اعجاز هنری در پایتخت حسینیت/ضریح ملیله جزو آثار نفیس صنایع‌دستی استان اردبیل و حتی کشور است

ملیله نقره شاید نیازمند ابزارهای متعددی نباشد اما این هوش، استعداد، صبر و حوصله و توانمندی سرانگشتان هنرمند است که موجب خلق اثر می‌شود.

اغلب به دلیل سختی کار، آثار ملیله نقره در ابعاد کوچک تولید می‌شود و با این‌ وجود هنرمند برجسته ملیله استان اردبیل،  دست به ساخت ماکتی در ابعاد بزرگ زده است. اثری که ماندگار خواهد بود.

ملیله‌کاری از جمله صنایع ساخت زیورآلات، ظروف تزئینی و اشیا زینتی با بهره‌گیری از فلزات گران‌بها است که به دلیل ظرافت در ساخت به عنوان یکی از هنرهای اصیل دستی محسوب می‌شود.

آثار مکشوفه قدمت این هنر را به سالهای ۳۳۰ تا ۵۵۰ قبل از میلاد مسیح اتصال می‌دهد که به روایت کتب تاریخی به دلیل زیبایی و قیمتی بودن این گروه از صنایع ظریفه در زمان تاراج اسکندر و سپاهیان وی اثری از آن در مرزهای محدود به کشور باقی نمانده است.

تمرین هنری سه هزارساله از ۱۰ سالگی

بااین‌وجود کشفیات باستان‌شناسی و آثار به جا مانده بیانگر قدمت سه هزار سال این هنر است بطوریکه نمونه این اکتشافات در اطراف بقعه شیخ صفی الدین وجود آثار ملیله در اردبیل را به اثبات می‌رساند.

ملیله کاران اردبیلی همواره در سطوح بین‌المللی خوش درخشیده‌اند و نمونه آن ها محمد اصغر نژاد است که از ۱۰ سالگی نزد احمد اصغر نژاد تولید ملیله را با طلا و نقره ممارست کرده است.

با بیش از ۴۰ سال تجربه تولید آثار ملیله نقره یکی از کهنه‌کاران این صنعت است. صنعتی که بسیاری از علاقه‌مندان را مدهوش خود می‌سازد اما به واسطه سختی کار در همان ماه‌های نخست گروه کثیری ترک آن می‌گویند.

اصغر نژاد بخشی از منزل شخصی خود را به کارگاه خلق آثار هنری بی‌نظیر مبدل ساخته و با ابزارهای ساده، ماه ها برای تولید یک اثر وقت صرف می‌کند.

۳۵۰ قطعه برای ساخت هر پنجره ضریح امام

۲۶ ماه از زمانی که تصمیم گرفت ماکت ضریح شش گوشه امام حسین (ع) را تولید کند، سپری شده است. به تعبیر افرادی که از نزدیک روند ساخت این اثر هنری را دیده‌اند، این اثر به قدری نفیس است که جز با عشق و اعتقاد قلبی تولید آن امکان‌پذیر نبوده است.

معاون صنایع‌دستی میراث فرهنگی استان اردبیل در این خصوص تصریح کرد: این اثر نفیس برای اولین بار تولید شده و به واقع غیر قابل قیمت‌گذاری و جزو آثار نفیس صنایع‌دستی استان اردبیل و حتی کشور است.

علیرضا دباغ عبداللهی با تأکید به اینکه این اثر شناسنامه آثار تولیدی استان در ملیله نقره محسوب می‌شود، متذکر شد: تکنیک های متعدد در تولید این اثر صرف شده و هنرمند با مهارت و تعهد بالایی آن را تولید کرده است.

مطابق اظهارات هنرمند ملیله کار نیز برای تولید این اثر ضریح امام حسین (ع) در ۳۰ بخش مجزا تقسیم‌بندی شده و فقط ۲۰ پنجره پیرامون آن اجرا شده است که هر یک ۳۵۰ قطعه کوچک در حد چند میلی‌متر از مفتول نقره است.

اصغر نژاد افزود: این قطعات حرارت داده شده و به شکلی که مورد نظر است، فرم می‌گیرد و سپس با قطعات دیگر جوش داده می‌شود.

وی متذکر شد: تکمیل این اثر حداقل به پنج ماه دیگر نیز نیاز دارد و به اسم و عشق امام حسین (ع) ساخته شده است.

خاندان اهل‌بیت (ع) خود سراسر انگیزه خلق اثر است

ضریح شش گوشه اولین اثر محمد اصغر نژاد به عشق اهل بیت (ع) نیست. پیش از این گهواره منتسب به حضرت رقیه(س)، قاب قرآن منتسب به امام حسن(ع) و شمشیر ذوالفقار منتسب به امام علی (ع) در دهه ۷۰ همه ملیله نقره مزین به طلا با دستان هنرمند او تولید و به آستان قدس رضوی تقدیم شده است.

این هنرمند معتقد است خاندان اهل‌بیت (ع) خود سراسر انگیزه خلق اثر هستند و در میان آن ها عشق به امام حسین (ع) در روح و روان هر اردبیلی ریشه دوانده است.

به گفته اصغر نژاد اینکه همه‌ساله بیش از ۲۰ میلیون نفر با پای پیاده به کربلا می‌روند جز به واسطه عشق و محبت نیست.

همین علاقه قلبی است که اردبیل را به پایتخت حسینی شهره ساخته و این هنرمند در نظر دارد ضریح شش گوشه خود را نیز به آستان قدس رضوی تقدیم کند.

 هر چند دو گزینه انتقال به کربلا و یا نگه‌داری در موزه آستان قدس مطرح بوده اما هنرمند اردبیلی معتقد است آثار هنری این کشور باید در داخل مرزهای آن نگه‌داری شود.

معاون صنایع‌دستی میراث فرهنگی استان متذکر شد: به دلیل سختی کار ملیله نقره و اینکه انعطاف زیادی در مقابل هدایت حرارتی دارد، عموماً هنرمندان آثار خود را در ابعاد کوچک تولید می‌کنند.

دباغ عبداللهی تصریح کرد: این اثر در ابعاد بزرگ و تکنیک‌هایی که برای ساخت آن صرف شده به واقع یک اعجاز هنری و گویای توانمندی هنرمندان این استان است.

آنچه در تولیدات ملیله نقره اعجاز کارشناسان را برانگیخته، بهره‌گیری از معرفت و اخلاق و توجه به طرح‌های بومی و اصالت‌های هنری است.

در واقع هر تولید ملیله نقره خود به منزله پیمایش در تاریخ این هنر ظریف بوده و گواه دستان معتقد و مؤمن هنرمندان اردبیلی است و به واسطه اعتقاد قلبی است که آثار تولیدی چشم‌نواز هر بیننده است و در حافظه زیباشناسی وی ماندگار می‌شود.