چگونه به مرام فاطمی برسیم؟/ مرام حضرت زهرا (س) در خطبه فدکیه متجلی است
به گزارش خبرنگار بسیج مداحان، حجت الاسلام والمسلمین محمود ریاضت شب گذشته در اجتماع عمومی کانون بسیج مداحان یاس کبود به بررسی و تشریح اهمیتهای زیارت حضرت زهرا (س) و خطبه فدکیه ایشان پرداخت که متن سخنان وی را در ادامه میخوانیم.
آن چه که در این ایام بیش از هر چیز دیگری باید مورد تفکر و تامل به ویژه توسط برگزار کنندگان شعائر اهل بیت (ع) و تعظیم کنندگان شعائر فاطمی قرار بگیرد، خروجی تعظیم این شعائر و به منصه ظهور گذاشتن این خروجیها است. یکی از برجستگیهای قرآن کریم، انجام اعمالی است که برخاسته و نشئت گرفته از تقوای قلب است.
خداوند متعال در قرآن کریم میفرماید «و من یعظم شعائر الله فانها من تقوی القلوب»؛ حرکتی را تعظیم شعائر الهی میدانند که منشأ تقوایی داشته باشد. بروز و ظهور این منشأ تقوایی باید منجر به احیاء مرام فاطمی شود. برای اینکه مشخص بشود که آیا من به درستی تعظیم شعائر فاطمی را انجام دادهام، باید ببینم که آیا من به خروجی مناسب رسیدهام یا خیر؟ خروجی چیست؟ این است که منجر به احیای مرام فاطمی شود.
خواندن زیارت حضرت زهرا (س) را جدی بگیریم
مرام فاطمی چیست؟ موضوعی که جایش در چند سال گذشته در مجالس حضرت زهرا (س) خالی بوده، زنده کردن زیارت ایشان و عملیاتی کردن مفاهیم به کار برده شده در این زیارت است. در ایام فاطمیه دیده میشود که متأسفانه زیارت عاشورا میخوانند. زیارت عاشورا خیلی خوب است؛ اما در فاطمیه باید زیارت حضرت زهرا (س) خوانده شود. باید این زیارت را تکرار کنیم تا همانند زیارت عاشورا برای مردم جا بیفتد و معانی آن را حفظ شوند. ما باید زیارت حضرت زهرا (س) را عمومی کنیم تا معانی آن در ذهن مردم و هیئتیها تثبیت شود.
مسئله بعدی برای آشنا شدن با مرام حضرت زهرا (س)، مانوس شدن با خطبه فدکیه حضرت زهرا (س) است. امام صادق (ع) فرمودند «ما اولین چیزی که به فرزندان مان میآموزیم، خطبه فدکیه مادرم حضرت زهرا (س) است».
در زیارت همه معصومین، ما سلام میدهیم و آن بزرگواران جواب سلام میدهند اما ما نمیشنویم ولی این موضوع در زیارت حضرت صدیقه (س) بالعکس است؛ در زیارت ایشان در واقع حضرت زهرا (س) سلام دادهاند و ما با خواندن زیارت، جواب سلام ایشان را میدهیم. حضرت زهرا (س) به همه شیعیان و محبان خود سلام کرده است اما گاهی اوقات با عملکردمان نشان میدهیم جزو کسانی که حضرت زهرا (س) به آنها سلام داده است، نیستیم.
خطبه فدکیه در اواخر عمر شریف مادر سادات ایراد شده است. مفسرین میگویند «آن چه که حضرت زهرا (س) در 18 سال عمر شریف خود پیاده کرده، در خطبه فدکیه آورده است». ما فکر میکنیم که حضرت زهرا (س) خطبه فدکیه را برای پس گرفتن باغ خود خواندهاند اما این طرز فکر به طور کامل اشتباه است. خطبه فدکیه برگرفته از اصول اعتقادی، اخلاقی، عبادی و معرفتی است. آیتالله مجتبی آقاتهرانی فرمودند «اگر ما هیچ چیزی به جز خطبه فدکیه نداشتیم، باز هم کفایت میکرد». اگر میخواهیم بدانیم که حضرت زهرا (س) چه کار کرد، باید خطبه فدکیه را مطالعه کنیم. مرام حضرت زهرا (س) در خطبه فدکیه نمایان است. چه تعداد از هیئتیهای ما حتی یک بند از این خطبه را حفظ هستند؟
دو محور اصلی خطبه فدکیه
دو محور عمده در خطبه فدکیه وجود دارد که آنها را عرض میکنم. نخستین محور، موضوع عفاف و حیا است. حضرت در این خطبه به حضور زن در جامعه و چگونگی و کیفیت آن نیز اشاره کردهاند. حیا و عفافی که حضرت زهرا (س) در مدینه از خودشان بروز دادند، در کربلا نیز خاندان امام حسین (ع) داشتند. حضرت زهرا (س) همیشه 7 حجاب داشتند و در کربلا هم حضرت زینب (س) همانند مادرشان بودند.
دومین درس خطبه فدکیه بحث ایثار صدیقه طاهره (س) است. جا دارد که امیرالمومنین (ع) به عنوان سرپرست خانوادهای که حقی از آن ضایع شده است، برود و سخنرانی کند؛ علی (ع) مرد خانه بود اما چرا حضرت زهرا (س) خطبه خواندند؟ زیرا شرایط خفقان طوری بود که مادر ما احساس میکردند که اگر حضرت علی (ع) سخنرانی کند، جانش در خطر میافتد. این یکی از فداکاریهای حضرت زهرا (س) بود.
خطبه فدکیه حضرت زهرا (س) در همه زمینهها کارآمد است. انتخابات نزدیک است. کدام نامزد حاضر است که ایثار کند و کنار بکشد؟ خیلی از نامزدها بالای بنرهای تبلیغاتی خود جمله «السلام علیک ایتها الصدیقه الشهیده» را میآورند اما چه مقدار حاضر هستند که کنار بروند و راه مجلس را برای فاطمیها باز کنند؟ شعار خوب است اما شعور بهتر است.
چه ایرادی دارد که پژوهش کنید و کتاب مرام فاطمی را منتشر کنید؟ اگر شما پژوهش نکنید، کسانی به دنبال این کار میروند که شایسته نیستند و ماجرا را تحریف میکنند. وقتی در مسجد بر حضرت علی (ع) شمشیر کشیدند، سلمان میگوید که زهرا (س) نفرین نکرد بلکه تهدید کرد و مفسر اهل سنت هم نقل میکند که ستونهای مسجد به اندازهای که یک انسان از زیر آن عبور کند، بالا آمدند.