تیشه بر ریشه کشاورزی پایدار در کبودراهنگ

به گزارش خبرگزاری بسیج از کبودراهنگ، شهرستان کبودراهنگ با مساحت 4 هزار و 25 کیلومترمربع به‌صورت دشت و تپه ماهور در شمال غربی استان واقع شده است.

این شهرستان با دارا بودن 240 هزار هکتار اراضی کشاورزی است که 30 هزار هکتار اراضی آبی و بیش از 24 هزارهکتار آن تحت پوشش سیستم‌های آبیاری تحت فشار است و 210 هزار هکتار اراضی دیم با سطح زیر کشت سالانه حدود 132 هزار هکتار، مهمترین قطب کشاورزی استان همدان محسوب می‌شود.

همچنین شهرستان کبودراهنگ با وجود ظرفیت‌های بالقوه از جمله مراتع وسیع با 124 هزارهکتار، قطب تولید علوفه و یونجه استان بوده و زیستگاه اصلی گوسفند نژاد مهربان با جمعیت دامی 340 هزار رأس دام سبک و 32 هزار رأس دام سنگین و 11 شرکت تعاونی به عنوان یکی از قطب‌های مهم کشاورزی و دامپروری استان مطرح است.

منابع آبی شهرستان عبارت است از یک هزار و 154 حلقه چاه عمیق، یک هزار و 252 حلقه چاه نیمه عمیق، 200 رشته قنات و 820 چشمه که بر اثر خشکسالی متوالی به ویژه در سال‌های اخیر تعدادی از چاه‌های آب، قنات‌ها و چشمه های منطقه خشک شده است.
پتانسیل و ظرفیت بالای تولید 180 هزار تن گندم و 50 هزار تن جو در سال باعث شده که کبودراهنگ به انبار غله استان معروف شود.

حوزه کشاورزی به علت تامین غذای بشر و بخش مولد نقش انکارناپذیری در توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایفا می کند بنابراین باید به تمام تولیدکنندگان و کارگزاران این بخش در راستای رشد و شکوفایی نگریسته شود.

با توجه به این موارد آموزش در عرصه کشاورزی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است چرا که کشاورزی تامین کننده شغل و معشیت است که باید در این راستا کشاورزان از شیوه نوین کشاورزی آگاه و آن را در عمل به کار گیرند و اولین گام آموزش کشاورزی است.

توجه به صنایع تبدیلی محصولات کشاورزی، توسعه انبارها و سردخانه های نگهداری محصولات کشاورزی، آموزش در حوزه کشاورزی از جمله مسائل مهمی است که در شهرستان کبودراهنگ مورد بی‌مهری واقع شده و این در حالی است که باید موضوع آموزش را در اولویت قرار داده و به صورت جدی به آن پرداخته شود.

کبودراهنگ به عنوان مهمترین قطب کشاورزی استان با مشکلات عدیده ای روبرو است.

ادامه روند تغییر کاربری اراضی زراعی و باغی، نداشتن اسناد ثبتی در مالکیت اراضی و خرد بودن و پراکندگی اراضی که منجربه بهره‌برداری نامناسب شده، وجود تعداد زیادی از چاه‌های غیرمجاز در شهرستان و ادامه حفاری‌های غیرمجاز و لزوم برخورد قاطع به دلیل اینکه هرساله با تداوم برداشت‌های غیرمجاز سطح آب‌های زیرزمینی به‌شدت افت کرده و منجر به خشک شدن قنوات و چاه‌های مجاز سایر بهره‌برداران شده از جمله این مشکلات است.

سیر طولانی پرونده‌های تسهیلات بانکی در بانک‌های عامل، عدم پذیرش اسناد زراعی کشاورزان به عنوان وثیقه از سوی بانک‌های عامل، عملکرد نارضایت بخش صندوق بیمه محصولات کشاورزی در انجام تعهدات خود در مقابل خسارت دیدگان از بلایای طبیعی که محصول خود را بیمه کرده‌اند و کارشناسی غیر اصولی در تعیین میزان خسارت‌ها و پرداخت دیرهنگام غرامت به کشاورزان، شخم‌های بی رویه و غلط که باعث افزایش فرسایش خاک و احیاناً وقوع سیلاب و هدر رفت نزولات آسمانی می شود نیز از دیگر مشکلات است.

از دیگر مشکلاتی که این شهرستان با آن دست و پنجه نرم می‌کند، کمبود اعتبارات جهت احداث کانال های آبرسانی به منظور بالابردن انتقال آب، مشکلات فرهنگی دیرپذیرو دیر باوربودن بهره برداران کشاورزی که باعث کندشدن انتقال یافته های جدید و کاربرد روش های نوین کشاورزی شده و نبود خرید تضمینی محصولات زراعی که منجر به رعایت نشدن سطح زیرکشت محصولات می شود، است.

عدم پرداخت به موقع پول به کشاورزان برای محصولاتی که خرید تضمینی دارند به عنوان مثال کشاورزانی که گندم خود را تحویل سیلو می دهند برای اخذ پول گندم سرگردان هستند این در حالی است که اگر کشاورز در پرداخت وام های اخذ شده از بانک‌های دولتی تاخیر داشته باشند مشمول جریمه دیرکرد خواهند شد.

هچنین از جمله مشکلات عدم نظارت به بهره‌برداری از چاه‌های مجاز که با توجه به اینکه کشاورزان این شهرستان سالانه حدود 100 هزار تن سیب‌زمینی خوراکی تولید می‌کنند به علت نبود قیمت خرید تضمینی محصولات تولیدی است، نبود یک واحد صنایع تبدیلی سیب زمینی، انبار و سردخانه استاندارد در شهرستان به منظور نگهداری محصولات تولیدی، ناگزیرند سیب زمینی تولیدی خود را با قیمت خیلی کم در شهرستان به فروش برسانند.

