مسگری میراث به یادگار مانده از نیاکان/ امروز صنعت مس در استان زنجان جانی دوباره گرفته است

به گزارش خبرنگار بسیج زنجان؛ فرهنگ، یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های هر جامعه و منطقه است فرهنگ به عنوان میراث تاریخی و هویت یک جامعه نقش مهمی ایفا می‌کند و صنایع دستی بومی یکی از عوامل کلیدی در حفظ و اشاعه فرهنگ منطقه است.

محسن سلیمی،رئیس اتحادیه مسگران زنجان یکی از تولیدکنندگان محصولات با کیفیت مس در زنجان است، وی متولد ۱۳۷۱ ، فارغ التحصیل کارشناسی رشته عمران است و از همان دوران کودکی به صنایع دستی به ویژه مس علاقمند بوده و به همین علت به دنبال این صنعت رفته است و تمام سختی را به جان کشیده است تا بتواند در توسعه و گسترش و بقای این میراث اجدادی نقشی موثری ایفا کند.

وی بیان کرد:پدربزرگم آهنگر بود و تمام وسایل آهنگری در زیر زمین منزلمان نگه داری می شده و بنده برحسب علاقه و کنجکاوی تمام کودکی ام را با این ابزار ها سپری کرده ام و اولین محصولی که تولید کردم با همان ابزارها بود و همین عوامل دست به دست هم داد تا من وارد حوزه مسگری شوم.

سلیمی می گوید:چندین سال بود در حال برنامه ریزی برای احیای صنایع دستی مس بودم،سال 85 تصمیم گرفتم فروشگاه مس را افتتاح کنم به سراغ اقدامات اولیه رفته و توانستم در محله خیام زنجان فروشگاه خود را افتتاح کنم.

وی ادامه داد:سال ۸۵ بیشتر ظروف مسی از کشور ترکیه وارد می شد و ما فروشنده محصولات کشور ترکیه بودیم در همان زمان بود یکی از دوستانم آقای همتی که استاد بنده هم هستند پس از چندین بار مراجعه به فروشگاه و دیدن محصولات به این فکر افتادیم که خودمان دست به کار شده و همین محصولات را در استان تولید کنیم چرا که از قدیم الایام مس یکی از مهمترین صنایع دستی استان زنجان محسوب می شود .

این تولید کننده با بیان اینکه متاسفانه طی سالهای گذشته به این هنر کم‌ توجهی و کم لطفی شده بود تصمیم به احیای صنعت کردیم،بیان کرد:پس از مدتی نزد استادم آقای همتی رفتم و کارآموز شدم خیلی سریع دوره های آموزشی را گذراندم و توانستم مهارت لازم را در این رشته کسب کنم.

سلیمی عنوان کرد:از سال ۱۳۹۰ کارآموز بودم و تا سال ۱۳۹۳شاگردی میکردم سال ۱۳۹۳ کارگاه تولیدی کوچکی با همکاری یکی از دوستانم آقای بازرگان و با 3 کارگر و با سرمایه اندک افتتاح کردیم در سن نوجوانی هرروز هیئت میرفتم و دوستان هیئتی با مرام بسیاری داشتم در همان روزهای ابتدایی به کمکم آمدند و همراهی ام کردند.

وی اضافه کرد:درآمد مناسبی نداشتم و نمی‌توانستم مزدی به دوستانم بدهم اما آن ها برای حمایت از من جهادی در کارگاهم مشغول بودند و بنده را برای رسیدن به اهداف والا همراهی می کردند.

رئیس اتحادیه مسگران زنجان اظهار کرد:در مدت کوتاهی اوضاع کارگاه مناسب شد و در سال ۹۶ بیش از ۵۰ نفر به صورت مستقیم و ۲۰ نفر غیر مستقیم در کارگاه فعالیت داشتند،پس از شیوع ویروس کرونا در کشور اصناف متزلزل شدند و ما مجبور شدیم کارگاه را چند ماه تعطیل کنیم و می توانم بگویم هیچ فروشی نداشتم به همین علت نیرو ها را تعدیل کردیم و پس از گذشت ۶ ماه دوباره کارگاه را راه‌اندازی و چندین نفر را جذب کردیم و در حال حاضر نفر ۲۰به صورت مستقیم در کارگاه تولیدی مشغول هستند و حدود ۷ نفر هم به صورت غیر مستقیم با ما همکاری دارند .

وی ادامه داد:امروز کارگاه تولیدی بنده به صورت خوشه ای فعالیت دارد، سر شاخه کارگاه تولیدی هستم و ۱۵ کارگاه دیگر وابسته به این کارگاه فعالیت دارند و علت این نوع کار کردن ضربه و لطمه ای بود که در دوران کرونا به ما وارد شد و این تجربه موجب شد که به صورت خوشه ای فعالیت داشته باشیم.

وی تصریح کرد:بیشتر محصولات از طریق شبکه های اجتماعی به فروش می رسد. در استان زنجان یک نفر را برای بازاریابی استخدام کردیم که محصولات را معرفی و به فروش می‌رساند در حال حاضر بیشتر محصولات در استان هایی همچون اصفهان، شیراز،تهران، مشهد، کرمان، شاهرود و رفسنجان ارسال و به فروش می رسد که جز شهرهای توریستی هستند.

