وابستگی به نفت عامل عقب ماندگی اقتصادی ایران/ راهکارهایی برای رشد تولید و مهار تورم

به گزارش خبرنگار خبرگزاری بسیج از یزد، سیدحسن موسوی فرد صبح امروز در جمع دانشجویان استان یزد گفت: اقتصاد ما یک مشکل تاریخی به اسم رکود تورمی دارد. مشکلی که کمتر کشوری در دنیا گرفتار هر دوی این فاکتور‌ها است.

دبیر قرارگاه احمدی روشن بسیج دانشجویی کشور افزود: وقتی از رکود صحبت می کنیم، یعنی سطح تولید و رشد اقتصادی در کشور ما پایین است. میتوان گفت به طور متوسط رشد اقتصادی ما بعد از انقلاب حدود ۲ درصد بوده است. البته مثلا در دوره آقای روحانی رشد اقتصادی صفر و حتی منفی بوده است. در همین حال رشد اقتصادی کشوری مثل چین حدود ۱۰ درصد است که نرخ بالایی محسوب می‌شود.

وی توزیع نامناسب ارز حاصل از فروش نفت را یکی از دلایل تورم کشور دانست و بیان داشت: نفت ما جزو ارزان‌ترین نفت‌ها به لحاظ هزینه استخراج است، به همین دلیل فروش نفت بین ۶۰۰ تا ۷۰۰ درصد سودآوری برای ما دارد. هر تولید دیگری داشته باشیم نهایتاً ۱۰۰ درصد ممکن است سود داشته باشد؛ لذا درآمد نفتی عدد بزرگی بوده که هزینه کرد آن توسط دولت محل بحث است.

این کارشناس اقتصادی گفت: عمده تورم ما به دلیل همین فروش نفت و تبدیل درآمد حاصله به ریال بوده است. به عنوان مثال دولت درآمد نفتی را به کارمندان میداده درآمد کارمندان افزایش پیدا میکرد و قدرت خرید پیدا میکردند، اما آنقدر رشد اقتصادی نداشتیم که پاسخگوی این تقاضا از سوی بخش‌های مختلف کشور باشد.

موسوی فرد تاکید کرد: تنها راه دولت برای هزینه درآمد‌های نفتی واردات کالا بوده است.
از طرفی ما برای کالا‌های اساسی همیشه ارز را ارزان می‌دادیم، یعنی در واقع به تولیدکنندگان خارجی یارانه می‌دادیم، طبیعی است که تولیدکننده داخلی هیچ وقت نمی‌تواند با رقبای خارجی رقابت برابری داشته باشد. برای کشاورز داخلی به صرفه نیست که با وارد کننده‌های بزرگ رقابت کند، این باعث شده که کشور در بحث کشاورزی هیچ وقت به خودکفایی نرسد.

دبیر قرارگاه احمدی روشن بسیج دانشجویی کشور تاکید کرد: این وابستگی به نفت دلیل مهمی است که ما رشد اقتصادی گسترده‌ای نداشته ایم. فرهنگ مصرفی عجیبی هم در کشور درست کرده ایم که در زمان مصرف منابع میگوییم این‌ها که برای خودمان است چرا مصرف نکنیم.

وی ابراز داشت: ما باید پول نفت را در این سال‌ها خرج زیرساخت‌هایی مثل ریل، جاده و فرودگاه میکردیم. تفاوت این کار با تزریق پول به جامعه این است که پولی که به کارمند داده می‌شود یعنی تقاضای کالا مصرفی را ایجاد میکردیم بدون اینکه فایده‌ای برای رشد اقتصادی ما داشته باشد. ولی وقتی این درآمد‌ها به کارخانه و زیرساخت تبدیل می‌شود برای ما رشد اقتصادی ایجاد می‌کند. اتفاقی که متاسفانه در این سال‌ها شاهد ان نبوده ایم.

وی با اشاره به قیمت حامل‌های انرژی اذعان داشت: ما به دلیل منابع سرشار نفت و گازی که در اختیار داشته ایم خیلی روی سیاست گذاری خودمان کار نکرده ایم. نه قیمت‌ها را درست و حسابی اصلاح کرده ایم نه ساز و کار‌هایی مثل هدفمندی یارانه‌ها ایجاد کردیم.

موسوی فرد تاکید کرد: الان مصرف ما به حدی بالارفته که شاهد کسری در حوزه‌های مختلف هستیم. گاز ما در زمستان و برق ما در تابستان قطع می‌شود. احتمالا در آینده مشکل بنزین نیز پیدا کنیم. البته علاوه بر روحیه مصرف گرایی مردم، صنعت هم موثر بوده است. مثلا یک سری صنعت رانتی درست کرده ایم. مثلاً صنعت سیمان را اگر بخواهیم به قیمت منطقه‌ای حساب کنیم کاملا ورشکسته است. یا صنعت خودرو را در نظر بگیرید، چرا هنوز خودرویی داریم که هنوز ۱۰ تا ۱۲ لیتر بنزین مصرف میکند. زیرا صنعت خودروی ما هیچ سیگنالی برای کاهش مصرف سوخت دریافت نکرده و خودشان هم اهل تحول نیستند.

