فاطمه چلانی ترکمانی در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری بسیج از آذربایجان شرقی، می گوید؛: کربلا را یک زن زنده نگه داشته است، اما اکنون خانمها به قدری به حاشیه رانده شدهاند که در حال حذف شدن هستند، من به نیابت از حضرت زینب(س) تصمیم گرفتم تا با سرودن اشعار آیینی، به نوبه خود اینگونه راه ایشان را ادامه دهم.
فاطمه چلانی ترکمانی، بانویی است که ثابت کرده، عشق به اهل بیت(ع)، مداحی و سرودن شعر آیینی، مرد و زن نمیشناسد، به خصوص که حضرت زینب پادرمیانی کرده باشد، او پس از دیدن حضرت زینب(س) در خواب، تصمیم به نوشتن کتابی تحت عنوان «گلشن عشق» کرده و سرودن اشعار این کتاب، چهار سال به طول انجامیده است.
کتاب «گلشن عشق» در برگیرنده 150 شعر به صورت قطعه و شعر کامل در قالبهای دوبیتی، غزل و سبکهای خاص مداحی به دو زبان ترکی و فارسی است که مورد توجه بسیاری از اساتید و مداحان آذربایجان شرقی و حتی مادحین سایر استانهای ترک زبان نیز قرار گرفته است.
فاطمه چلانی ترکمانی از متعجب شدن کسانی میگوید که سرودن شعر آیینی توسط یک زن را بعید میدانند، او بیان میکند: کربلا را یک زن زنده نگه داشته است، اما اکنون خانمها به قدری به حاشیه رانده شدهاند که در حال حذف شدن هستند، من به نیابت از حضرت زینب(س) تصمیم گرفتم تا با سرودن اشعار آیینی، به نوبه خود اینگونه راه ایشان را ادامه دهم.
او ادامه میدهد: داشتن علاقه از دوران کودکی، وجود برخی باورهای غلط در مورد زنان و به دست فراموشی سپرده شدن هدف اصلی کربلا باعث شد تا پیگیر باشم و وارد این عرصه شده و کتابی را به چاپ برسانم که محتوای آن شامل وقایع عاشورا، وقایع پس از آن و همچنین اشعاری در رابطه با میلاد و شهادت پنج تن آل عبا و جشنهای بزرگ مسلمین است.
وی بیان میکند: با توجه به اینکه مردم عادت دارند وقایع کربلا و عاشورا را در قالب شعر و نوحه و مداحی بشنوند، من هم تصمیم گرفتم تا این وقایع را سروده و اهداف فراموش شده کربلا را تا حدودی احیا کنم.
چلانی ترکمانی از اظهار رضایت بسیاری از مادحین و اساتید از اشعارش و تشوقش می گوید و می افزاید: شعله عشق به امام حسین(ع) در بین خانوادهی من همیشه شعلهور است. پدر، همسر و حتی خود من نیز در این عرصه فعال بوده و برای ائمه اطهار(ع) مداحی میکنیم و با اینکه رشته تحطیلی و دانشگاهیم، مدیریت دولتی است، اما تصمیم گرفتهام با لطف و الگوبرداری از حضرت زینب (س) با سرودن اشعار و مداحی، مبلغ مکتب حسینی باشم.
او، گلایههایی هم دارد و میگوید: با وجود استقبال زیاد پس از چاپ کتاب از جانب مادحین آن طور که انتظار داشته، مسئولین و بعضی متولیان مانند اداره ارشاد اسلامی از چاپ کتابش حمایت نکردهاند.
او معتقد است اگر زنان هم وارد این عرصه شوند در می یابند که زندگی فقط رنگ مانتو و دنبال کردن مد روز نیست، در صورت حمایت، زنان هم وارد عرصههای تبلیغ اهداف دین و عاشورا میشوند و با اندک حمایتی، بانوان هم از ورود به این عرصه دلسرد نمیشوند، خوش به حال جامعهای که هم مردانش و زنانش، حسینی باشند، اگر حمایتی از من و امثال من نشود، قطعا مانند شمع بیفروغ و خاموش میشویم.
او میگوید: وقتی به یکی از اساتید گفتم که تمایل به نوحه سرایی دارم، گفت "شما اگر شعله زردتان را بپزید، خدمت بزرگی به اسلام کردهاید، این کار مردان است".
این سراینده شعر آیینی بیان میکند: در بسیاری از کشورهای شیعی مذهب، زنان هیئتهایی دارند و میتوانند در آن عزاداری کرده و مبلغ مکتب حسینی باشند، اما در کشور ما امکان برپایی چنین هیئتهایی، بسیار کم است، در حالیکه با سوق دادن زنان به این سمت، جامعه را به سمت خوشبختی سوق خواهیم داد.
او در ادامه میگوید: متاسفانه به نظر میرسد محتوای بیشتر نوحهها طوری شده است که گویی به هر قیمتی و هر سخنی میخواهد فقط از مردم اشک بگیرد، مثل اینکه هدف از این مصائب را فراموش کردهایم. اگر قیام سیدالشهدا(ع) را فقط در اشک و آه بدانیم، قیام و هدفش را به بیراهه کشانده ایم و قطعا این خیانت بزرگی است. حسین (ع) برای عدالت، برای انسانیت، و برای احیای دین برخواست.
چلانی میافزاید: باید در کنار اشاره به مصائب ائمه در شعرهایمان از هدف آن بزرگواران بگوییم، به عنوان مثال، همین قیام عاشورا پیروزی خون بر شمشیر است، اما اگر هدف ما فقط گریاندن باشد، آن را به سمت شکست پیش میبریم، درحالیکه هدف از عاشورا چیز دیگری است.
به گفتهی چلانی ترکمانی، کتاب اشعار آیینی این شاعر در استانهای دیگر مثل اردبیل و تهران و زنجان هم مورد استقبال زیادی قرار گرفته است، او در این خصوص میگوید: تبریز، شهر اولینهاست و مطمئنا انتظار حمایت بسیاری از شهر و مادحین دیار خود را دارد.
او تاکید میکند: اگر از من حمایت شود، خانمهای دیگر هم انگیزه، کسب میکنند و راحتتر وارد عرصه مداحی و شاعری در این زمینه میشوند و در آن صورت چه شعرهایی که به عرصه ظهور نمیرسد و همه را غرق در بهت نمیکند.
فاطمه چلانی متولد 1358 در شهر ترکمانچای شهرستان میانه است که شاید یکی از اولین بانوانی باشد که بر باورهای سنتی و نگاههای جنسیتی به مذهب، خط بطلان کشیده و اقدام به سرودن شعر و چاپ اولین سری کتابش تحت عنوان گلشن عشق کرده است.