کارهای نیکی که امسال جای سنت های عزاداری یزد را پر کرد/از آزادی زندانی تا ایده های خلاقانه برای اقامه عزا در یزد

به گزارش خبرگزاری بسیج از یزد، محرم، ماهی است که مردم دیار عاشقی با گریه بر مصیبت حضرت سید الشهدا علیه السلام آیینه دلشان را از زنگارها و دل مشغولی های روزگار صفا می دهند و گویا جانی دوباره به زندگی خود می دهند و شکی هم نیت که عاشورا صراط مستقیم برای رسیدن به همه خوبی ها و سرفرازی هاست.

فرهنگ عاشورای و عزاداری ماه محرم، در هر گوشه ای از کشور پهناور ایران، رنگ و بوی خاص خود را دارد و هر قومی و هر شهری بنا به سنت های دیرینه علم عزای حسینی را برافراشته نگه می دارند.

استان یزد هم که با لقب دارالعباده، راس علم فرهنگ عاشورایی را گرفته است و با شور و حال هر ساله خود در ماه محرم، دور از واقعیت نیست که ان را حسینیه ایران نامیده اند.

روضه خوانی سید الشهدا علیه السلام نه تنها محرم که هر روز در کوچه پس کوچه های یزد به گوش می رسد و با فرهنگ مردم این دیار الفتی دیرینه دارد و اگر روزی در یزد روضه اباعبدالله برپا نشود باید تعجب کرد.

**ایین هایی که امسال برگزار نمی شود

شیوع کرونا ویروس به طبع بسیاری از ایین هایی که بصورت جمعی و با حضور خیل جمعیت برگزار می شود را تحت تاثیر قرار داد و عزاداران حسینی برای همراهی با کادر درمانی و حفظ سلامت و جان مردم، تصمیم بر لغو این مراسم ها گرفتند.

***نخل گردانی

یکی از معروف ترین و پر مخاطب ترین مراسمات مذهبی که طی سال های اخیر سبب شده که توریست ها و گردشگران داخلی و خارجی که به استان یزد سفر می کنند، علاقه مند به مشاهده آن باشند، مراسم نخل برداری است. نخل را با نمادهای آیینه، شیر، درخت سرو، کتیبه‌هایی با اشعاری در رثای امام حسین (ع) آذین می‌بستند به طوری که درخت سرو تمثیلی از پیکره امام حسین (ع) است و در فرهنگ ایرانی هم نشانه جاودانگی می‌باشد. همچنین چراغ دستی‌هایی (فانوس‌ها) به نخل آویزان می‌کردند تا مردم را به سمت محل قرار گرفتن نخل هدایت کند.

نخل دارای الوارهایی بودند که زیر آن قرار داشت و در دوران قدیم هر چوب متعلق به یک خانواده بود که عزاداران با فریاد یا حسین یا حسین نخل را بلند می‌کردند و یک نفر بالای نخل می‌ایستاد و با خواندن اشعاری، گروه را هدایت می‌کرد.

نخل در فرهنگ مردمان دارالعباده همان تابوت و نمادی از پیکر مطهر ائمه اطهار و به ویژه حضرت امام حسین(ع) است که مردم با چرخش آن دور حسینیه‌ها به تشییع می‌پردازند. این نخل معمولا از جنس چوب است و حمل این تابوت در بین مراسم‌های مختلف محرم از کارهای اصلی و اساسی به شمار می‌رود و یادآور تابوتی است که پیکر امام حسین (ع) در آن از میدان جنگ به مزار همیشگی‌اش منتقل شد. مراسم نخل گردانی با حضور خیل عظیم عزاداران حسینی ظهر تاسوعا و عاشورا اجرا می‌شود.