این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: یارانه حوزه انرژی دردسر‌های بزرگی برای دولت ایجاد کرده و موجب کسری بودجه شده است. شرکت‌های دولتی که مثلاً گاز یا برق تولید می‌کنند اکنون متحمل ضرر‌های بزرگی شده اند، چون هزینه تولید برایشان بسیار بیشتر از بهایی است که از مشترکان دریافت می‌کنند. در نتیجه این شرکت‌ها ناچار هستند که وام ریالی بگیرند که کسری‌های خودشان را جبران کنند، این‌ها عامل ایجاد تورم است.

وی ادامه داد: پس مسئله انرژی مسئله اساسی ما است. اما باید مراقب باشیم که در شرایطی که مردم اصلا تاب و توان اتفاق جدیدی را ندارند به یکباره قیمت انرژی را اصلاح نکنیم.

موسوی فرد اظهار کرد: دولت باید در حوزه‌های پیشران اقتصادی سرمایه گزاری کند که باعث می‌شود اقتصاد ما به حرکت درآید. البته اقتصاددانان لیبرال و کشور‌های توسعه یافته این کار را توصیه نمی‌کنند. دلیل آن را باید در کتاب "نیکوکاران نابکار" اثر هاجون چنگ جستجو کرد. وی معتقد است کشور‌های توسعه یافته سیاست "انداختن نردبان توسعه" را در پیش گرفته اند. خودشان سیاست‌هایی اتخاد کرده اند که اقتصادشان رشد کرده بعد به ما میگویند این کار‌ها را انجام ندهید.
وی ادامه داد: هر کشور عمدتاً بر روی چند صنعت تمرکز می‌کند ؛ مثلاً: کره را به لوازم خانگی و خودرو و یا هند را به IT می شناسیم. کمتر کشوری پیدا می‌شود که در همه صنعت ها پیشرفت دارد؛ این پیشرفت حاصل تمرکز سرمایه‌گذاری درست و بجاست.لذا ما باید یکسری عرصه ها را انتخاب کنیم. اما متاسفانه مهم ترین مشکل دولت آقای رئیسی، نداشتن قدرت تشخیص است. نمی‌شود که همزمان به همه صنایع پول رساند، روی همه تمرکز کرد و همه را یکباره سامان داد.

دبیر قرارگاه احمدی روشن بسیج دانشجویی کشور تصریح کرد: در همین راستا شاهد بودیم که رهبر انقلاب نیز بر تمرکز روی صنایعی مثل صنایع دریایی و مسکن تاکید داشتند چرا که درنتیجه پویا بودن این صنایع صنایع دیگر هم کم کم پیشرفت کرده و به رشد اقتصادی مطلوب خواهیم رسید.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با انتقاد از سیاست های اقتصادی اشتباه دولت ها گفت: در تاریخ کشور ما همیشه بعد از جهش‌ ارزی شاهد افزایش قیمت کالاها بوده ایم. دولت برای کنترل تورم فشار زیادی به تولید کننده برای عرضه محصول با قیمت کمتر وارد می کند. به گونه ای که دیگر تولید به صرفه نیست و لذا یک رکود نیز ایجاد می شود. با هر جهش ارزی این روند نیز تکرار می شود.

وی اعلام کرد: ما باید روشی را بیابیم که بدون آزادسازی قیمت، مصرف انرژی را کنترل کنیم.سهمیه بندی، روش سوق مردم به صرفه جویی با تعریف مشوق و روش های پلکانی افزایش قیمت از این دست سیاست ها است. اما باید دانست که اگر بخواهیم در حوزه اقتصادی فعالیتی کنیم، باید سرمایه اجتماعی درست کنیم، چرا که هر سیاستی با مخالفت و نقدهایی همراه است که برای موفقیت در اجرای آن سیاست باید مردم را با خود همراه کرد.

موسوی فرد در پاسخ به سوالی در مورد الزامات تحقق وعده ساخت مسکن دولت گفت: دولت باید با ابزاری که در اختیار دارد زمین و تسهیلات را در اختیار مردم قرار دهد و اجازه دهد خود مردم مسکن بسازند، چه اصراری است که دولت این کار را انجام دهد. تجربه ثابت کرده مردم در این حوزه بهتر از دولت ها عمل می کنند. بسیاری از مسکن مهر هایی که در زمان دولت احمدی نژاد کلید خورده، هنوز تکمیل نشده است. در حالی که دولت اگر سه بحث مجوز، زمین و تسهیلات را فراهم کند، خود مردم به بهترین وجه می توانند ساخت مسکن را اجرایی کنند.

وی در پایان تاکید کرد: در هیچ دوره ای در بحث اقتصاد رهبر انقلاب اینگونه با جزئیات به بحث ورود نکرده بودند، این یعنی اینکه دولت باید با جزئیات روبه رو شده و از مواجهه با آن طفره نرود.