به گزارش خبرگزاری بسیج به نقل از خبرگزاری ایرنا در ایلام، قاچاق یک پدیده چندوجهی است که بی‌گمان عامل‌های متعددی می‌تواند در چرایی شکل‌گیری آن دخیل باشد، قاچاق یکی از شیوه‌های داد و ستد است که شکل‌گیری آن به زمان ایجاد مرزها و قوانین اقتصادی حاکم بر این مناطق باز می‌گردد.
این عامل به عنوان یک پدیده شوم اجتماعی، آثار بسیار نامطلوبی بر جنبه‌های مختلف اقتصاد بر جای می‌گذارد و از مولفه‌های مهم فساد اقتصادی است، حرکت به سمت اقتصاد شفاف و تطبیق رفتار دستگاه‌های نظارتی بر مبنای اصلاحات انجام شده توسط دولت از مهمترین محورهای عملیاتی در جهت مبارزه با قاچاق کالاست.
کاهش نرخ اشتغال، کاهش درآمدهای دولت از محل گمرکات، کاهش تولید ناخالص داخلی، افزایش هزینه‌های دولت، کاهش انگیزه سرمایه‌گذاری، خنثی شدن حمایت از تولید داخلی، گسترش پولشویی، افزایش نیاز به ارز، کاهش حاکمیت اقتصادی دولت، اخلال در نظم اقتصادی و اخلال در روند توزیع عادلانه کالا به ویژه در مورد کالاهایی همچون سوخت از اصلی‌ترین پیامدهای گسترش قاچاق در هر کشوری است.
کشورهای مختلف کم و بیش با پدیده قاچاق کالا روبرو هستند ولی عمق و وسعت آن در کشورهای جهان سوم و در حال توسعه بیشتر از کشورهای با رشد اقتصادی بالاست، قاچاق کالا در ایران را باید از بیماری‌های ساختاری اقتصاد کشور تلقی کرد.
وجود تقاضا و نیز عرضه برای قاچاق در کنار کم بودن خطرپذیری این فعالیت زیرزمینی از علل اساسی رواج آن در حجم به نسبت گسترده در اقتصاد ایران است.
بر اساس گزارشی که مجلس شورای اسلامی در تحقیق و تفحص خود منتشر کرده است در سال های ۹۵ و ۹۶ حجم قاچاق کالا در کشور به ترتیب ۲۱.۵ تا ۲۵.۵ میلیارد دلار بوده است.
ارزیابی‌های کارشناسان نشان می‌دهد نوسانات نرخ ارز، تعرفه‌های بالای تعیین شده و ممنوعیت قانونی بر ورود برخی کالاها از مهمترین عوامل افزایش حجم کالای قاچاق شده به کشورمان است.
زمانیکه فاصله میان نرخ ارز رسمی و نرخ ارز بازار آزاد افزایش یابد، قاچاق کالا نیز افزایش خواهد یافت، چراکه سود بیشتری نصیب قاچاقچیان می‌شود، عدم فروش مستقیم کالا از سوی فروشندگان خارجی به خریداران ایرانی به دلیل تحریم‌های آمریکا نیز از عمده‌ترین نتایج رشد پدیده قاچاق در ایران است.
گستردگی مرزهای ایران با چندین کشور خارجی نیز باعث شده است منافذ بیشتری برای ورود کالای قاچاق به کشورمان ایجاد شود، گستردگی مرزهای جغرافیایی در کنار همسایگان دارای نظام‌های تقریبا بی‌ثبات و نیز وجود مبادی مختلف و شیوه‌های متنوع قاچاق، مقابله با آن را دشوار کرده است.
قاچاق کالا در استان ایلام
قاچاق کالا و ارز در استان ایلام با وجود ۴۳۰ کیلومتر مرز مشترک با کشور عراق با توجه به شرایط جغرافیایی مرز، مذهبی و مقید بودن مردم به مقررات و تسلط و حضور نیروهای اطلاعاتی و انتظامی به نسبت سایر استان‌های کشور شرایط بسیار بهتری دارد و می‌توان گفت استانی ناامن برای عرض اندام قاچاقچیان است اما این پدیده تا حدودی در حال گسترش است که باید راهکارهای مبارزه با آن اندیشیده شود.