کشاورزی این قدیمی‌ترین فعالیت بشری در امرار و معاش و تولید محصول امروزه از یک پیشه به یک حرفه و فن بدل گشته است. از کشت وکار ابتدایی و بدون برنامه در روزگار قدیم که بگذریم امروز در جایگاهی قرار گرفته‌ایم که دیگر کسی این حرفه را فعالیتی بدون هدف و برنامه قلمداد نمی‌کند.

استفاده بیش از حد از منابع آبی زیر زمینی بزرگترین حادثه نگران کننده است. اکثراً خارج از میزان تعیین شده در پروانه مورد استفاده قرار می‌گیرد، کمبود انبارهای استاندارد نگهداری محصولات کشاورزی در سطح شهرستان از جمله مهمترین مشکلاتی است که در حال حاضر شهرستان کبودراهنگ با آن روبرو است، مشکلاتی که با درایت و هوشیاری حل خواهد شد.

جهاد کشاورزی تامین کننده امنیت غذایی شهرستان است که می تواند سهم زیادی در بهبود وضعیت اقتصادی داشته باشد چه بسا این شهرستان که در حوزه کشاورزی از اهمیت ویژه ای برخوردار است باید برای پیش پا افتاده ترین مشکلات این بخش باید چاره ای اندیشید و برنامه ریزی مناسبی برای کشاورزان به وجود آورد و آن ها را از نرخ محصول ، نوع کشت و درآمد سال آینده آگاه کرد.

* برداشت‌های بی‌رویه منابع آب در منطقه کبودراهنگ و کاهش شدید سطح آب

نماینده مردم بهار و کبودراهنگ در مجلس شورای اسلامی در این خصوص به خبرنگار بسیج گفت: شهرستان کبودراهنگ از دیرباز جزء مناطق حاصلخیز و مستعد کشاورزی بوده که همین امر موجب به وجود آمدن صنعت کشاورزی به عنوان شغل اول مردم این منطقه شده به طوری که 94 درصد خانوارهای منطقه به صورت مستقیم و غیرمستقیم از این راه امرار معاش می کنند.

محمدعلی پورمختار افزود: کاهش نزولات آسمانی از سویی و برداشت های بی رویه منابع آب در منطقه موجب کاهش شدید سطح آب و در نتیجه ایجاد خشکسالی در بعضی مناطق و آسیب دیدن کشاورزی شده و چرخه اقتصادی آنان را دچار مشکل کرده است.

وی تصریح کرد: نبود یک برنامه منسجم و نیز فقدان اطلاعات کافی کشاورز از محصولات مورد نیاز و عدم ثبات موجب متضرر شدن این قشر زحتمکش در منطقه شده که راهکارهای هرچند سخت و طولانی مدت تا حدی مشکلات کشاورزان را کاسته و مدیریت کرده و رونق اقتصادی مجدد را به این عزیزان هدیه کرده است.

* ترغیب کشاورزان به افزایش تولیدات محصولات نابجا در منطقه/تیشه به ریشه کشاورزی پایدار منطقه

مدرس دانشگاه نیز در این زمینه در گفتگو با خبرنگار بسیج بیان داشت: برای فراهم نمودن بستر توسعه و پیشرفت منطقه ضروری است که آن چیزی که موجب کندی یا عدم پیشرفت شهرستان می شود بررسی و بدان توجه گردد.

روح اله رستمی با اشاره به اینکه کشاورزی از سه مولفه کشاورز، زمین و آب تشکیل یافته است، گفت: بدون هریک از این بخش‌ها کشاورزی مفهومی نخواهد داشت و نگاه به روند توسعه کشاورزی در این منطقه داستان غمناکی از یک گرته‌برداری غلط از برخی حرکت‌های منتهی به افزایش محصول و درآمد برخی مناطق توسعه یافته در عرضه کشاورزی است.

وی در ادامه افزود: عدم کنترل بر استحصال آب‌های زیرزمینی و ترغیب کشاورزان به افزایش تولیدات محصولات نابجا در منطقه در اصل همان تیشه به ریشه کشاورزی پایدار منطقه و شروع دوران خشکسالی های پایدار است.

این مدرس دانشگاه یادآور شد: نهادهای مدیریتی کشاورزی منطقه همانند یک بنگاه اقتصادی عمل می کنند که با مدیریتی ضعیف و نابسامان و بکارگیری افراد کم بهره از علم و عمل ادامه داده‌اند و وظایف اصلی خود را که همان ایجاد کشاورزی پایدار با الگوی کشت است رها کرده بنابراین مکانی برای ظهور مدیرانی بی تجربه و بی تخصص شده است.

وی خاطرنشان کرد: چه بسا باغاتی که با قنات و قناعت آب مصرف می کردند ازبین رفتند تا مزارع یکساله سیب زمینی و هندوانه با عملکرد بالاتر و درآمد بیشتر با مصارف آب بسیار بالا گسترش یابد.

رستمی گفت: افرادی نیز در خارج از شهر به بهایی اندک زمین‌هایی را اجاره و ازمنابع آبی بهره بردند و با برداشت سیب زمینی و درآمد کلانش خوشی ها کردند و مردمان این منطقه را به بیان نزدیک و نزدیک تر کردند.

وی در عنوان کرد: امان از سراب افزایش عملکرد محصولات کشاورزی و داد از غفلت مسئولین شهرستان که کماکان مشغول ارائه ارقام و آمار عجیب و غریب در جلسات بی پایان هستند و بودند.

انتهای پیام/