اکبر نصراللهی کارشناس رسانه و استاد دانشگاه در گفتگو ی تفصیلی با خبرنگار خبرگزاری بسیج در خصوص نقش شبکه های اجتماعی در ترویج ارزش های فرهنگی اقتصاد تاب آور به برخی از سوالات خبرنگار ما در این باره پاسخ داد.
خبرگزاری بسیج: یک اقتصاد تاب آور در ایران چه ارزش ها و عناصر فرهنگی لازم دارد؟
نصراللهی: اقتصاد تاب آور اقتصادی است که در مقابل بحران های متفاوت بتواند خودش را حفظ کند و امنیت اقتصادی مردم از جایی که هست پایین تر نرود. اگر این نکته را در تعریف اقتصاد تاب آور بدانیم اعتماد، سخت کوشی و باور به عبادت بودن کار عناصر فرهنگی هستند که می توانند اقتصاد را تاب آور کنند.
فکر می کنم که اگر مردم کشوری صبور و سخت کوش باشند و همچنین کار کردن را ارزش بدانند اقتصاد آن کشور اقتصادی تاب آور تر خواهد بود و در مقابل مشکلات و تحریم ها تاب آوری بیشتری نشان خواهد داد.
خبرگزاری بسیج: شبکه های اجتماعی مجازی کدام ارزش ها و یا عناصر فرهنگی مربوط به اقتصاد تاب آور را در ایران ترویج می کنند؟
نصراللهی: به نظرم هیچکدامشان، این شبکه های اجتماعی در بازتاب افراد بسیار مرفه هستند و افراد تاثیر گذار بر این شبکه ها این افراد هستند؛ بنابراین اگر دقت کنیم می بینیم که ارزش های معنوی و فرهنگی اقتصاد تاب آور را واقعا نشان نمی دهند.
کدام یک از این اینفلوئنسر ها یا سلبریتی ها در باره ی صبر کردن و مقابله با تحریم صحبت کردند یا کار کردن و سخت کوشی را ارزش دانسته اند؟ من واقعا چنین چیزی به خاطر ندارم. این ها بیشتر مسائل سطحی و ظاهری می پردازند. صفحه ها یی که به ترویج ارزش ها و مفاهیم کار و اقتصاد تاب آور بپردازد وجود ندارند یا اگر هم وجود دارند، صاحبان آن پیج یا اکانت جریان ساز نیستند و درواقع چنین حرکت هایی جریان ندارند و در حاشیه به سر می برند. متاسفانه در شبکه های اجتماعی بیشتر ارزش های ظاهری و تن پروری بیشتر ترویج داده می شوند.
خبرگزاری بسیج: اگر شبکه های مجازی ارزشهای فرهنگی اقتصاد تاب آور را ترویج نمی کنند به نظر شما علل آن چیست؟
نصر اللهی: چون این شبکه های مجازی و پلتفرم ها توسط دیگران ایجاد شده اند این پلتفرم ها توسط بخش های مختلف حاکمیت نظیر بخش های فرهنگی و سیاسی پذیرفته نشده اند. و اغلب مسئولین مختلف حضور فعالی در این زمینه ندارند و اگر هم در این شبکه ها حضور داشته باشند، جریان ساز نیستند و بیشتر به اجبار و برای پاسخگویی حاضر شده اند و کنش گری کمتری اتفاق می افتد.
خبرگزاری بسیج: اینکه شبکه های مجازی ممکن است ارزش های فرهنگی اقتصاد تاب آور را ترویج نکنند چه آثار و پیامدهایی برای جامعه ایران دارد؟
نصراللهی: چه ما بخواهیم چه نخواهیم اثرپذیری مردم از شبکه های اجتماعی خیلی بالاست و به همین دلیل می توانیم بگوییم که قطعا مخاطبان ما از این شبکه ها استفاده ی بیشتری دارند و پیام های مختلف را جابجا می کنند . تا زمانی که میزان مصرف از شبکه های مجازی بالا باشد و در این شبکه ها کار ارزش نباشد، این شبکه ها اثرات مخربی بر اقتصاد تاب آور دارند و در نتیجه ی آن ما در مقابل بحران ها و تحریم های ظالمانه و حتی بحران های طبیعی اقتصادی، تاب آوری پایینی داریم. چرا که مردم بیشتر از این رسانه ها اثر می پذیرند نه از رسانه هایی که فرهنگ کار را ترویج می دهند و پیام های مثبت می دهند.