***جوش دوره

در مراسم جوش دوره عده‌ای به صورت دایره‌وار می‌ایستند و با یک ‌دست کمر بغل‌دستی خود را گرفته و با دست دیگر سینه می‌زنند. دو دسته در روز تاسوعا با اشعاری محزون در حالی که به سینه می زنند، یک پای خود را جلو و پای دیگر را به عقب و سپس پای راست بلند کرده و به زمین می زنند و به دور علمی که وسط محل عزاداری نصب شده می چرخند.



***جغجغه زنی

حدود ۷۰ یا ۸۰ سال پیش مراسم سنگ زنی در میدان بعثت یزد اجرا می‌شد که به جغجغه زنی معروف بود که در مشهد و بغدادآباد مهریز هم اجرا می‌شد که مجددا این مراسم زنده شده است.

در این مراسم افرادی لباس سیاه بر تن می‌کردند که نما اجنه بودند و ابزاری شبیه کوشکوب در دست گرفته و بطور مرتب به هم می‌زدند و اشعاری در رثای سرور شهدا می‌خواندند که شبیه سنج زنی امروزه بوده این هیات کاملا از بین رفته بود و امروزه با تقلید از شهرهای دیگر بار دیگر زنده شده که بعضی از علما این مراسم را نهی می‌کردند. این هیات از بعثت تا میدان امیرچخماق حرکت می‌کرد.

***آش نذری

یکی از معروف‌‌ترین نذری‌‌های یزد آش امام حسین است. این آش شبیه آش گندم و تقریبا با همان مواد است در فیروزآباد تاپیش از این فقط شب تاسوعا و اربعین می پختند ولی در سال های اخیر در طول ۲ ماه محرم و صفر هم پخته می شد.



یزدی‌ها همواره شور و شعور حسینی را توامان به نمایش گذاشته‌اند

علیرغم اینکه عده‌ای برای سنگ‌اندازی در برگزاری مراسم محرم از هیچ تلاشی فروگذار نکردند اما یزدی ها اقامه عزای سید و سالارشان را جور دیگری رقم زدند.

متاسفانه از یک سو رسانه‌های معلوم‌الحال، به هر شکل ممکن از روزها قبل از شروع محرم حمله به مراسم عزای امام حسین (ع) را شروع کردند و سوی دیگر برخی از مسئولین و دست‌اندرکاران امر نیز در این زمینه کارنامه خوبی از خود نشان ندادند که همین باعث شد تا خود مردم پای کار حسین علیه السلام ماندند و با ایده های جدید عزای این امام را اقامه کردند.

سیدعلی مختاری رئیس سازمان بسیج مداحان یزد در گفتگو با خبرنگار یزدرسا، اظهار کرد: شعور حسینی در کنار شور حسینی معنا و مفهوم دارد و یزدی‌ها همواره در عزاداری ماه محرم شور و شعور حسینی را توامان به نمایش گذاشته و حوادث تاریخی نیز نتوانسته ذره‌ای از این شور وشعور بکاهد.

مختاری با بیان اینکه واقعه عاشورا یک سرمایه مهم اجتماعی برای مذهب تشییع است افزود: هیئات‌های مذهبی پرچم داران عاشورا هستند و در زنده نگه داشتن این واقعه مهم نقشی اساسی و تاثیرگذار داشته و دارند.

رئیس سازمان بسیج مداحان یزد تصریح کرد:مادحین و مدیران بسیجی هیئات مذهبی استان یزد به تاسی از رهبر معظم انقلاب در برگزاری جلسات محرم در استان یزد تابع تصمیمات ستاد کرونا هستند و در رعایت جهات بهداشتی اهتمام خواهند داشت.

***یزدی ها پیشرو در رعایت شیوه نامه های بهداشتی

هر ساله هیئت های بزرگ سینه زنی یزد با میزبانی و یا حضور در هیئات دیگر، شور و حال وصف ناشدنی را رقم می زدند که امسال این حرکت محله به محله هیئات لغو شد اما مجالس روضه خوانی با رعایت نکات بهداشتی و فاصله اجتماعی در فضاهای باز برپا شد.