مهمترین عوامل شکل‌گیری پدیده قاچاق در ایلام
یک کارشناس اقتصادی مهمترین عوامل شکل‌گیری قاچاق کالا را در استان ایلام پایین بودن سطح آگاهی مردم از تبعات منفی قاچاق و اثرات مخرب آن، بالا بودن میل مصرف‌گرایی کالاهای خارجی با توجه به قیمت پایین، وجود جاده ترانزیتی شمال غرب به جنوب کشور از استان و تردد آسان مردم استان به استان‌های کرمانشاه و کردستان عنوان کرد.
امیر صمیمی افزود: وجود خلاءهای مرزی در طول نورز مرزی با کشور عراق، پایین بودن ریسک قاچاق کالا و ارز و مشکلات ساختاری بخش تولید از جمله دیگر عوامل شکل‌گیری قاچاق کالا در استان ایلام است.
راهکارهای تقویت و گسترش مبارزه با قاچاق
وی یادآور شد: ایجاد فرصت‌های شغلی در استان با ایجاد کارگاه‌های کوچک زودبازده، پرداخت تسهیلات و حمایت از سرمایه‌گذاران، ایجاد بازارچه‌های مرزی با توجه به قابلیت های استان، عوض کردن ذهنیت شکل‌گرفته در خصوص قاچاق با قبح این پدیده، برگزاری کارگاه‌های آموزشی پیشگیری و مبارزه با قاچاق و فعال کردن گروه‌های بازرسی اتاق اصناف را از جمله راهکارهای تقویت و گسترش مبارزه با قاچاق کالاست.
کارشناس اقتصادی افزود: تقویت گلوگاه‌ها و پست‌های ایست و بازرسی برای کنترل دقیق کالاهای ورودی و خروجی، شناسایی و تحت کنترل قرار دادن قاچاقچیان سابقه‌دار، آسیب‌شناسی روش‌های مبادلات تجاری، تامین بسترهای مناسب برای اجرای قوانین گمرکی، پیگیری لازم برای استقرار ایکس‌ری کامیونی در مبادی ورودی به استان و تعیین تکلیف کالاهای ضبط شده را از دیگر عوامل مبارزه با قاچاق کالا ذکر کرد.
تشکیل ۸۲۱ پرونده مقابله با قاچاق در ایلام
مدیرکل دفتر امور امنیتی و انتظامی استانداری ایلام گفت: سال گذشته ۸۲۱ پرونده در حوزه قاچاق کالا و ارز در استان تشکیل شده که این مقدار در دوره مشابه سال ماقبل ۵۹۲ پرونده بوده است.
جوهر نادری تاکید کرد: ۳۸ مورد از پرونده‌های قاچاق در استان بیش از یک میلیارد ریال ارزش داشته و ۶۸۳ پرونده نیز کمتر از یک میلیارد ریال ارزش‌گذاری شده‌اند.
وی اضافه کرد: مجموع ارزش پرونده‌های کشف شده حوزه قاچاق کالا و ارز این استان در بازه زمانی ذکر شده افزون بر ۵۱۰ میلیارد ریال است.
مدیرکل دفتر امور امنیتی و انتظامی استانداری ایلام، مهمترین پرونده‌هایی که در این مدت توسط دستگاه‌های کاشف بدست آمده را محموله مکمل‌های دارویی در مرز مهران به ارزش ۱۱۰ میلیارد ریال و کشف حدود ۶ میلیون ماسک بهداشتی توسط سپاه عنوان کرد.
افزایش ۸۰ درصدی کشف کالای قاچاق در استان ایلام
فرمانده انتظامی استان ایلام با اشاره به اینکه در بحث کشف و مبارزه با کالای قاچاق نسبت به سال گذشته ۸۰ درصد افزایش داشته‌ایم، تصریح کرد: افزایش ۶۰ درصدی دستگیری قاچاقچیان را در سطح استان شاهد هستیم.
سردار دلاور القاصی‌مهر به موضوع قاچاق کالا و ارز به ویژه قاچاق احشام اشاره کرد و گفت: قاچاق پدیده ارزنده‌ای برای مردم این استان نیست و پلیس با اقتدار نخواهد گذاشت که قاچاقچیان به اهداف شوم آن‌ها که همان ضربه به تولید داخل است، برسند.
وی با بیان اینکه قرارگاه ویژه‌ای برای ورود و خروج قاچاق تشکیل شده است، عنوان کرد: در چند ماه اخیر از خروج ۹۰۰ راس دام جلوگیری شده است.
