با شروع فصل بهار و زنده شدن طبیعت، مزارع روحی تازه به خود میگیرند، بهار سرآغاز فصل آبیاری مزارع توسط کشاورزان را نوید میدهد.
آستانه فصل آبیاری با آیینی سنتی همراه بوده که قدمتی 2 هزار ساله دارد و هر ساله با اجرای این مراسم علاقهمندان را به سوی خود فرا میخواند تا در کنار فرهنگ آب و آبیاری مردم نیمور منش پهلوانی آنان را به منصه ظهور رساند.
آئینی که در بیستم دیماه سال 1389 به عنوان یک ورزش بومی و محلی در فهرست آثار معنوی کشور ثبت شد، آئینی که ریشه در اعتقادات معنوی مردم داشته و آن را به منزله نزول برکات الهی در فصل کشت میدانند.
امسال به مانند سالهای دیگر رودخانه اناربار یا قُمرود شاهد حضور مردمی خواهد بود که مشتاقانه این آئین سنتی را برپا میکنند، نهری که به طول 8 کیلومتر آب زمینهای کشاورزان را تأمین میکند شاهد این آئین پهلوانی است.
سدی که از دوران ساسانی، روایت این آئین را سینه به سینه به نسل امروزی منتقل کرده خود را برای مراسم دیگری آماده میکند تا با رسیدن آب وارگو(محل پخش آب) شاهد چرخش بیلهایی باشد که تلاش صاحبان خود را در کسب روزی حلال گواهی میدهند.
مراسم بیلگردانی زمانی آغاز میشود که گلولای مسیر جویهای آب رودخانه قمرود زودوده شده و حال نوبت آن رسیده تا علفهای هرز زورآزمایی خود را نشان دهند و مسیر آبرسانی را مسدود سازند، این هنگام است که با اعلام بزرگان شهر، مردم در مسجد جامع شهر گرد هم آمده و با همدلی اقدام به از بینبردن علفهای هرز میکنند تا مانع از غلبه سختیهای در پیشرو شوند.
4 بیل با یکدیگر و در دیگر سو 3 بیل دیگر به هم گره میخورند، بیل گردان با قرار دادن پای راست خود در جلو تعادل خود را ایجاد میکند، بازی و چرخش دست راست و چپ وی به گونهای است که بیلها به چرخش درآمده و تماشاچیان به ذوق میآیند.
در میان تشویق تماشاچیان اگر تعادل بیلگردان بر هم خورد یا بیلها به یکدیگر برخورد کنند آن هنگام است که تماشاچیان به رسم دیرین یک صدا "هو" میکشند و او را تمسخر میکنند.
بیلهای به هم تنیده شده به دست دیگری واگذار میشود تا او نیز بخت خود را در این وادی مورد آزمایش قرار دهد تا بتواند عنوان قهرمانی این خطه را کسب کند.
امسال نیز در زمانی که گرمای آفتاب بر آب نهر تابده و آن را درخشان ساخته، شور و تلاش کشاورزانی که زندگی آنان با آب و خاک عجین یافته، تابلوی زیبای دیگری از غیرت و پشتکار آنان در طلب روزی حلال به نمایش گذاشته میشود.