اقتصادي

مصرف کالای ایرانی، راهبرد ۱۴۵ ساله علمای ایران

نگه‌داشتن ملل استعمار زده در جهل و ممانعت از رسیدن به خودکفایی در عرصه تولید، برای وابستگی دائم آنها به محصولات کمپانی‌های اروپایی، از جمله رویکردهایی بود که در دستور کار دول استعماری قرار داشت.
کد خبر: ۹۰۹۸۹۶۵
|
۲۳ دی ۱۳۹۷ - ۰۸:۱۴

به گزارش خبرگزاري بسيج استان مركزي ؛ یکی از اساسی‌ترین دلایل تکاپوهای استعماری، به دست آوردن هر چه بیشتر منافع اقتصادی از طریق چپاول سرمایه‌های کشورهای استعمار زده است. طی قرن ۱۸ و ۱۹ میلادی که اوج رونق چنین فعالیت‌هایی در سراسر دنیا بود، استعمارگران از هیچ اقدامی برای کسب منافع مورد نظرشان، خودداری نکردند.

آنها به هیچ قیمتی، حاضر به از دست دادن بازارهای پرجمعیت آسیا، آفریقا و آمریکای مرکزی و جنوبی نبودند؛ سرزمین‌هایی که افزون بر بازار، منابع بی‌بدیل مواد خام را در اختیار غارتگران می‌گذاشتند. طبیعتاً چنین رویکردی، با مقدمات خاص خود انجام می‌گرفت؛ نگه‌داشتن ملل استعمار زده در جهل و ممانعت از رسیدن به خودکفایی در عرصه تولید، برای وابستگی دائم آنها به محصولات کمپانی‌های اروپایی، از جمله رویکردهایی بود که در دستور کار دول استعماری قرار داشت.

آنها با آگاهی از فضای ذهنی حاکمان و دولتمردان سرزمین‌های استعمارزده، با تقویت روحیه غربزدگی و دیدن تمام آمال و آرزوهای آنها در تمدن غرب، بر آتش فرنگی‌مآبی در میان طبقات بالای جامعه می‌دمیدند و به تدریج، با جایگزین کردن محصولات غربی به جای کالاهای داخلی، شرایط را برای یک وابستگی طولانی‌مدت و تمام عیار، مهیا می‌کردند.

 

حمایت از کالای ایرانی، از مدرس تا امام خمینی(ره)

الگویی که علمای اصفهان برای ترویج فرهنگ مصرف کالای ایرانی در پیش گرفتند، به صورت جدی بر دیدگاه‌های سایر علما نیز، تأثیر گذاشت. در دوره‌های بعد، به ویژه پس از روی کار آمدن رژیم پهلوی که موضوع شبیه شدن ظاهری به غرب، بیش از هر زمان دیگری مطرح شد، علما با تمام توان خود به مقابله با چنین رویکردی پرداختند.

یکی از علمای فعال در این عرصه، شهید آیت‌ا… سیدحسن مدرس بود. او در جلسه مورخ ۲۳ آبان ۱۳۰۱، سه سال پیش از سقوط قاجاریه، طرحی را پیشنهاد کرد که بر مبنای آن، البسه همه کارمندان دولت، باید از منسوجات ساخت ایران تهیه می‌شد: «بعد از یک سال از اجرای این قانون کلیه ملبوس اوقات کار مستخدمین در ادارات کشوری اعم از لباس که از طرف دولت به مستخدمین داده می‌شود و یا خود آنها تهیه می‌کنند، باید از منسوجات و مصنوعات ایران باشد.» پیشنهاد شهید مدرس، در همان جلسه به تصویب رسید، اما بعدها، هیچ اقدامی برای اجرایی شدن آن صورت نگرفت.

تلاش علما برای روی آوردن مردم ایران به مصرف کالای ایرانی، در دوران پس از فرار رضاخان نیز، با جدیت دنبال شد. شهید نواب صفوی، رهبر فدائیان اسلام که در مبارزه با نفوذ استعمار، عزمی جزم داشت، بارها در خلال سخنانش، از رجحان کالای ایرانی بر خارجی سخن گفت. او در یکی از جلسات سخنرانی‌اش، در مسجد «فخریه» تهران، چراغی ساخت ایران را روی دست گرفت و از مردم خواست به جای راحت‌طلبی و استفاده از مصنوعات غربی، با خرید کالای ایرانی به تقویت بنیه اقتصادی مسلمانان کمک کنند.

همگام با این اقدامات، علمای بزرگ و مراجع تقلید نیز، از خرید و استفاده کالای خارجی خودداری می‌کردند. آیت‌ا…العظمی مرعشی نجفی، از مراجع بزرگ تقلید، حتی حاضر نبود برای لباس خود از دکمه خارجی استفاده کند و از خیاط می‌خواست تا با استفاده از قیطان، برای لباس‌هایش که با پارچه ساخت داخل تهیه شده بود، دکمه درست کند.

حضرت امام خمینی(ره)، پیش از آغاز نهضت اسلامی و پس از شروع آن، همواره یکی از مدافعان استفاده از کالاهای ایرانی و رویگردانی از مصرف مصنوعات خارجی بودند. این ویژگی، بعدها در آثار فقهی ایشان نیز، جلوه‌ای تام و تمام داشت. در مسئله شماره ۲۸۳۱ رساله عملیه ایشان آمده است: «اگر در روابط تجاری با اجانب خوف آن است که به بازار مسلمین صدمه اقتصادی وارد شود و موجب اسارت تجاری و اقتصادی شود، واجب است قطع اینگونه روابط، و حرام است این نحو تجارت.»

این رویکرد، پس از رحلت حضرت امام(ره) و آغاز دوران رهبری حضرت آیت‌ا… خامنه‌ای نیز، تداوم پیدا کرده و از سوی سایر علمای اعلام نیز، مورد حمایت و پشتیبانی قرار گرفته است. نامگذاری سال ۱۳۹۷، به عنوان سال «حمایت از کالای ایرانی» خود نمونه‌ای بارز از چنین اندیشه و رویکردی محسوب می‌شود.

منبع : تبيان

ارسال نظرات