نگهداری 4 هزار نسخه خطی به دستخط شیخ بهایی در کتابخانه آستان قدس

مجموعه بی‌نظیری شامل چهار هزار نسخه از آثار شیخ بهایی در کتابخانۀ مرکزی آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود که بیشتر آنها، در زمان حیات شیخ توسط خود وی شرح و تصحیح شده و وقف‌نامۀ آن، به دستخط و مهر و امضای شیخ است.
کد خبر: ۸۵۸۷۶۳۳
|
۱۰ آبان ۱۳۹۴ - ۰۹:۳۸
به گزارش خبرگزاری بسیج، حجت‌الاسلام نوری‌نیا، معاون ادارۀ مخطوطات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، با اشاره به نسخ خطی به یادگار مانده از شیخ بهایی در این کتابخانه گفت: بهاء‌الدین محمد عاملی معروف به شیخ بهایی، بیش از 90 کتاب و رساله در سیاست، فقه و حدیث، ریاضی، اخلاق، نجوم، عرفان و تصوف، فقه، مهندسی، هنر و فیزیک نگاشته و اشعار بسیاری نیز به زبان‌های عربی و فارسی از او به یادگار مانده است که بیشتر آنها در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود.

وی افزود: بیشتر این آثار که برخی را خود شیخ، شرح و تصحیح کرده، در کتابخانه شخصی او نگهداری می‌شده که وی شخصاً آنها را به کتابخانۀ آستان قدس رضوی اهدا کرده و یادداشت وقف با دستخط و مهر و امضای شیخ در این آثار به چشم می‌خورد.

وی به یکی از این نسخه‌ها که خود شیخ بهایی بر آن شرح نگاشته و ابن خاتون، شاگرد وی، آن را به فارسی ترجمه و شرح کرده، اشاره کرد و گفت: از جمله نسخه‌های نفیس از آثار شیخ، کتابی‌ست با عنوان «اربعین حدیث» معروف به «اربعین» به زبان عربی به تاریخ کتابت 1010 و وقف سال 1309 شمسی که هرچند عالمان شیعی بسیاری به تألیف اربعین پرداختند، اما این اثر که آن را به نام «چهل حدیث» نیز خوانده‌اند، از بهترین و معروف‌ترین اربعین‌هاست.

 معاون ادارۀ مخطوطات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی به نسخۀ ارزشمند دیگری از آثار این دانشمند نامدار عصر صفوی اشاره کرد و توضیح داد: این اثر با عنوان «منتخب تأویلات» در تفسیر قرآن کریم  است که در سال 1014 کتابت و در 1067 توسط ابن خاتون عاملی وقف شده است.

نوری‌نیا به معرفی یکی از برجسته‌ترین آثار شیخ بهایی که در حوزه علوم و معارف اسلامی در سال 1017 در اصفهان کتابت شده پرداخت و تصریح کرد: نام این کتاب «مشرق الشمسین و اکسیر السعادتین» (یا مجمع النورین و مطلع النیرین) است که مؤلف در آن، با بهره‌گیری از آیات الاحکام و روایات فقهی، به ارائه فقه استدلالی شیعه پرداخته است.

وی از نسخه‌ای یاد کرد که در سال 1027 در مشهد کتابت شده و نادرشاه افشار آن را در سال 1145 وقف کرده است و ادامه داد: عنوان آن، «اثنی عشریات خمس» است که به «رسایل خمس اثنی عشریه» و «رساله اثنی عشریه» نیز معروف است و پیرامون طهارت، نماز، زکات، روزه و حج تألیف شده است.

در پایان، معاون ادارۀ مخطوطات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، شیخ بهایی را از واقفان عمدۀ آستان قدس رضوی دانست که وقفیات وی، به تألیفاتش محدود نمی‌شود، افزود: از جمله آثاری که به دستخط وی وقف شده، قرآن‌های منسوب به دستخط امام علی، امام حسن، امام حسین و امام سجاد(علیهم‌السلام)، به خط کوفی و بر روی پوست آهوست که از طرف شاه عباس صفوی وقف شده و وقف‌نامۀ آن تماماً به دستخط شیخ بهایی‌ست و هرکدام از این قرآن‌ها، جزء شاهکارهای هنر اسلامی قرون اولیه به شمار می‌رود.

بهاءالدین محمدبن حسین بن عاملی، معروف به شیخ بهایی، دانشمند نامدار قرن دهم و یازدهم هجری بوده، ولادت او به سال 953 قمری است. وی در بیست سال آخر عمر خود، عنوان «شیخ الاسلامی» در دربار شاه‌عباس اول صفوی داشت و در سال 1031 هجری قمری مصادف با 1000 هجری شمسی در اصفهان درگذشت و بر اساس وصیتش، او را در آستان قدس رضوی و در کنار مزار علی بن موسی الرضا(علیه‌السلام) به خاک سپردند.

ارسال نظرات
آخرین اخبار