نقد و بررسی کتاب " محمد؛ مسیح کردستان "

منظور از تاریخ‌نویسی این است که جدای از شخصیت شهید بروجردی به موضوعات مختلفی چون سپاه، گروه‌های مجاهدین خلق و سایر موضوعات مفصل پرداخته شده است.

به گزارش سرویس بنیاد فرهنگی روایت خبرگزاری بسیج ، در ادامه نشست نقد و بررسی کتاب" محمد؛ مسیح کردستان " جهانگیر خسروشاهی نویسنده و منتقد با بیان اینکه در برخی از نقاط این کتاب انسان به تاریخ‌نویسی می‌رسد اظهار داشت: منظور از تاریخ‌نویسی این است که جدای از شخصیت شهید بروجردی به موضوعات مختلفی چون سپاه، گروه‌های مجاهدین خلق و سایر موضوعات مفصل پرداخته شده است.

وی ادامه داد: در واقع در این کتاب بیش از خود شخصیت شهید بروجردی به برخی موضوعات در حاشیه این شهید پرداخت می‌شود، به نظر نیاز نیست که به سازمانی همچون مجاهدین خلق به این میزان اشاره شود، زیرا این موضوع باعث دوری از شخصیت‌ شهید بروجردی می‌شود.

خسروشاهی تاکید کرد: گروه توحیدی صف یکی از گروه‌هایی است که شهید بروجردی در آن عضویت دارد و به نوعی از موسسان آن است، اما در جایی از کتاب شاهد هستیم که در مواجه با این گروه آشنایی با آنها از خود نشان نمی‌دهد، حتی اگر این موضوع یک رمز باشد باید ابهام آن برای خواننده برطرف شود.

این منتقد در ادامه با اشاره به اینکه آوردن موضوعاتی همچون انقلاب اسلامی، شکل‌گیری حرکت مردمی و حضور امام راحل درست نیست، خاطرنشان کرد: همه‌ی این عنوان‌ها خودش یک کتاب است و این موضوعات برای معرفی شهید بروجردی یک مقدار زیاد است.

وی افزود: در کتاب موضوع گروه توحیدی صف و چگونگی حضور شهید بروجردی در این گروه به اضافه این موضوع که چرا باید شهید بهشتی بحث حراست این گروه را به شهید بروجردی بسپارد در کتاب کاملا نامفهوم است، در واقع در کنار توضیحات مفصل در مورد برخی موضوعات شاهد هستیم که از برخی موضوعات گذرا عبور می‌شود.

خسروشاهی ابراز داشت: در این کتاب گاهی به راحتی شهید بروجردی را رها می‌کنیم و به سراغ موضوعاتی چون انقلاب می‌رویم و سپس به سوی شهید بروجردی برمی‌گردیم، همچنین در این کتاب از آغاز جنگ سخن به میان می‌آید، اما نکته جالب این است که ما تنها از رفتن شهید بروجردی به جنوب یکبار مطلع می‌شویم و دیگر هیچ چیز از شهید در رابطه با حضور شهید در دفاع مقدس را نمی‌بینیم و همین امر یک خلاء را ایجاد می‌کند.

این منتقد با بیان اینکه "این کتاب از پرمحتوایی رنج می‌برد"، تصریح کرد: منظور این است که ما برای یک زندگی‌نامه داستانی که باید جذاب باشد قشر جوان را با سنگینی مطالب دچار مشکل می‌کنیم، در اصل این کتاب نیازمند یکسری پاورقی و توضیحات بیشتر است تا جوان ما بتواند به ستون‌های اصلی داستان نزدیک شود.

علیرضا کمره‌ای نویسنده و منتقد کتاب با اشاره به اینکه در بخش‌هایی از این کتاب شاهد بیان موضوعاتی هستیم که متناسب با زمان اتفاق نیست، اظهار داشت: در واقع در بخش‌هایی از داستان شاهد سخنانی هستیم که از زبان شهید بیان می‌شود اما متناسب با دوره حضور شهید نیست، دلیل آن هم گستردگی شخصیت این شهید است و در این میان نویسنده مقصر به شمار نمی‌آید.

وی ادامه داد: یکی از سختی‌های روایت این داستان در جایی است که شهید بروجردی سخنرانی یا خطابه‌ای از خود به شکل مستند باقی نگذاشته است، حتی ایشان دوست نداشتند که از ایشان عکس گرفته شود، این در حالی است که این شخصیت از موسسان سپاه و گروه توحیدی صف است.

