به گزارش خبرگزاری بسیج، «وطن‌امروز» از سیگنال‌های افزایش هزینه ساخت مسکن در سال ۹۷ گزارش داده است: با وجود اینکه بازار مسکن چندین سال است به دلیل عدم توان مالی متقاضیان با رکود مواجه است، علائمی مبنی بر افزایش قیمت مسکن در سال آینده دیده می‌شود که می‌تواند خرید مسکن را برای مردم سخت‌تر کند. به گزارش «وطن امروز»، بررسی رفتار مردم در ۲ دهه گذشته نشان می‌دهد یکی از اصلی‌ترین بازارهای سرمایه‌گذاری، بخش مسکن است به طوری که مردم به مسکن نه به عنوان کالای مصرفی بلکه به عنوان ذخیره‌ای برای آینده که همواره با رشدی مثبت رو به رو است، نگاه می‌کنند. این کالای سرمایه‌ای سودآور چند سالی است بازارش دچار رکود شده است تا حدی که دیگر برای سرمایه‌گذاران جذاب نیست اما این رکود هم نتوانسته باعث کاهش قیمت مسکن شود و فقط تا حدی توانسته روند افزایشی قیمت آن را کندتر کند.
با توجه به رکود بازار مسکن، ساخت‌وساز هم دیگر جذاب نیست؛ ساخت و سازی که در یک دهه گذشته با سود بالای ۳۰ درصد خیلی‌ها را از فرش به عرش رسانده بود، حالا برای بسازبفروش‌ها چشم‌نواز نیست. اغلب این دلالان و سودجویان ترجیح می‌دادند پول خود را در بانک‌ها بگذارند و سود بالای ۲۰ درصد دریافت کنند اما به نظر می‌رسد دیگر وقت آن رسیده که مسکن از خواب زمستانی طولانی‌مدت بیدار شود. کاهش سود سپرده‌های بانکی، دریافت محتمل مالیات از سود سپرده‌های غیرجاری بالای ۵۰۰ میلیون تومان در کنار برخی سیاست‌های دستوری دولت در بخش مسکن مانند طرح مسکن پیشگام و توجه به مزیت اشتغال موجود در بخش مسکن از اصلی‌ترین دلایل جهش مسکن در سال آینده یا آینده‌ای نزدیک خواهد بود.
افزایش نرخ اشتغال با رونق بازار مسکن
برای دولت فرقی نمی‌کند چگونه نرخ اشتغال را بالا ببرد، فقط به دنبال بالا رفتن این نرخ از هر طریقی است. محمدباقر نوبخت می‌گوید بنزین را قرار است گران کنیم تا اشتغالزایی ایجاد شود، رئیس‌جمهور می‌گوید می‌خواهیم به بازار مسکن رونق دهیم تا اشتغالزایی ایجاد شود، وزیر کار هم به دنبال پخش پول در روستاها برای افزایش نرخ اشتغال است. صنعت مسکن با صفت لکوموتیو صنایع شناخته می‌شود به دلیل اینکه بالغ بر ۲۰۰ صنعت دیگر را غیرمستقیم با خود همراه می‌کند. از این رو دولت دوازدهم در لایحه بودجه سال آینده توجه ویژه‌ای روی اشتغالزایی بخش مسکن داشته است، بر این اساس بتازگی دولت توافقی با شهرداری تهران داشته که طبق آن مقرر شده است طرحی به نام مسکن پیشگام در سال آینده در تهران آغاز شود و در صورت موفقیت این طرح جایگزین مسکن مهر شود و به شکل ملی در تمام ایران اجرا شود؛ این طرح در «بافت‌های فرسوده» انجام خواهد شد.
حسن روحانی در زمان تقدیم لایحه پیشنهادی اعلام کرد: در مدل تامین مسکن مدنظر دولت دوازدهم قرار است با حذف شیوه غلط تامین مالی مسکن مهر که با اتکا به خط اعتباری بانک مرکزی (پول تورم‌زا)، منجر به افزایش پایه پولی و تشدید تورم شد، مسیر تامین مالی نوسازی بافت فرسوده از طریق «جذب سرمایه‌گذار» در قبال «واگذاری زمین به سازنده‌ها در بافت فرسوده» دنبال شود. بدین ترتیب بهتر است دولت به جای تحمیل گرانی به مردم، برای بخش مسکن فکری کند. سخنگوی دولت مدعی است قرار است بنزین گران شود تا اشتغالزایی شود؛ به نظر می‌رسد اگر دولت با برنامه‌ریزی صحیح بخش مسکن را فعال کند و رونق ببخشد و به جای انفعال در این بخش به رونق آن کمک کند نیازی به افزایش هزینه‌های مردم برای اشتغالزایی نیست.
