حاشیه‌نشینی جزو سه مسئله استراتژیک استان اصفهان است
به گزارش سرویس اساتید خبرگزاری بسیج، عضو هیات علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه اصفهان، در سلسله نشست‌های تخصصی دانشگاه حل مسئله «مسئله دوم، حاشیه نشینی در شهر اصفهان،علل و پیامدها» که به همت اندیشکده علمی راهبردی بسیج اساتید استان اصفهان و کانون بسیج اساتید دانشگاه اصفهان و دانشگاه آزاد اسلامی ناحیه شرق اصفهان برگزار شد، گفت: حاشیه نشینی جزو سه مسئله استراتژیک استان اصفهان است.
حمید دهقانی عنوان کرد: برای این که نمای بهتری داشته باشیم از حاشیه نشینی این نکته مهم است نباید تصور شود حاشیه نشینی مخصوص جوامع در حال توسعه یا جوامع شهری است و جوامع غربی و توسعه‌یافته عاری از این مسئله است، اتفاقا برعکس و آن چه که در کشورهایی مثل کشور ما دارد رخ می‌دهد بخشی از آن اتفاقاتی است که در کشورهای توسعه یافته شکل گرفته بویژه از نقطه نظر سرمایه‌داری که این عامل نقش بسیار مهمی در شکل‌گیری حاشیه‌نشینی، زاغه‌نشینی و بحث‌های دیگر مثل شکاف طبقاتی و افزایش ضریب جینی داشته است.
حاشیه نشینی جزو سه مسئله استراتژیک استان اصفهان است
دهقانی اظهار کرد: در ایران هم متاسفانه از یکصد سال پیش چند عامل جدی وجود داشته که الان ما را با این وضعیت روبرو کرده می‌دانیم که جزو سه مسئله استراتژیک استان هم هست که ممکن است در میان مدت برای ما مشکلاتی بهمرا داشته باشد.
پنج عامل مهم در ایران حاشیه نشینی را رقم زد
وی بیان کرد: از یکصد سال پیش یک نوع سرمایه داری وابسته شکل می‌گیرد و پس از آن در دهه چهل اصلاحات ارضی را داریم همچنین واکسیناسیونی گسترده اتفاق می‌افتد و افزایش جمعیت مهاجرت گسترده‌ای به شهرها صورت می‌گیرد و نهایتا در دهه 50 افزایش قیمت نفت است. این چند عامل نقش مهمی در کپر نشینی، حاشیه نشینی و مناطق محروم داشت.
شکل‌گیری دو نوع صنعت نساجی و ذوب آهن هسته‌های حاشیه نشینی را ایجاد کرد
عضو هیات علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه اصفهان، گفت: در مجموع این سرمایه‌داری وابسته‌ای که در یکصد سال رخ می‌دهد در آن زمان دو نوع صنعت آرام آرام شکل می‌گیرد صنایع نساجی و صنایع بزرگ و خشنی مثل ذوب آهن است که هسته‌های حاشیه‌نشینی شکل می‌گیرد. اولین هسته‌ها در شمال اصفهان هسته‌های اولیه حاشیه‌نشینی را شکل می‌دهد و متاسفانه با گذشت زمان گسترش پیدا می‌کنند.
در استان و شهر اصفهان بالغ بر 30 محله ناکارآمد شناسایی شده
دهقانی گفت: تا نهایتا آن چه وزارت راه و شهر و سازی سه چهار سال پیش اعلام کرد که 974 منطقه یا محله ناکارآمد یا جرم خیز داریم که 18 میلیون نفر جمعیت در آن هستند در استان و شهر اصفهان بالغ بر 30 محله شناسایی شده که ناکارآمد هستند و تمامی اینها حاشیه‌نشین هستند.