کمره‌ای تاکید کرد: انجام 550 ساعت مصاحبه با شصت نفر از نزدیکان شهید بروجردی و همچنین جمع‌آوری 1500 فیش گفتگو در مورد شهید نشانگر سختی نوشتن این کتاب است، فهرست مطالب کاملا بازگو این دشواری می‌باشد.

این نویسنده یادآور شد: این کتاب از نظر روایت برای کسانی که جزء نزدیکان یا هم‌رزمان شهید بروجردی هستند کاملا خاطرساز و زیبا خواهد بود، اما یک جوان امروزی حوصله خواندن این کتاب را نخواهد داشت، این کتاب نیازمند یک فهرست تفصیلی است، همچنین پی‌نوشت یا حاشیه‌نشینی در این کتاب یک ضرورت است.

وی افزود: در این کتاب از روی برخی موضوعات به راحتی عبور شده است، در ضمن از برخی از شخصیت‌ها در این کتاب اسم برده شده است که خودشان یک کتاب هستند، البته نباید فراموش کرد که محافظ‌کاری امنیتی و سیاسی در بخش‌هایی از این کتاب ضروری است ولی با این وجود می‌شد در برخی از شخصیت‌ها توضیحات ببیشتر ارائه کرد.

کمره‌ای با بیان اینکه در برخی از قسمت‌های کتاب محمودزاده خیلی زبان حال شهید بروجردی می‌شود، خاطرنشان کرد: در این کتاب باید کمی دقت در نوشتن رعایت می‌شد، متاسفانه بسیاری از نویسندگان اول جنگ ما این است که چون خودشان با داستان‌های آن زمان زندگی کرده‌اند تصور دارند که دیگران نیز این موضوعات را می‌فهمند، از این رو این کتاب هم در برخی از بخش‌ها به این آگاهی نیاز دارد.

این منتقد در پایان گفت: نکته مثبت این کتاب آنجایی است که از این پس هرکسی بخواهد در مورد اتفاقات کردستان بنویسد می‌تواند به این کتاب به عنوان مستند رجوع کند زیرا مستندات زیادی در آن وجود دارد.‌‌‌

نصرت الله محمودزاده نویسنده این کتاب با بیان اینکه بنده بین مرز نوشتن زندگی‌نامه و داستان مانده بودم، اظهار کرد: با وجود مشورت‌های فراوان با کارشناسان به این نتیجه رسیدم آنچه صلاح است انجام دهم، زیرا به این نتیجه رسیدم که اگر بخواهم به سلایق و نظرات کارشناسان گوش فرا دهم شاید هیچگاه مسیح کردستان چاپ نشود.

وی ادامه داد: داستان‌نویسی در این کتاب آنجایی مهم می‌شود که من خود را جای شهید بروجردی قرار می‎‌دهم، به این شکل که هرجایی که او رفته است من هم باید بروم، برخی از شخصیت‌های داستان هم به خاطر مسائل امنیتی امکان مطرح شدن آنها وجود نداشت.

محمودزاده یادآور شد: در مورد اینکه برخی موضوعات کامل مطرح نشد است به خاطر این است که مخاطب باید به واکنش کشیده شود و خودش برخی موضوعات را پیگیری کند و از ابهامات خارج شود، اما نباید این نکته را فراموش کرد که آنچه امروز منتقدان می‌گویند را باید گوش کرد و به راحتی از روی آنها گذر نکرد، قطعا در چاپ چهارم نکات جدیدی به این کتاب اضافه خواهم کرد.

نویسنده کتاب " محمد؛ مسیح کردستان " با اشاره به اینکه بنده تا پایان این کتاب در یک ابهام ماندم، تصریح کرد: برخی از نزدیکان شهید بروجردی معتقد بودند که او در شرایطی آبروی خود را وسط گذاشت، در رابطه با این موضوع تحقیقات زیادی کردم ولی نمی‌توانستم بروی نظرات مختلف اتکا کنم.

وی در پایان گفت: با این وجود یک شب شهید به خواب من آمد و در مورد این موضوع با یکدیگر صحبت کردیم و او به من نیز گفت من آبروی خود را وسط گذاشتم، و شاید به همین خاطر بود که حتی فرماندهی سپاه را نپذیرفت، اما در این شرایط بیان خواب به عنوان یک سند امکان‌پذیر نیست.