تحلیل روند تسلط طالبان بر افغانستان

به گزارش سرویس اساتید خبرگزاری بسیج، نشست اول از سلسله نشست‌های تحولات افغانستان با موضوع تحلیل روند تسلط طالبان بر افغانستان روز چهارشنبه شب 3 شهریور ماه 1400 ساعت 21 با حضور اساتید و اعضای هیات علمی دانشگاه‌های استان خراسان جنوبی برگزار شد.

در این نشست دو تن از اساتید و کارشناسان مسایل منطقه‌ای، احمد بخش، عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی و مسوول گروه پژوهشی افغانستان شناسی در دانشگاه بیرجند و  مهدی محمودی کارشناس مسائل منطقه‌ای در استان خراسان جنوبی به ایراد سخن پرداختند.

 محمودی تاکید داشت: مسائل و تحولات افغانستان را باید در سه سطح داخلی، منطقه‌ای و بین المللی مورد بررسی قرار داد و برای تحلیل هر سطح به کنش‌های بازیگران مختلف آن توجه کرد و آنها را با دقت شناخت و نیز تاثیر هر سطح بر سطوح دیگر را نیز مورد ارزیابی قرار داد.

وی بیان کرد: بازیگر اصلی سطح داخلی افغانستان، جریان طالبان است که برخاسته از قوم پشتون بوده و حدود 40 درصد از جمعیت افغانستان را تشکیل می‌دهند. طالبان یک جنبش نظامی است که در دوره فعالیت‌های جهادی در زمان هجوم شوروی ظهور و بروز داشت تاکنون  که در ادامه مسیر حیات خود، وجهه سیاسی هم پیدا کرده است. زمانی که طالبان در روند کنفرانس بی شریک داده نشد، آمریکایی ها آنها را در صحنه سیاسی محدود کردند و علاوه بر این رویکرد رفتاری طالبان در داخل افغانستان به گونه ای بود که مردم را ناراضی کرده بود. با رصد کردن مسائلی که اکنون در چرخش مواضع طالبان در افغانستان مشهود است نمی توان اطمینان داشت که مقابله آنها با آمریکا جدی باشد. تعاملات و توافقات طالبان با آمریکا به گونه ای است که آمریکا مشروط به اینکه افغانستان تبدیل به سرزمینی نشود که علیه منافع آمریکا اقدامی انجام دهد،  طالبان را به رسمیت خواهیم شناخت.

وی تاکید کرد: سیاست جمهوری اسلامی به سمت تعامل، مهار و کنترل طالبان پیش خواهد رفت و رای زنی ها به گونه ای است که یک دولت فراگیر شکل بگیرد و سهم همه اقوام در نظر گرفته شود که البته هنوز طالبان این شزوط را نپذیرفته است. احتمال می رود با توجه به مشکلات اقتصادی، بلوکه بودن سرمایه های افغانستان و شناسایی بین المللی که هنوز طالبان آن را متصور نکرده اند، این گروه را به سمت درگیری داخلی بکشاند.

در ادامه احمد بخشی بیان داشت: طالبان در افغانستان تنفس می‌کردند و نرفته بودند که اکنون نسبت به آمدن آنها متعجب باشیم. طالبان باید از ابتدا در ساختار دولت و حکومت دخالت داده می شدند و اگر از سال‌های 2002 و 2003 به بعد این اتفاق می افتاد شاید در رفتارهای آنها تاکنون اصلاحات و تعدیل هایی صورت می گرفت و از رویکرد جنبشی به حالت اجرا در حکومت تغییر رفتار انجام می داد. اما به دلیل سیاست های خارجی بین المللی طالبان در کنفرانس بن مشارکت داده نشد و کنار زده شد. مطالعه فضای سیاسی و حکومتی افغانستان در 100 سال اخیر این کشور را می توان به یک کشور فرومانده یا ورشکسته توصیف کرد.  

بخشی بیان داشت: در پاسخ به این سوال مهم که چرا جامعه افغانستان مقاومتی نسبت به پیشروی طالبان نداشتند می‌توان گفت که در طول سالیان اخیر هویت این کشور گرفته شده است و بحران جدی هویت برای مردم افغانستان وجود دارد. بحران مشروعیت دولت، عدم کارآمدی دولت، بحران اقتصادی و درآمدی از جمله عواملی است که می‌توان به نارضایتی مردم از دولت اشرف غنی به حساب آورد. از طرف دیگر چرا ترس از طالبان باعث خروج چشم گیر مردم از افغانستان شده است؟ این موضوع به این دلیل است که طالبان قبل تر از حضور خویش، نتوانسته است خودش را به کشور بقبولاند. البته طالبان از اختلافات حاکمان محلی شمال افغانستان با اشرف غنی به نفع خودش استفاده کرد و سریعا نواحی شمالی افغانستان را به تصرف خودش در آورد. همچنین استقرار طالبان در مرزها به دلیل در دست گرفتن اقتصاد می باشد. آینده طالبان به کنش بازیگران سطح بین المللی و منطقه‌ای بستگی دارد. از دکتر امیرعبداللهیان وزیر امورخارجه جدید دولت که امروز از مجلس شورای اسلامی رای اعتماد گرفت انتظار می رود که با نگاه و اشراف منطقه ای که دارد و همچنین با نگاه استراتژیک به جبهه مقاومت اولویت سیاست‌های خارجه کشور را عمق استراتژیک همسایگان قرار دهد و دولت آینده به شدت با مسائل منطقه ای درگیر می‌شود.

در پایان این نشست چند پرسش و پاسخ صورت گرفت .

انتهای پیام/

منبع: دفتر رسانه و ارتباطات نهضت استادی بسیج خراسان جنوبی