چون از شبکه های مجازی پیام های اقتصادی مثبتی نمی آید و اینفلوئنسر های مسئول و افراد مسئول کمتری حضور دارند، در واقع اثرگذاری این شبکه ها در بحث اقتصاد منفی است. اما به معنی این نیست که ذات این شبکه ها اشکال داشته باشد. این شبکه ها می توانند معکوس عمل کنند و از طریق این شبکه ها باید بتوانیم تاب آوری اقتصادی را بالا ببریم، این امر مشروط بر حضور فعال، هوشمندانه و مسئولانه است.
علت اثر منفی این شبکه ها بر اقتصاد تاب اور تاخیر در حضورهمه جانبه و مسئولانه ی ما است. این شبکه ها را به رسمیت بشناسیم و آن ها را نه ابزار دشمن بلکه ابزاری که خودمان هم می توانیم از آن ها استفاده کنیم تلقی کنیم. اگر پلتفرمی برای خودمان و کشور خودمان بود که چه بهتر ولی اگر پلتفرمی ساخت دیگران بود، ما نباید خودمان را از استنفاده ی آن محروم کنیم.
خبرگزاری بسیج: برای تقویت نقش شبکه های اجتماعی مجازی در ترویج ارزش های فرهنگی مناسب اقتصاد تاب آور چه راه کارهایی وجود دارد؟
نصراللهی: اول این که ما یعنی نظام ، بخش های مسئول و مردم با دغدغه این شبکه ها را به رسمیت بشناسیم و آگاهانه و هوشمندانه از آن ها استفاده کنیم . اگر ما این شبکه ها را نداشته باشیم چون در این بستر مردم حضور دارند و ما نیستیم بنابر این ما نمی توانیم بر مردم اثر گذار باشیم و تاب آوری اقتصاد را بالا ببریم پس باید با حضور فعال، به موقع، آگاهانه و همه جانبه این بستر ها را بشناسیم و در آن ها حضور فعال داشته باشیم.
رسانه های خارجی در موضوعات نظامی و خصوصا در پست هایی در خصوص شهید حاج قاسم سلیمانی محدودیت هایی برای کاربران ایجاد می کنند. اما در زمینه ی ترویج ارزش کار نمی توانند محدودیتی ایجاد کنند. حتی در مورد پست های کاربران درباره ی شهید حاج قاسم هم اگر اکانت کاربران بسته شود، مردم اکانت های دیگری می سازند و پیام را می رسانند.
وی باید اصل را بر این بگذاریم که خودمان پلتفرم داشته باشیم اما، به هر دلیلی یا بستر هایش فراهم نیست یا مردم باور و اعتماد ندارند بنا براین تا زمانی که این پلتفرم ها ایجاد شوند،ما باید از هر میزانی از این پلتفرم های خارجی که هست استفاده کنیم. محدودیت هایی که هستند آنقدری زیاد نیستند که ما نتوانیم پیام برسانیم. حتی در مورد پست های کاربران درباره ی شهید حاج قاسم هم اگر اکانت کاربران بسته شود، مردم اکانت های دیگری می سازند و پیام را می رسانند.
به نظرم باید حالت تکلیفی، دینی، اراده و باوری باشد که ما این جنگ را ببریم. در واقع وقتی تاب آوری کشورمان کم باشد ما در جنگ بازنده شده ایم.
