دانشگاه منهای شأن تربیت علمی فاقد هویت است/ تربیت معلم چه ارتباطی با وزیر علوم دارد؟

به گزارش خبرنگار خبرگزاری بسیج از یزد، نخستین نشست علمی تخصصی الگوهای جذب در تربیت معلم با حضور محمود مهر محمدی عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس و سرپرست سابق دانشگاه فرهنگیان؛ رحمت الله خسروی عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان؛ محمدعلی جواهری عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان و دبیر کارگروه سند تحول در دانشگاه فرهنگیان و سجاد صدیقی پژوهشگر حوزه تعلیم و تربیت به صورت مجازی برگزار شد.
دانشگاه منهای شأن تربیت علمی فاقد هویت است
رحمت الله خسروی، عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان در این نشست اظهار داشت: دانشگاه منهای شان تربیت علمی فاقد هویت و معناست.
وی افزود: تربیت علمی دانشجویان می‌بایست بر مبنای رشد عاطفی، معرفتی و استعدادهای آنان صورت گیرد، هر چند وضعیت دوره لیسانس علی رغم اهمیت ویژه در دانشگاه‌‌ها به دلیل دیدگاه‌های مادی در حال افول است.
خسروی تأکید کرد: هویت علمی دانشگاه فرهنگیان باید به رسمیت شناخته شود و در جهت اعتلای آن اقدامات مقتضی اتخاذ گردد. چنانچه اقداماتی برای توسعه دانشگاه فرهنگیان از سوی سایر دانشگاه‌ها صورت می‌گیرد ، نباید در جهت سهم خواهی باشد.
وی تصریح کرد: دانشگاه علوم پزشکی الگوی مناسبی برای دانشگاه فرهنگیان است و تربیت معلم همانند تربیت پزشک باید در بستر خاص خود انجام شود، به‌طوری که بیشترین قرابت را با مدرسه داشته باشد.
الگوی جذب باید معطوف به یکی از اسناد آموزش و پرورش باشد
در ادامه ی این نشست محمدعلی جواهری، عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان و معاون اسبق رییس دانشگاه فرهنگیان سخن خود را با معرفی سه سند مهم آغاز کرد و اظهار داشت: ذوقیات و سلایق باید کنار گذاشته شود و مبنای صحبت ما باید بر اساس کتاب مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت و سند تحول بنیادین و اساسنامه دانشگاه فرهنگیان باشد چرا که این اسناد حاصل 70-80پروژه تحقیقاتی می باشند. مخاطب ما در حال حاضر 15میلیون دانش آموز، 25میلیون اولیا و 1میلیون معلم هستند. اگر این اسناد را عملیاتی نکنیم و بخواهیم دائما در حال گفتگو به سر ببریم این وضعیت نابسامان تر خواهد شد.
وی با اشاره به تاریخ ابلاغیه ی سیاست های کلی آموزش و پرورش مقام معظم رهبری در سال92 بیان کرد: جای تعجب است که مسئولین در سال92 ابلاغ می گیرند و حرکت دانشگاه را از جذب به دفع تبدیل می کنند و بعد در سال99 تصمیم می گیرند پرچم جذب را بالا بکشند. کسانی که بعد از 7سال هنوز اساسنامه دانشگاه فرهنگیان را اجرا نکردند چرا امروز ما را به جایی کشانده اند که آموزش و پرورش ما دچار چالش گردد، اسناد آن کنار گذاشته شود و با آمدن سند2030 بجای فریاد همکاری کنند؟
وی ضمن گلایه از شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی درخصوص مصوبه اخیر مبنی بر جذب معلم اعلام کرده است که این مصوبه با استناد به سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری تصویب شده است. کجای سیاست های ابلاغی رهبری اجازه داده که از دانشگاه های دیگر دانشجو بگیریم؟ کجای ماده 28 اجازه داده برای رشته هایی که داریم وارد این نوع جذب بشویم؟
جواهری تاکید کرد: رویکرد دانشگاه فرهنگیان تربیت محوری است؛ در حالیکه وزارت علوم و اکثر دانشگاه های آن ها رویکرد آموزش محوری دارند. وزارت آموزش و پرورش تابع دونهاد مهم دین و خانواده است.