وی با بیان این که اصلاحات ارضی هم یکی دیگر از عواملی بود، و همان دهه واکسیناسیون اتفاق می‌افتد و جمعیت بطور انفجاری افزایش پیدا می‌کند از آن طرف بحث افزایش قیمت نفت در سال 53 بود که شکاف طبقاتی و افزایش ضریب جینی را دارد، اظهارداشت: پس از انقلاب به دلیل سیاست‌های عدالت محور وضعیت در یک دهه بسیار بهتر می‌شود چه در مسکن چه در فقر و در خیلی آیتم‌های دیگر بویژه در ضریب جینی کاهش ضریب جینی را داریم. اما پس از جنگ اوایل دهه هفتاد دولت سازندگی با سیاست‌هایی بازگشت به گذشته را پیگیری می‌کند که مجدد بخش‌های حاشیه و محروم جامعه کمتر دیده می‌شوند.
وی با بیان این که در سینمای ایران هم از همان زمان شروع حاشیه نشینی فیلم‌ها نشان می‌دهد که بخش فرهنگی و هنری جامعه هم متوجه این اتفاقات بوده است، افزود: همچنین در بخش حاشیه‌نشینی دقیقا هسته‌های شهری با هسته‌های روستایی در کنار هم قرار داده می‌شود و این دوگانه‌ها خیلی پیامدهای منفی را به دنبال دارد. دو نوع هسته حاشیه نشینی مهاجر و بومی در شمال و غرب اصفهان شکل می‌گیرد که دو تصویر متفاوت راجع به آسیب‌ها و جرائم شهری دارد.
مهمترین دلایلی بیشتر بودن جرائم و آسیب‌های اجتماعی در مناطق حاشیه نشین
دهقانی عنوان کرد: دلیل این که در مناطق حاشیه نشین مهاجر بیشتر هستند و جرایم و آسیب‌های اجتماعی وجود دارد برمی‌گردد به چند عامل یکی این که هر جا تراکم جمعیت جرائم سنگین وجود دارد. در اصفهان طبق تحقیقی محله‌های که آپارتمان نشین و بیش از چهار طبقه شده عملا محلات را به سمت جرم و آسیب‌های اجتماعی می‌بریم. در کنار تراکم جمعیت بحث مهاجر پذیری است که محلاتی در اصفهان با نزدیک 70 درصد مهاجر است.
سن متغییر خیلی مهم حاشیه نشینی است
وی ادامه داد: در کنار این دو مورد بحث جوانی جمعیت هم هست تعداد کودکان صفر تا 14سال در مناطق حاشیه بالاترین تعداد است زنگ خطر است یعنی وقتی آمار پلیس بیشترین مجرمین در دوره 14 تا 24 اند صفر تا 14 سال معنی می‌دهد که بزودی با موجی جدیدی از مجرمین که از همین مناطق می‌آیند مواجهه خواهیم شد این در حالی است که مناطقی از شهر بیشترین تعداد سالخورده دارند.
در مناطق حاشیه نشین مالکیت مسکن و بافت آن مهم است
عضو هیات علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه اصفهان، گفت: در مناطق حاشیه نشین مسئله مسکن هم خیلی مهم است در مناطق حاشیه‌نشین بیشترین مستاجرین هستند مالک سرمایه اجتماعی بالاتری دارد و محله هایی که سی چهل سال است افراد مالک هستند جرمهای و آسیب کمتری دارد.
دهقان اظهار کرد: در کنار بحث مالکیت بافت مسکن هم در این حاشیه‌ها خیلی اهمیت پیدا می‌کند اکثر مناطق حاشیه نشین با بافت فرسوده خانه‌های سی چهل متری که یک زمانی به لحاظ قانونی اصلا اجازه نبود که این خانه‌ها بوجود بیاد و یا اجاره داده شود یا فروش برود.
در مجردها میزان جرائم و آسیب‌های اجتماعی بسیار بیشتر از خانواده‌هاست
عضو هیات علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه اصفهان، با اشاره به این که اما دو سال پیش بود که مجلس قبلی تصویب کرد که خانه‌های زیر 30 متر اجازه داشته باشد در تهران خرید و فروش و اجاره داده شود، گفت: خانه سی متر تجویز تجرد گونه را تبلیغ می‌کند و بررسی‌ها نشان می‌دهد که مجردها میزان جرائم و آسیب‌های اجتماعی بسیار بیشتر از خانوادهاست
انتهای پیام/
منبع: مرکز رسانه و ارتباطات اجتماعی نهضت استادی بسیج اصفهان