اکبر نصراللهی کارشناس رسانه و استاد دانشگاه در گفتگوی مشروح با خبرنگار خبرگزاری بسیج در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه یک اقتصاد تاب آور در ایران چه ارزش ها و عناصر فرهنگی لازم دارد؟ گفت: اقتصاد تاب آور اقتصادی است که در مقابل بحران های متفاوت بتواند خودش را حفظ کند و امنیت اقتصادی مردم از جایی که هست پایین تر نرود. اگر این نکته را در تعریف اقتصاد تاب آور بدانیم اعتماد، سخت کوشی و باور به عبادت بودن کار عناصر فرهنگی هستند که می توانند اقتصاد را تاب آور کنند.
وی افزود: فکر می کنم که اگر مردم کشوری صبور و سخت کوش باشند و همچنین کار کردن را ارزش بدانند اقتصاد آن کشور اقتصادی تاب آور تر خواهد بود و در مقابل مشکلات و تحریم ها تاب آوری بیشتری نشان خواهد داد.
نصراللهی در پاسخ به این سوال که شبکه های اجتماعی مجازی کدام ارزش ها و یا عناصر فرهنگی مربوط به اقتصاد تاب آور را در ایران ترویج می کنند؟ تاکید کرد: به نظرم هیچکدامشان؛ این شبکه های اجتماعی مشغول بازتاب افراد بسیار مرفه هستند و افراد تاثیر گذار بر این شبکه ها این افراد هستند؛ بنابراین اگر دقت کنیم می بینیم که ارزش های معنوی و فرهنگی اقتصاد تاب آور را واقعا نشان نمی دهند.
رئیس دانشکده علوم ارتباطات و مطالعات رسانه ادامه داد: کدام یک از این اینفلوئنسر ها یا سلبریتی ها در باره ی صبر کردن و مقابله با تحریم صحبت کردند یا کار کردن و سخت کوشی را ارزش دانسته اند؟ من واقعا چنین چیزی به خاطر ندارم. این ها بیشتر مسائل سطحی و ظاهری می پردازند. صفحه ها یی که به ترویج ارزش ها و مفاهیم کار و اقتصاد تاب آور بپردازد وجود ندارند یا اگر هم وجود دارند، صاحبان آن پیج یا اکانت جریان ساز نیستند و درواقع چنین حرکت هایی جریان ندارند و در حاشیه به سر می برند. متاسفانه در شبکه های اجتماعی بیشتر ارزش های ظاهری و تن پروری بیشتر ترویج داده می شوند.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه اگر شبکه های مجازی ارزشهای فرهنگی اقتصاد تاب آور را ترویج نمی کنند به نظر شما علل آن چیست؟ گفت: چون این شبکه های مجازی و پلتفرم ها توسط دیگران ایجاد شده اند این پلتفرم ها توسط بخش های مختلف حاکمیت نظیر بخش های فرهنگی و سیاسی پذیرفته نشده اند. و اغلب مسئولین مختلف حضور فعالی در این زمینه ندارند و اگر هم در این شبکه ها حضور داشته باشند، جریان ساز نیستند و بیشتر به اجبار و برای پاسخگویی حاضر شده اند و کنش گری کمتری اتفاق می افتد.
رئیس دانشکده علوم ارتباطات و مطالعات رسانه در خصوص اینکه شبکه های مجازی ممکن است ارزش های فرهنگی اقتصاد تاب آور را ترویج نکنند چه آثار و پیامدهایی برای جامعه ایران دارد؟ خاطرنشان کرد: چه ما بخواهیم چه نخواهیم اثرپذیری مردم از شبکه های اجتماعی خیلی بالاست و به همین دلیل می توانیم بگوییم که قطعا مخاطبان ما از این شبکه ها استفاده ی بیشتری دارند و پیام های مختلف را جابجا می کنند . تا زمانی که میزان مصرف از شبکه های مجازی بالا باشد و در این شبکه ها کار ارزش نباشد، این شبکه ها اثرات مخربی بر اقتصاد تاب آور دارند و در نتیجه ی آن ما در مقابل بحران ها و تحریم های ظالمانه و حتی بحران های طبیعی اقتصادی، تاب آوری پایینی داریم. چرا که مردم بیشتر از این رسانه ها اثر می پذیرند نه از رسانه هایی که فرهنگ کار را ترویج می دهند و پیام های مثبت می دهند.
