سرویس سیاسی خبرگزاری بسیج - در حالی که بیش از 13 ماه از انعقاد توافق سیاسی بین ایران و گروه 1+5 در حوزه هسته ای می گذرد، بسیاری از نتایجی که انتظار می رفت برجام بتواند برای اقتصاد و سیاست کشور در پی داشته باشد، محقق نشده است. هدف اصلی ایران از مذاکرات هسته ای رفع تحریم های ظالمانه غرب به طور یکجا بود اما هنوز هم این تحریم ها به قوت خود باقی است و هر از گاهی نیز اخبار و گزارش هایی به دست می رسد که کنگره و دولت آمریکا مدل های جدیدی از تحریم علیه ایران را یا وضع نموده و یا در حال تصویب است.
البته بخش عمده از این مشکلات به دلیل ضعف های ساختاری برجام است که امام خامنه ای صراحتا در نامه تائید مشروط این توافق سیاسی به آن اشاره کردند. امام خامنه ای (مدظله العالی) در این نامه صراحتا تاکید دارند که «محصول مذاکرات که در قالب برجام شکل گرفته است، دچار نقاط ابهام و ضعفهای ساختاری و موارد متعدّدی است که در صورت فقدان مراقبت دقیق و لحظهبهلحظه، می تواند به خسارتهای بزرگی برای حال و آیندهی کشور منتهی شود.»
اکنون و با گذشت یک سال از عمر برجام برخی از موافقان این توافق سیاسی نیز به جمع منتقدین پیوسته اند. علی لاریجانی، علی اکبر ولایتی، علی اکبر صالحی و... با یک «دگردیسی پسابرجامی» صراحتا به ضعف های برجام اشاره کرده و نسبت به اقدامات سوء آمریکایی ها در این زمینه هشدار می دهند.
این اتفاق دیرهنگام، گویای این واقعیت است که جلوی خسارت از هرکجا که گرفته شود منفعت است اما مساله اینجاست در شرایط فعلی که ضعف های ساختاری برجام یکی پس از دیگری مشخص می شود چه کسی باید مسئولیت آن را بپذیرد؟!
متاسفانه به تدریج سناریویی در حال پی ریزی است که برجام را محصول نظام و به تبع محصول مستقیم سیاست گذاری های رهبری جلوه دهند! صریح ترین عبارات در این خصوص را اخیرا نهاوندیان رئیس دفتر رئیس جمهور بیان کرده است.
وی در گفت و گویی با خبرنگاران ایسنا می گوید: برجام و تصویب و اجرای آن تصمیم نظام بود. همه مراحل بررسی، مشورت و عزم را هم گذراند و الان نه تنها به عنوان یک تعهد بین ایران و شش کشور بلکه به عنوان یک سند بینالمللی است. همان کسانی که در راه تصویب برجام سنگاندازی میکردند از سنگاندازی دست بر نمیدارند و بر سر راه اجرا و تحقق برجام حتما سنگاندازی میکنند همچنان که میبینید!
نهاوندیان در بخش دیگری از سخنان خود می گوید: برای مجموعه نیروهای نظام که برای تصمیم نظام احترام قائلند و خواستار پیشبرد کشور هستند الان دیگر برجام مسألهای است که اصلاش تمام شده است و باید موانع سر راه اجرا را برطرف کرد.
در خصوص این اظهار نظر رئیس دفتر رئیس جمهور باید گفت که اساسا نظام خلاصه در شورای عالی امنیت ملی، مجمع تحقیقات استراتژیک و یا هر نهاد دیگری نمی شود. نظام از دفتر رهبری تا کوچکترین واحد سیاسی دولت در روستاها را در بر می گیرد و این که بگوئیم برجام محصول نظام است، هرگز مطابق با واقعیات نیست، چراکه برجام در بدنه نظام اعم از مجلس شورای اسلامی، نهادهای نظامی و دفاعی ، دانشگاه ها و ... منتقدین بسیاری داشت که هنوز هم روی حرف های خود ایستاده اند و اگر چشم بندی برخی در تصویب 20 دقیقه ای نبود، امروز کشور به این شرایط خسارت بار نمی رسید.
از سوی دیگر اگر مصداق بارز تصمیم نظام در خصوص برجام را فرمایشات ولی فقیه در نظر بگیریم متوجه می شویم که از برجام نظام تا برجام رئیس جمهور و رئیس دفتر او و... فاصله بسیاری وجود دارد. اگر نظام هم برجام را تصویب کرده باشد برجامی را مورد تائید قرار داده است که در آن «در سراسر دورهی هشتساله، وضع هرگونه تحریم در هر سطح و به هر بهانهای (از جمله بهانههای تکراری و خودساختهی تروریسم و حقوق بشر) توسّط هر یک از کشورهای طرف مذاکرات، نقض برجام محسوب خواهد شد و دولت موظّف است طبق بند ۳ مصوّبهی مجلس، اقدامهای لازم را انجام دهد و فعّالیّتهای برجام را متوقّف کند.»
اما همه شاهدند که بارها از سوی
آمریکایی ها در دوره پسا برجام تحریم هایی علیه ایران وضع شد اما مطابق تصمیم نظام
عمل نشد. پس این ادعا که بگوئیم برجام فعلی تصمیم و نظر نظام است نوعی شانه خالی
کردن از مسئولیت ها و هزینه کردن از شان و جایگاه رهبری برای پوشاندن برخی نواقص
است. واقعا جای این سوال هست آقایانی که مذاکره با آمریکا را به نظام تحمیل کردند، امروز با چه رویی آن را تصمیم نظام می دانند و درصدد القای این اشتباه در افکار عمومی هستند؟!
از سوی دیگر باید به این نکته نیز توجه داشته باشیم که بسط و قبض ید ولایت فقیه منوط به درست عملکردن مسئولان است. همانطور که در صدر اسلام عهدشکنی ها و خیانت های عده ای منجر به پذیرش صلح امام حسن(ع) با معاویه شد، همانطور که بی وفایی مردم کوفه منجر به شهادت مظلومانه نوه پیامبر(ص) به دست یزید شد در دوران ولایت فقیه نیز عده ای بودند که جام زهر پذیرش قطعنامه 598 را به امام خمینی(ره) تحمیل کردند و عده ای نیز در دوران اخیر مذاکره با آمریکا را با وجود مخالفت های صریح رهبری آغاز کردند اما اکنون که نتایج توام با شکست این مذاکره هویدا شده است می خواهند با تردستی آن را به پای رهبری بنویسند!
آنچه مشخص است افکار عمومی و تاریخ شاهد و ناظر رفتار و گفتار ماست. تاریخ ثبت و ضبط کرده است که چه کسی مخالف برجام و چه کسی موافق آن بوده، به سبب توسعه فناوری ها به جز متن، صوت و تصویر گفته ها و رفتارمان نیز مستندا وجود دارد. ای کاش امثال آقای نهاوندیان به جای اینکه برای توجیه ضعف های خودشان در مذاکرات و انعقاد برجام و اعتمادهای نابجا از جایگاه رهبری هزینه می کنند، یکبار به آرشیوهای رسانه ها سری بزنند و گذشته خود را مرور کنند. شاید آن وقت مشخص شود که مسئول برجام چه کسی است!