برتر از دیگران دانستن، از جمله عواملی است که باعث می‌شود این افراد از استاد فاصله گرفته و بدون هدایت و نظارت به برنامه‌های مداحی بپردازند که این هم خودش آفت مهمی است.



چنانچه خاطره جذابی در طول سال‌های گذشته از برنامه‌های مداحی خودتان دارید، اشاره بفرمایید.

البته تمام دوران نوکری و وادی مداحی سرشار از خاطرات زیباست، اما در این جا خاطره‌ای زیبا از مداحی در حرم امام رضا (ع) را خدمتتان عرض می‌کنم.

روز عید غدیر در یکی از سال‌ها بعد از نماز صبح به درخواست دوستان مقابل پنجره فولاد شروع به مدیحه سرایی کردم.

من مشغول بودم و مدام زائرین در آن محل تجمع می‌کردند به حدی که جمعیت قابل توجهی در آنجا حاضر شده بود. طبق روال هرروزه حرم، بعد از نماز صبح نقاره خانه اجرای برنامه داشت، اما من در آن حال و هوا متوجه نبودم و لذا به خواندن ادامه دادم؛ از طرفی هم خادمان نقاره زن بالای گلدسته منتظر اتمام برنامه ما بودند. من زمانی متوجه شدم که به محض تمام شدن مراسم از پایین با بی سیم به محل نقاره زن‌ها اطلاع دادند که مراسم مداحی این‌ها تمام شده و بعد آن‌ها شروع به نقاره زدن کردند.

این احترامی که خادمین برای جلسه اهل بیت (ع) قائل شدند حقیقتاً برای من بسیار جالب و درس آموز بود.

انشاالله که همه ما بتوانیم با نیت خالص و قربه الی الله در این دم و دستگاه عرض ادب و خدمت کرده و بتوانیم قلب نازنین امام زمان (عج) را از خودمان خشنود و راضی کنیم که بی شک رضایت حضرت، رضایت پیغمبر (ص) و خدای متعال است.

در خاتمه دوست دارم این بیتی که زیاد با آن در محافل و هیئات اُنس دارم را عرض کنم که.

بر من لباس نوکری ام را کفن کنید

نوکر بهشت هم برود باز نوکر است