مسکن پیشگام طرحی مجهول برای مناطق فرسوده
روحانی در حالی که پیش از این در مراسم معرفی وزرای دولت دوازدهم به نمایندگان در صحن مجلس، هدف‌گذاری برای ساخت مسکن در بافت‌های فرسوده شهری را برنامه اصلی دولت دوازدهم در بخش مسکن اعلام کرده بود، در زمان تقدیم لایحه بودجه سال ۹۷ دوباره این موضوع را تکرار کرد و گفت: بنا داریم با اجرای طرح تامین مسکن در بافت‌های فرسوده (طرح تامین مسکن پیشگام) هم مسکن مردم را تامین کنیم، هم واحدهای مسکونی موجود را بازسازی کنیم و هم بافت‌های فرسوده شهری را به‌واسطه انجام عملیات نوسازی در این بافت‌ها از بین ببریم. بنا بر این گزارش، در فاز اول مسکن پیشگام ۵۵ هزار واحد مسکونی در بافت فرسوده شهر تهران نوسازی و تامین می‌شود و سپس این طرح به سایر کلانشهرها و شهرهای بزرگ تسری می‌یابد؛ «نوسازی کم‌مقیاس محلی»،«بلوک‌سازی» و «شهرک‌سازی در زمین‌های با مساحت گسترده در بافت‌های فرسوده» ۳ شیوه پیشنهاد شده برای ساخت مسکن در این طرح است.
فارغ از مزایای نوسازی بافت‌های فرسوده، اجرای این طرح با حساب روی واگذاری زمین به سازنده بافت می‌تواند باعث افزایش قیمت در بازار مسکن شود. جذب سرمایه‌گذاری ساختمانی برای ساخت‌وساز (مدل بساز بفروش‌ها) در بافت‌های فرسوده در ازای واگذاری بخشی از واحدهای ساخته شده به آنها به‌عنوان عایدی ناشی از سرمایه‌گذاری در بافت فرسوده یکی از روش‌های تامین مالی برای اجرای این طرح محسوب می‌شود اما این روش به تنهایی نمی‌تواند تمام منابع مالی مورد نیاز برای اجرای این طرح را تامین کرده و پوشش دهد. به این ترتیب سازندگان و سرمایه‌گذاران در این طرح برای رسیدن به سود مشخصا اقدام به افزایش قیمت مسکن می‌کنند که موجب افزایش قیمت مسکن می‌شود. نکته دیگر اینجاست که آیا بافت‌های فرسوده تهران آمادگی میزبانی ۵۵ هزار واحد مسکونی را دارد؟ مناطقی مانند شوش، مولوی یا دروازه‌غار که در حال حاضر از تراکم بالا رنج می‌برد و حتی نخستین زیرساخت‌های زندگی شهری مانند وسایل حمل‌ونقل عمومی به اندازه کافی در آنجا وجود ندارد، با شروع مسکن پیشگام به چه حال و روزی می‌افتد؟
تزریق پول از صندوق توسعه برای تسهیل تسهیلات
راه دیگر پیشنهادی دولت برای تامین مالی مسکن پیشگام تزریق ۳ تا ۱۰ هزار میلیارد تومان از طریق «صندوق توسعه ملی» به‌صورت وجوه اداره شده در صندوق پس‌انداز مسکن یکم به منظور پرداخت وام به خریداران واحدهای مسکونی است. نکته مثبت برداشت از صندوق توسعه برای تسهیلات مسکن عدم تورم‌زا بودن این پول برای بازارهای دیگر است اما سوال اینجاست در شرایطی که مردم توانایی خرید خانه را به کلی ندارند با تخصیص نقدینگی جدید که مسلما باعث افزایش قیمت خانه می‌شود چطور می‌توانند کنار بیایند. این چرخه معیوب افزایش قیمت - تزریق نقدینگی چه زمانی پایان می‌یابد؛ آیا تصمیم‌گیران اقتصادی هنوز درک نکرده‌اند که خانه به اندازه کافی در کلانشهرها هست اما مردم توان خرید ندارند؟
