برجام تا فرجام

پس از تصویب این قوانین و مقررات در مجلس نمایندگان رهبر معظم انقلاب هم دست به کار شدند و بیانات و تذکراتی را به رئیس جمهور گوشزد کردند تا در این ماه غم ، غم و نگرانی دیگری ذهن مردم را به خود مشغول نکند.

بندهای نه‌گانه‌ی قانون اخیر مجلس و ملاحظات ده‌گانه‌ی ذیل مصوّبه‌ی شورای عالی امنیّت ملّی، حاوی نکات مفید و مؤثّر است که باید رعایت شود، با این حال برخی نکات لازم دیگر نیز هست که همراه با تأکید بر تعدادی از آنچه در آن دو سند آمده است،‌ اعلام می‌گردد.

اوّلاً: از آنجا که پذیرش مذاکرات از سوی ایران اساساً با هدف لغو تحریمهای ظالمانه‌ی اقتصادی و مالی صورت گرفته است و اجرائی شدن آن در برجام به بعد از اقدامهای ایران موکول گردیده، لازم است تضمین‌های قوی و کافی برای جلوگیری از تخلّف طرفهای مقابل، تدارک شود، که از جمله‌ی آن اعلام کتبی رئیس‌جمهور آمریکا و اتّحادیه‌ی اروپا مبنی بر لغو تحریمها است. در اعلام اتّحادیه‌ی اروپا و رئیس‌جمهور آمریکا، باید تصریح شود که این تحریمها بکلّی برداشته شده است. هرگونه اظهاری مبنی بر این‌که ساختار تحریمها باقی خواهد ماند، به‌منزله‌ی نقض برجام است.

تحریم‌های اقتصادی چندی پیش بر ضد مردم در ایران اجرا شد و دست و قدرت خرید ملت را به شدت پایین آورد . تحریم های دارویی ایران که به معنای اعلام دشمنی آمریکا و هم پیمانانش بر ضد مردم بود نیز اعمال شدند و خسارات هایی را نیز به بار آوردند. در مذاکره ی برد بردی که از فرمایشات جناب آقای روحانی و جواد ظریف ، وزیر امور خارجه ، نیز بود به این موضوع که تحریم ها به صورت کلی باید برداشته شود اشاره ی جدی کردند. امروز که به طرف آمریکایی کاملا بی اعتماد هستیم نیز باید تدبیری از سوی دولت تدبیر اندیشیده می شد که خوشبختانه رهبر معظم انقلاب به این موضوع سریع تر اشاره کردند و این نکات را به دولت یادآوری شدند.

در ادامه ی این نکات نه گانه به این شکل نوشته شده بود:

ثانیاً: در سراسر دوره‌ی هشت‌ساله، وضع هرگونه تحریم در هر سطح و به هر بهانه‌ای (از جمله بهانه‌های تکراری و خودساخته‌ی تروریسم و حقوق بشر) توسّط هر یک از کشورهای طرف مذاکرات، نقض برجام محسوب خواهد شد و دولت موظّف است طبق بند ۳ مصوّبه‌ی مجلس، اقدامهای لازم را انجام دهد و فعّالیّتهای برجام را متوقّف کند.

ثالثاً: اقدامات مربوط به آنچه در دو بند بعدی آمده است، تنها هنگامی آغاز خواهد شد که آژانس، پایان پرونده‌ی موضوعات حال و گذشته (PMD) را اعلام نماید.

در ادامه ی این بیانیه ، رهبر معظم انقلاب،  به بهانه جویی و همچنان بی اعتمادی ایرانیان به طرف آمریکایی و غربی اشاره می کنند همچنان رهبری به این موضوع که باید مراقب باشیم که اسیر مکر و حیله ی آن ها نشویم هم اشاره ای در بند دوم می کنند که اگر کارشکنی ای از طرف غربی سر زد بتوان یک راه برگشت نیز داشت و با نحوی خلع سلاح نشویم در برابر دشمنی قسم خورده که همیشه در پی ضربه زدن به جمهوری اسلامی است.

همچنین رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز به بسته شدن و پایان یافتن مسائل نظامی پرونده ی هسته ای ایران اشاره می کنند که طرف آمریکایی نتواند دیگر بهانه ای برای وضع و اعمال تحریم ها علیه جمهوری اسلامی و ملت ایران داشته باشد.

رابعاً: اقدام در مورد نوسازی کارخانه‌ی اراک با حفظ هویّت سنگین آن، تنها در صورتی آغاز خواهد شد که قرارداد قطعی و مطمئن درباره‌ی طرح جایگزین و تضمین کافی برای اجرای آن منعقد شده باشد.

در بحث دیگری که ملزم به تذکر رهبری بود ، حفظ قدرت غنی سازی و دستاورد چندین و چند ساله ی دانشمندان در به دست آوردن علم غنی سازی و توسعه ی آن در جمهوری اسلامی است. از دست رفتن این اطلاعات و علم هسته ای نه تنها ضربه ای به قدرت ایران از نظر سیاسی وارد می کند بلکه از لحاظ پزشکی و همچنین از نظر پیشرفت علمی و ... ضربه ای غیر قابل جبران به نظام و کشور وارد می شود.

