آتش در زاگرس؛ قصور در گذشته و بایدها در آینده

به گزارش خبرگزاری بسیج کهگیلویه و بویراحمد، ارسالی مخاطبین - متأسفانه این روزا شاهد آتش سوزی بی سابقه در جنگلها و مناطق حفاظت شده استان کهگیلویه و بویراحمد و نابودی گونه های ارزشمند گیاهی و جانوری، بخصوص در مناطق خنگ بنار، خائیز و دیل هستیم، موضوعی که بخصوص در پنج سال اخیر به امری عادی در استان تبدیل شده، آنچه مشهود است، رشد روزافزون سالیانه آتش سوزی در جنگلها و مراتع استان، به لحاظ کمی و کیفی می باشد که متاسفانه صدمات غیر قابل جبرانی بر پیکره طبیعت و حیات وحش وارد نموده است.
این مسئله بسیار نگران کننده می‌باشد و می‌طلبد علاوه بر اقدامات پیشگیرانه که پس از شناسایی عوامل اصلی ایجاد آتش‌سوزی انجام می‌شود، تدبیری نیز جهت افزایش سرعت واکنش به آتش‌سوزی اندیشیده شود. این تمهیدات می‌بایست منجر به اقدام سریع و موثر گردد.
اگرچه عوامل آب و هوایی در این موضوع بی تاثیر نیست، اما به دلایل زیر می توان بیش از 95 درصد آن را با عوامل انسانی(عمدی و سهوی) مرتبط دانست:
مقایسه تعداد آتش سوزیها با دوره زمانی قبل از پنج سال اخیر، که به طور معناداری افزایش یافته است. احداث مسیرهای دسترسی به عمق جنگلها و مراتع و افزایش و سهولت حضور گردشگران، چوب بران، شکارچیان، افراد معتاد سبب تشدید موضوع گردیده است.
مکانهای شروع آتش سوزی که عمدتاً در جوار سکونتگاهها(دائمی و فصلی) و مزارع بوده و بواسطه سرایت آتش حاصل از سوزاندن بقایای محصولات کشاورزی و یا به قصد تصرف اراضی مجاور به مراتع اتفاق می افتد.
ایجاد آتش سوزی در مراتع به دلیل اختلافات محلی و طایفه ای به منظور جلوگیری از دسترسی طرف مقابل.
ایجاد کوره های غیرمجاز و غیر استاندارد تهیه ذغال بخصوص در مناطق خائیز در استان خوزستان
عبور جاده‌های ارتباطی شهری و روستایی از برخی مناطق جنگلی و مرتعی و پریدن جرقه از وسایل نقلیه موتوری و پرتاب ته سیگار روشن توسط سرنشینان خودرو
بارش های خوب چند سال اخیر و رشد علوفه و گیاهان مرتعی، خود زنگ خطری بود که قبل از سر رسیدن فصل گرما بصدا درآمده بود که متاسفانه عدم پیش بینی ها، نبود امکانات متناسب و کافی (حتی در ابتدایی ترین سطح) و بودجه لازم و همین طور ساماندهی و آموزش نیروی انسانی ماهر، عدم برخورد قاطع با متخلفین و افراد سود جو در گذشته بخوبی مؤید قصور مدیریتی در استان می باشد. عدم هماهنگی و همکاری مدیریت استانهای همجوار بخصوص در برخورد با متخلفین و مخربین جنگل نیز مزید بر علت بوده است. علاوه بر موارد ذکر شده، امکان بکارگیری سطح مدیریت ملی در مقابله با آتش‌سوزیهای با تداوم بالاتر از ۱۲ ساعت می باشد، که متاسفانه قصور مدیریت در سطح ملی مشهود و قابل تامل می باشد.
در کشوری که بیگانه ترین اصطلاح درمحافل و مراکز تصمیم گیری آن «محیط زیست» است و کمترین بودجه مربوط به آن، نتیجه همین خواهد بود که دستاوردها و ذخیره های هزاران ساله طبیعی گیاهی و جانوری چند شبه دود هوا گردد.
اگرچه تا همین جای کار، بواسطه بی تدبیری ها و سهل انگاریها و سودجویی ها و عدم هماهنگی صدمات غیر قابل جبران به محیط طبیعی و حیات وحش استان و کشور وارد شده، ولی جلوی ضرر هرجا و هر زمان گرفته شود منفعت خواهد بود. توجه به جایگاه حقیقی محیط زیست، تخصیص بودجه مکفی، تهیه تجهیزات مانیتورینگ و اطفاء حریق از جمله بالگرد، اقدام به موقع در ساعات اولیه آتش¬سوزی، ساماندهی نیروهای انسانی و استفاده از ظرفیت جوامع محلی، برخورد شدید و قاطع با عوامل ایجاد آتش سوزی و سودجویان و همچنین محدود کردن دسترسی به جنگلها و مراتع از راهکارهای پیشگیری از تکرار حوادث مشابه می¬باشد.

____________

نواب دانشی