وی ادامه داد: در سندتحول و مبانی نظری تربیت محوری چگونه است و تمایزش با آموزش محوری در چیست؟ ارزشیابی در تربیت محوری چگونه باید باشد؟ آیا شرح وظیفه هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان باید با رویکرد تربیت محوری نوشته می شد و بر اساس آن ارتقا صورت می گرفت یا کپی برداری از دیگر دانشگاه ها؟ اگر اجازه می دادند ما در این 7سال حرکت تربیت محوری را فعال کنیم، امروز شاهد بودیم که تک تک این دانشجومعلمان عزیزی که از مجموعه ی ما خارج می شوند سفیرهای اجرایی سند تحول و مبانی نظری آن بودند.
وی اظهار داشت: تمام نظام های تعلیم و تربیت دنیا مراکز مستقلی دارند و هرکسی اجازه ورود به آن جا را ندارد.اتفاقا پس از مراکز امنیتی، مهم ترین بخش آن ها مراکز تعلیم و تربیت است.
عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان تصریح کرد: آموزش و پرورش به 300هزار معلم در طول ده سال نیاز دارد. اگر 20هزار معلم در سال استخدام شوند، خلا 10هزار نیرو خواهیم داشت که با چند راهکار از جمله اصلاح ساختار اداری آموزش و پرورش خود وزارت خانه باید در دستور کار قرار بگیرد. بسیاری از نیروهای موظف آموزشی ما در حال حاضر در ادارات مشغول می باشند. طبق آمار از60هزار نیروی شهر تهران 37هزار معلم موظف هستند و 23هزار نیرو به عناوین مختلف مانند کارشناس، مدیر و... فعالیت می کنند.
وی ادامه داد: دوم بحث کارورزی خود دانشگاه فرهنگیان می باشد. طبق تبصره3، ماده23 اساسنامه، دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه موظف اند طبق برنامه آموزشی مصوب حداقل 8واحد درسی به عنوان کارآموزی به تدریس بپردازند. چرا در حالیکه ما نام دانشجومعلمان را در سامانه بکفا ثبت کرده ایم کارورزی را تبدیل به روایت پژوهی می کنیم؟ کارورزی یعنی سخنگوی عملیاتی مبانی نظری و سندتحول در کلاس. پس باید به دانشجویی که به این توانایی دست پیدا کرده است اعتماد کرد.
تربیت معلم چه ارتباطی با وزیر علوم دارد؟
در ادامه نشست، سجاد صدیقی، پژوهشگر حوزه تعلم و تربیت با اشاره به نامه اخیر وزیر علوم به مقام معظم رهبری اظهار داشت: در همه ی جوامع صحنه مدیریت و اجرا صحنه چارچوب هاست، یعنی خارج از چارچوب عمل کردن منجر به حذف مدیر می شود. اینطور نیست که ما بگوییم صحنه اجرا مثل صحنه اندیشیدن می تواند وسیع باشد. در کشور ما طبق قانون اساسی چارچوب عملی را باید رهبری تعیین کنند. در رابطه با نامه ای که آقای دکتر غلامی نوشتند سوالی وجود دارد، آیا ایشان نظریه پرداز حوزه تربیت معلم هستند که چنین نظری ارائه می دهند؟ آیا صحنه ی عمل ایشان مربوط به تربیت معلم است؟ پاسخ هر دو سوال خیر است. ایشان دکترای کشاورزی دارند و صحنه عمل ایشان صحنه وزارت علوم است نه ربطی به وزارت کار دارد که ایشان مسئله کار و اشتغال را مطرح کردند نه وزیر آموزش و پرورش هستند که بخواهند این مسئله را مطرح کنند.
وی افزود: 5چالش جدی در مفهوم تربیت معلم شامل نداشتن لنز نظری جامعه هویت معلمی، فهم ناقص از تعریف حدود معلمی، عدم تطبیق نظریه پردازی با واقع معلمی و مشابه سازی زیست تجربه مدرسی، دریافت های سخت افزاری از مفهوم معلمی و گسسته فرض کردن ماهیت تربیت معلم از معلمی وجود دارد.