خامساً: معامله‌ی اورانیوم غنی‌‌شده‌ی موجود در برابر کیک زرد با دولت خارجی در صورتی آغاز خواهد شد که قرارداد مطمئن دراین‌‌باره همراه با تضمین کافی منعقد شده باشد. معامله و تبادل مزبور، باید بتدریج و در دفعات متعدّد باشد.

سادساً: مطابق مصوّبه‌ی مجلس،‌ طرح و تمهیدات لازم برای توسعه‌ی میان‌مدّت صنعت انرژی اتمی که شامل روش پیشرفت در مقاطع مختلف از هم‌اکنون تا پانزده سال و منتهی به ۱۹۰ هزار سو است،‌ تهیّه و با دقّت در شورای عالی امنیّت ملّی بررسی شود. این طرح باید هرگونه نگرانی ناشی از برخی مطالب در ضمائم برجام را برطرف کند.

رهبری در لابه لای این نکات به صورت مستقیم و چه غیر مستقیم به مسئله ی غیر اعتمادی دو طرفه ای که وجود دارد ، اشاره می کنند و همچنین به مسئله ی صریح و بی پرده بودن برنامه های جمهوری اسلامی نیز اشاره ای دارند و به دولتمردان گوشزد می کنند که به اعتماد سازی طرف مقابل نیز بپردازند که همه و همه نشان گر صداقت ایرانیان در مسئله ی مهم و حیاتی هسته ای است.

رهبر انقلاب اسلامی، در بند ششم نه تنها مانند دولتی هایمان دستور کاهش در تعداد سانتریفیوژها را می دهند بلکه از جناب آقای روحانی و وزارت ها و مجلس درخواست شد که صنعت و علم هسته ای را رو به پیشرفت ببرند و حتی متوقف نشود و با قدرت بیشتری رو به جلو برود که بهترین تدبیر در این شرایط است.

سابعاً: سازمان انرژی اتمی، ‌تحقیق و توسعه در ابعاد مختلف را در مقام اجرا به‌گونه‌ای سامان‌دهی کند که در پایان دوره‌ی هشت‌ساله هیچ کمبود فنّاوری برای ایجاد غنی‌سازیِ مورد قبول در برجام وجود نداشته باشد.

در بند هفتم نیز رهبری به نکته ی پیشرفت روز افزون در مسئله و علم هسته ای اشاره می کنند و از دولتیان می خواهند که نگذارند و اجازه به طرف مقابل ندهند تا با مصوبات خود نه تنها باعث توقف پیشرفت در علوم هسته ای نشوند بلکه حتی باعث کند شدن این روند رو به جلو نیز نگردند و تدبیر آنجا به کار ملت می آید که از این فرصت بتوانند استفاده کنند و روند پیشرفت را بسیار سریع تر نیز بکنند که این تدبیر هوشمندانه و تذکر کلیدی از رهبرمان نیز دور از ذهن و تفکر نبود.

ثامناً: توجّه شود که در موارد ابهام سند برجام، ‌تفسیر طرف مقابل مورد قبول نیست و مرجع، متن مذاکرات است.

تاسعاً: وجود پیچیدگی‌ها و ابهامها در متن برجام و نیز گمان نقض عهد و تخلّفات و فریب‌کاری در طرف مقابل بویژه آمریکا، ایجاب میکند که یک هیئت قوی و آگاه و هوشمند، برای رصد پیشرفت کارها و انجام تعهّدات طرف مقابل و تحقق آنچه در بالا بدان تصریح شده است،‌ تشکیل شود. ترکیب و وظایف این هیئت باید در شورای عالی امنیّت ملّی تعیین و تصویب شود.

در بند هشتم و نهم که بند های پایانی نکاتی است که امام به رئیس‌جمهور وقت و دولت گوشزد می کنند باز هم به بی اعتماد بودن طرف آمریکایی اشاره می کنند و دولت مردان را به تیز بینی دعوت می کنند. در متن توافق توجه به طرز جمله بندی و تک تک کلمات و همچنین نوع معانی ها در متن انگلیسی توافق مسئله ی بسیار مهمی است که اگر رعایت نشود در زمان های دیگر می تواند ضربه ای جبران ناپذیر را به کشورمان وارد کند و براحتی از آن سوء استفاده شود.

در نکاتی که مطرح شد می توان برداشت کرد که اعتماد کامل به کشوری که راه یزیدیان را ادامه می دهد کاری اشتباه است و هر گونه کم کاری در این مسئله باعث می شود که ارزش ها و باورهای این ملت زیر سوال برود. پایبند بودن بر ارزش های اسلامی که امام حسین علیه السلام خود نمونه ی کاملی از این کار و هدف بزرگ است ، دولت و مجلس می تواند با نگاهی به زندگانی امام حسین علیه السلام و فرمایشات رهبری راه درست را در پیش بگیرند.

محمد جواد ادریسی