کشف ۱۵۵ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال کالای قاچاق در ایلام
مدیرکل گمرک استان ایلام نیز با اشاره به کشفیات قاچاق کالا سال گذشته در گمرک شهرستان مرزی مهران افزود: در این مدت ارزش مجموع پرونده‌های کشف شده ۱۵۵ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال برآورد شده است.
روح الله غلامی افزود: استان ایلام از نظر قاچاق کالا در زمره استان‌های سطح سه با حداقل قاچاق کالاست.
وی تاکید کرد: بیشتر کالاهای کشف شده در گمرک تجاری مهران، دارو و تجهیزات پزشکی، آهن‌آلات، سوخت نفت و گاز بوده است.
مدیرکل گمرک استان ایلام اضافه کرد: قاچاق کالا در مرز و گمرک مهران بطور معمول از داخل کشور به خارج از کشور صورت می‌گیرد و تاکنون قاچاق کالا بیرون از مرز به داخل کشور نداشتیم.
صادرات ۷۹۲ هزار تن کالا از مرز مهران به عراق
مدیرکل گمرک استان ایلام نیز از صادرات ۷۹۲ هزار تن کالا از مرز بین‌المللی مهران به کشور عراق از ابتدای سال ۹۹ تا پایان بهمن ماه خبر داد.
غلامی اظهار داشت: مرز بین‌المللی مهران یکی از فعال‌ترین مرزهای صادراتی کشور به عراق است که روزانه شاهد تردد ۲۵۰ کامیون کالای صادراتی است.
وی با اشاره به صادرات ۷۹۲ هزار تن کالا از این گذر مرزی به کشور عراق افزود: با توجه به اینکه در نیمه اول سالجاری به دلیل شیوع کرونا مرز مهران تعطیل بود، این رقم آمار مطلوبی است.
مدیرکل گمرک ایلام با اشاره به اینکه ارزش این مقدار کالای صادر شده افزون بر ۳۵۰ میلیون دلار بوده است، یادآور شد: در حال حاضر مرز بین المللی مهران در تمام روزهای کاری هفته‌فعال است و در مسیر صادرات کالا تمامی پروتکل‌های بهداشتی رعایت می‌شود.
غلامی مصالح ساختمانی، میوه و تره‌بار، محصولات پلاستیکی، محصولات صنعتی، شیشه و جام، لوازم خانگی و محصولات فلزی را از جمله مهمترین اقلام صادراتی از مرز مهران به کشور عراق عنوان کرد.
نصب ۱۰ دستگاه ایکس ری در مرز مهران
مدیرکل گمرک استان ایلام از نصب دهمین دستگاه ایکس ری در سالن مسافری مرز بین‌المللی مهران خبر داد و گفت: با افزایش تعداد دستگاه‌های ایکس ری ماموران گمرک با دقت و هوشیاری و همچنین استفاده از تجهیزات مدرن، کنترل‌های لازم را انجام می‌دهند.
احیای ۱۷ واحد تولیدی راکد در ایلام
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت ایلام نیز یکی از راهکارهای مقابله با قاچاق کالا را رونق تولیدات داخلی برشمرد و تاکید کرد: ۱۷ واحد تولیدی و صنعتی استان در نتیجه برگزاری مستمر نشست‌های کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید به چرخه فعالیت بازگشته‌اند.
رضا محمدرحیمی اضافه کرد: این واحدها شامل کیسه بدون بافت، ورق و صفحه پلی استایرن پلاستیکی، نخ فانتزی، خوراک آماده دام، خوراک آماده آبزیان، انواع فنر تخت خودرو، پوشک بچه و نوار بهداشتی، تولید شن و ماسه، بلوک سیمانی، آسفالت آماده، فیلم تک لایه، اسکلت فلزی، تیرچه فولادی، بهار نخ و خوراک طیور شمس ایوان هستند.
وی با بیان اینکه بعضی از این واحدها از سال ۹۰ تاکنون راکد بوده و حتی به تملیک بانک درآمده بودند، یادآور شد: در راستای تحقق شعار سال و فرمایش مقام معظم رهبری و جهش تولید این واحدها را دوباره به چرخه تولید بازگشته اند.
استان ایلام با مساحت ۲۰ هزار و ۱۳۸ کیلومترمربع دارای ۱۱ شهرستان و ۲۷ شهر است و بر اساس آخرین سرشماری صورت گرفته ۵۸۰ هزار نفر جمعیت دارد.