صدیقی تصریح کرد: تربیت معلم یک فرآیند پیوسته در تمام زیست معلمی ماست. البته بنیان های ابتدایی باید نهادینه شود اما فرایند پیوسته ای نیاز دارد. از فضا و فیزیک و شرایط و خواب و خوراک و زندگی تا آموزش های رسمی و غیر رسمی همه و همه در شکل گیری شخصیت معلمی موثر است.
وی ادامه داد: وزیر علوم دغدغه بیکاری دارند، در حالیکه این مسئله هیچ نسبتی به تربیت معلم و... ندارد. ما در حال حاضر حدود30هزار پرستار کمبود داریم. من پیشنهاد میکنم یک دوره برای فارغ التحصیلان برگزار کنند و آن ها را در بیمارستان مشغول به کار کنند. ما نیز موافق خواهیم بود اگر این اتفاق رقم بخورد و آمار بیکاری جامعه کاهش پیدا کند. چطور برای جسم انسان ها ارزش قائل هستند و این کار را نمی کنند ولی برای روح انسان ها ارزش قائل نیستند؟
این پژوهشگر تصریح کرد: بنده معتقدم اگر قرار باشد ما درباره معلمی گفتگو کنیم باید به یک لنز نظری ورود کنیم، این لنز نظری ما درباره مسئله معلم و تربیت معلم چیست؟ لنز نظری دیدگاه حضرت امام(ره) است که فرمود: «معلمی شغل انبیاست.»
وی ادامه داد: آیا یک معلم فقط باید در کلاس خود بنشیند و اجازه دهد بقیه برای او نسبت به نظام تعلیم و تربیت تصمیم بگیرند؟ یا او بر اساس دریافت تجربی و زیست عالمانه و دقیق میتواند نسبت به مسئله ها و چالش های پیرامون خود گفتگو کند؟ ما باید به لایه های عمیق تری از هویت برسیم و هویت معلمی را به متکامل ترین وجه برسانیم. متکامل ترین وجه معلم وقتی است که او زندگی خودش را با معلمی اجیر بداند.
وی درمورد نظام جامع تربیت معلم و تامین منابع انسانی تصریح کرد: اگر قرار باشد در آموزش و پرورش و نظام تعلیم و تربیت ما اتفاق جدی بیفتد در 4سطح پذیرش، تربیت،احراز و ارتقا فرایند تربیتی باید برای نظام آموزش و پروش شکل بگیرد.
وی در پایان گفت: از میان صلاحیت های معلمی یک صلاحیت های ابتدایی وجود دارد. این صلاحیت های پایه در سنجش و پذیرش یک معلم باید حتما لحاظ شود. چرا باید اساتید دانشگاه فرهنگیان با منطق وزارت علوم پذیرش شوند؟ در حالیکه بسیار معلمین توانمند داریم که قابلیت دارند. کسی که در دانشگاه شریف ریاضی میخواند ریاضی را برای یاد گرفتن میخواند در حالیکه در دانشگاه فرهنگیان علاوه بر یاد گرفتن آن را برای یاد دادن میخوانند.آیا تفاوت در فعل تفاوت در روش ایجاد نمی کند؟ سرفصل ها و محتوای درسی در فرایند تربیت معلم باید متفاوت از جاهای دیگر باشد.
گفت‌وگو پویایی را به جامعه تزریق می‌کند
محمود مهر محمدی، عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس بیان کرد: راه توسعه و رستگاری جامعه باز بودن مسیر گفت‌‌وگو است، گفت‌وگو پویایی را به جامعه تزریق می‌کند.
وی تصریح کرد: هویت اختصاصی دانشگاه فرهنگیان باید تبیین شود، هویتی که شان آن در خانواده آموزش عالی حفظ شود. شرط صیانت از حریم دانشگاه فرهنگیان مغتنم ‌شمردن دانشگاه‌های دیگر است. دانشگاه فرهنگیان می‌تواند نامعلمان دانشمند را از دانشگاه‌های دیگر جذب کند و با شایستگی‌های ویژه‌اش به معلمان ارزشمند تبدیل کند.
وی افزود: دانشگاه فرهنگیان برای انجام یک رسالت صد ساله تاسیس شده‌است. طی یک‌صد سال گذشته به تامین معلم پرداخته شده‌است نه تربیت معلم.