اولین کولر جهان در یزد

به گزارش بسیج اشکذر، 
شهر تاریخی یزد که به شهر بادگیر‌ها هم شهره است، بزرگ‌ترین شهر خشتی دنیا است که هنوز هم زندگی در آن جریان دارد. یزد به اندازه‌ای آثار دینی و تاریخی دارد که به هر نقطه‌ی آن که نگاه کنیم، چیزی جالب توجه می‌بینیم و خیلی آسان می‌فهمیم که چرا این شهر در فهرست میراث فرهنگی یونسکو ثبت شده است. شهر، مملو از بنا‌های خشتی، قنات و… است و هر کسی را با هر سلیقه‌ای مجذوب خود می‌کند. جالب است بدانید که این شهر دیدنی، مبدا پیدایش اولین کولر جهان هم بوده است! در ادامه همراه الی گشت باشید تا با این کولر بیشتر آشنا شویم:

شاید برایتان عجیب به نظر برسد که اولین کولر جهان چطور می‌تواند در شهری سنتی و قدیمی مثل یزد ساخته شده باشد، اما واقعا همینطور است منظور ما همان بادگیرهاست. بادگیر‌هایی که می‌توانستند مردم را از گرمای وحشتناک و سوزان کویر در امان نگه دارند و هوای مطبوع را به خانه‌های آنان وارد کنند که هنوز هم می‌کنند.
تاریخچه استفاده از بادگیر‌ها
استفاده از بادگیر‌ها در زمان‌های قدیم در ایران و مخصوصا در بخش‌های مرکزی آن متدوال بوده است و هنوز هم که هنوز است بسیاری از این شهر‌ها مثل یزد اصالت خانه‌های قدیمی خود را حفظ کرده اند و این بادگیر‌ها را می‌توان بر بام خانه هایشان دید. باید توجه کرد که بادگیر‌ها فقط وسیله‌ای برای سرمایش خانه ها‌ی این مناطق نیست و در دنیای امروز که همه چیز به سمت مدرن شدن در حال پیشروی است، مانند یک هویت و شناسه و سند تاریخی از نبوغ ایرانی و تاریخ کشورمان است و به همین دلیل حفظ آن‌ها بسیار مهم است.
البته یزد تنها شهری نیست که از بادگیر استفاده کرده است بلکه در شهر‌های جنوبی مانند قشم و بندر عباس و شهر‌های مرکزی مثلکاشان و نایین و… هم دیده می‌شود. با این حال بادگیر‌های یزد بسیار مشهورند چرا که خواستگاه این بادگیر‌ها دراین شهر بوده است.
بادگیر‌ها چطور عمل می‌کنند؟
بادگیرها، باد در حال وزش را می‌گیرند و آن را به داخل ساختمان هدایت می‌کنند. اگر چه در شهر‌های دیگر ایران هم بادگیر‌ها دیده کمی شوند، اما تعداد آن‌ها در شهر یزد بسیار بیشتر از مناطق دیگر ایران است و به همین دلیل به آن شهر بادگیر‌ها هم می‌گویند. از طرفی، بلندترین بادگیر دنیا یعنی بادگیر باغ دولت آباد که ۳۴ متر ارتفاع دارد هم در یزد قرار گرفته است.
نکته‌ای جالب در مورد بادگیر‌ها و بادگیر‌های یزد
خیلی جالب است که بدانید بادگیر‌ها دو نوع هستند، بعضی‌ها فقط از طریق جا به جایی هوا باعث خنکی ساختمان می‌شوند و بعضی‌ها از طریق تبخیر! حتی بادگیر باغ دولت آباد از روش دوم استفاده می‌کند. یعنی باد بعد از اینکه وارد ساختمان می‌شود، از روی حوض کوچکی رد می‌شود و بعد به بقیه‌ی اطاق‌ها می‌رود.
سایت الی گشت