هیئت انصار ولایت یزد



خیمه گاه چهارراه دولت آباد یزد
هیئت بغداد آباد مهریز

***آزادی 10 زندانی بجای 10 شب هیأت داری

با تغییر برنامه عزاداری ها، برخی هیئت های هزینه 10 شب محرم خود را صرف امور خیریه مانند آزادی زندانی های جرایئم غیرعمد کردند.

هیئت باغ گندم یزد که سال ها پیش عزاداری آن ها مورد تحسین رهبر انقلاب قرار گرفته بود زمینه آزادی 10 زندانی نیازمند را فراهم کرد و یا هیئت کوی جنت آباد یزد هم در این امر پیشتاز بود.
***ایده جدید در یزد برای اقامه عزای سیدالشهدا

تغییر سبک عزاداری و اجرا ایده های جدید هم از نکات قابل توجه هیأت های برای اقامه عزای امام حسین علیه السلام بود که فعالیت هایی چون توزیع بسته های معیشتی، برپایی کاروان عزاداری، چهارپایه خوانی و روضه های کوچه ای، برپایی هیئت پارکینگی و نذر نصب پرچم سردر منازل از جمله این فعالیت ها است.
برپایی عزاداری پارکینگی در تفت
برپایی کاروان عزاداری در یزد
برپایی چهارپایه خوانی و روضه های کوچه محور
توزیع بسته معیشتی هیئت رزمندگان اسلام یزد

***حسینیه ایران الگوی عزاداری‌ با رعایت پروتکل‌های بهداشتی است

حجت‌الاسلام و المسلمین سید ابراهیم حسینی در گفتگو با خبرنگار یزدرسا، با بیان اینکه با آمدن محرم و صفر انسان متذکر این فرمایش حضرت امام خمینی(ره) می شود که «این محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه داشته است» گفت: با این توضیح مشخص می‌شود که ماه‌های محرم و صفر ماه تبلیغ دین، احکام، شرایع الهی، اعتقادات و اصول و فروع مذهب است و این تبلیغ جز در پرتو مجالس امام حسین علیه السلام یافت نمی‌شود.

وی ادامه داد: در مناطقی مانند استان یزد به خصوص شهرستان یزد که حسینیه ایران است مراسم روضه خوانی در طول سال برگزار می‌شود و در قالب آن مبانی دینی، اعتقاد، اخلاقیات و مبانی شریعت اسلام تبلیغ و ترویج می‌شود و بر این اساس روضه‌خوانی امام حسین(ع) اگر چه برای ما مستحب و موکد است اما از نظر تکلیف اصلی غیر قابل خدشه محسوب می‌شود و باید حتما انجام گیرد و توصیه به برپایی روضه خوانی امام حسین(ع) از سوی اولیای الهی به خصوص ائمه معصومین علیهم اسلام انجام گرفته است.

امام جمعه ابرکوه گفت: با توجه به شرایط فعلی حاکم بر جامعه و شیوع ویروس کرونا بر حسب نقطه نظرات مقام معظم رهبری و ارشادات معظم له بنای عملی ما در عزاداری حسینی توجه و التزام عملی به ضوابط جاری کشور و ستاد ملی مقابله با کرونا است و در این خصوص کسی مانع برگزاری عزاداری نیست بلکه باید عزاداری در قالب ضوابطی انجام گیرد که زمینه‌ساز شیوع و انتقال ویروس کرونا نباشد.

حجت الاسلام حسینی عنوان کرد: ما همچنان می‌توانیم حسینیه ایران را به عنوان مرکز فعال عزاداری‌ها با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی داشته باشیم، سینه زنی و زنجیر زنی با فاصله گذاری و همراه با رعایت پروتکل‌ها و فاصله اجتماعی است برپا می‌شود و روضه خوانی نیز با توجه به اینکه اصلی برای بهره‌مندی از سخنان وعاظ و اعتقادات اخلاقی و دینی همه باید پایبند و ملتزم به آن باشیم و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی برقرار باشد.