نصراللهی ادامه داد: چون از شبکه های مجازی پیام های اقتصادی مثبتی نمی آید و اینفلوئنسر های مسئول و افراد مسئول کمتری حضور دارند، در واقع اثرگذاری این شبکه ها در بحث اقتصاد منفی است. اما به معنی این نیست که ذات این شبکه ها اشکال داشته باشد. این شبکه ها می توانند معکوس عمل کنند و از طریق این شبکه ها باید بتوانیم تاب آوری اقتصادی را بالا ببریم، این امر مشروط بر حضور فعال، هوشمندانه و مسئولانه است.
وی تاکید کرد: علت اثر منفی این شبکه ها بر اقتصاد تاب اور تاخیر در حضورهمه جانبه و مسئولانه ی ما است. این شبکه ها را به رسمیت بشناسیم و آن ها را نه ابزار دشمن بلکه ابزاری که خودمان هم می توانیم از آن ها استفاده کنیم تلقی کنیم. اگر پلتفرمی برای خودمان و کشور خودمان بود که چه بهتر ولی اگر پلتفرمی ساخت دیگران بود، ما نباید خودمان را از استنفاده ی آن محروم کنیم.
رئیس دانشکده علوم ارتباطات و مطالعات رسانه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه برای تقویت نقش شبکه های اجتماعی مجازی در ترویج ارزش های فرهنگی مناسب اقتصاد تاب آور چه راه کارهایی وجود دارد؟ گفت: اول این که ما یعنی نظام ، بخش های مسئول و مردم با دغدغه این شبکه ها را به رسمیت بشناسیم و آگاهانه و هوشمندانه از آن ها استفاده کنیم. اگر ما این شبکه ها را نداشته باشیم چون در این بستر مردم حضور دارند و ما نیستیم بنابر این ما نمی توانیم بر مردم اثر گذار باشیم و تاب آوری اقتصاد را بالا ببریم پس باید با حضور فعال، به موقع، آگاهانه و همه جانبه این بستر ها را بشناسیم و در آن ها حضور فعال داشته باشیم.
نصراللهی تاکید کرد: رسانه های خارجی در موضوعات نظامی و خصوصا در پست هایی در خصوص شهید حاج قاسم سلیمانی محدودیت هایی برای کاربران ایجاد می کنند. اما در زمینه ی ترویج ارزش کار نمی توانند محدودیتی ایجاد کنند. حتی در مورد پست های کاربران درباره ی شهید حاج قاسم هم اگر اکانت کاربران بسته شود، مردم اکانت های دیگری می سازند و پیام را می رسانند.
وی ادامه داد: باید اصل را بر این بگذاریم که خودمان پلتفرم داشته باشیم، اما به هر دلیلی یا بستر هایش فراهم نیست یا مردم باور و اعتماد ندارند؛ بنابراین تا زمانی که این پلتفرم ها ایجاد شوند، ما باید از هر میزانی از این پلتفرم های خارجی که هست استفاده کنیم. محدودیت هایی که هستند آنقدری زیاد نیستند که ما نتوانیم پیام خود را برسانیم. حتی در مورد پست های کاربران درباره ی شهید حاج قاسم هم اگر اکانت کاربران بسته شود، مردم اکانت های دیگری می سازند و پیام را می رسانند. به نظرم باید حالت تکلیفی، دینی، اراده و باوری باشد که ما این جنگ را ببریم. در واقع وقتی تاب آوری کشورمان کم باشد ما در جنگ بازنده شده ایم.