این تولید کننده می گوید:شهر زنجان ۸۰ درصد ظروف مسی مصرفی داخل ایران را تامین می کند و برخی استان ها از جمله اصفهان، شیراز و یزد با استان زنجان رقابت تنگاتنگ دارند ولی با توجه به کیفیت محصولات استان در حوزه ظروف مسی مصرفی کنار کشیده اند ، گاهی اوقات از دیگر استان ها درخواست دارند که مهر و نشان زنجان به محصولات زده نشود اما با صحبت های صورت گرفته و همکاری همه جانبه همکاران این اتفاق تا کنون صورت نگرفته است و در تمامی محصولات نام زنجان هک می‌شود چرا که این هنر مختص استان زنجان است.

سلیمی تصریح کرد:تمام سعی خود را کردم تا سبد کالا کاملی داشته باشم و امروز از کوچکترین کالا تا کاملترین آن ها که سرویس پذیرایی است را تولید و عرضه داریم و امروز این افتخار را داریم که ۸۰ مدل محصولات را خودمان تولید و ۴۵۰ نوع جنس در فروشگاه برای فروش داریم.

سلیمی تاکید کرد:امسال بسیج سازندگی سپاه استان زنجان در حوزه اشتغالزایی و حمایت از اصناف به خوبی عمل کرده است و به جرات می توانم بگویم این حمایت برای اولین باراتفاق افتاده است،پس از برگزاری جلسات متعدد در حال حاضر بیشتر کارگاه های تولیدی مس در شهر زنجان به حمایت بسیج سازندگی سپاه انصارالمهدی (عج )استان جان دوباره گرفته است.

وی اذعان کرد:این صنعت در پیشرفت و رونق شهر زنجان بسیار تاثیر گذار است و اکنون ظرفیت و بستر ورود افراد جدید به این صنعت مهیاس این هنر می‌تواند در حوزه اشتغال کمک شایانی داشته باشد و اگر از این صنعت حمایت شود می‌تواند منبع درآمد پایدار خوبی برای استان باشد.

وی ادامه داد: در حال حاضر در زندان ها کارگاه تولیدی مس راه اندازی شده است، من و همکارانم به این کارگاه ها رفته و آموزش میدهیم تا این عزیزان بتوانند منبع درآمدی برای خود و خانواده داشته باشند که بیشتر در این دوره ها خم کاری و قلمزنی آموزش داده می شود، به جرات می گویم صنعت مس استان یک صنعت مادر شده است و برای پیشرفت و پایداری آن نیازمند حمایت همه مسئولین دولتی هستیم.

وی تصریح کرد:در تلاش هستیم بستر صادرات محصولات مسی را فراهم کنیم و خوشبختانه این اتفاق بزودی خواهد افتاد و ما شاهد صادرات این صنعت به کشورهای عربی و اروپایی خواهیم بود البته تاکنون چندین بار محصولات به کشور آلمان شهر هامبورگ صادرات داشته است و خریداران از کیفیت جنس ها بسیار راضی بودند و تنها مشکل محصولات سیاه شدن رویه مس بود که این مسئله هم به همت جوانان ایران زمینم حل شده است و با استفاده از علم نانو توانسته اند محلولی را تولید کنند که مانع از سیاه شدن مس شود و اکنون با زدن پلی استر به رویه محصول مانع از سیاه شدن آن می شود و در حال حاضر تمام ظروف موجود در بازار نانو شده است و به هیچ عنوان سیاه نمیشود و تنها مشکل ما سیاه شدن داخل محصولات است که در حال تلاش هستیم این مشکل را نیز رفع کنیم .

وی تاکید کرد:برخی مشتریان محصولات را محدود تهیه می کنند و به کشورها صادر می کنند که در اصل به آن‌ها صادرات چمدانی می گوییم، امیدوارم بزودی در حوزه صادرات محصولات مس اخبار خوش به گوشمان برسد.

این تولید کننده اضافه می کند:امروزه در بسته بندی محصولات مسی نیز تغییر و تحول گسترده ای صورت گرفته است سال های گذشته محصولات بدون هیچ بسته بندی به فروش میرسید اکنون با صحبت ها و توافقات صورت گرفته محصولات با جعبه‌های شکیل به فروش میرسد و می توان گفت همین بسته بندی ها می تواند برای تبلیغات و صادرات موثر باشد.

وی ادامه داد:در حال تهیه کاتالوگ محصولات با سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی هستیم تا بتوانیم محصولات را کاملآ معرفی کنیم در حال حاضر این کاتالوگ ها در شهر نجف توزیع شده است و امیدوارم بزودی شاهد فروش محصولات مسی استان زنجان در نجف و کربلا باشیم.

سلیمی با بیان اینکه ۵۰ درصد مواد اولیه مس از اصفهان تهیه می شود، تصریح کرد:همه محصولات از مواد اولیه با کیفیت و مس خالص تولید می شود و ۵۰ درصد مواد اولیه از اصفهان و ۵۰ در صد در استان تامین می شود و برای اینکه بتوانیم تمام مواد اولیه را در استان تهیه کنیم نیازمند عزم جدی مسئولان هستیم که متاسفانه هیچ همکاری با ما ندارند، میتوان با جذب سرمایه گذار و راه اندازی خط تولید صد درصد مواد اولیه را در استان تولید کنیم و خود این مسئله نیز در اشتغال زایی کمک می کند.

این تولید کننده در خصوص فرآیند تولید محصول می گوید: ابتدا مواد اولیه را تهیه می‌کنیم سپس وارد مرحله خمکاری و شکل دهی اولیه محصول شده و در این مرحله با ابزارهای گوناگون روی محصول چکش کاری می شود و سپس وارد مرحله شست و شو شده و به مرحله قلع کاری وارد می شود این مرحله شامل دو قسمت است برخی محصولات قلع و برخی قلع نمی شوند چرا که برخی از محصولات دکوری هستند و بنا به سلایق مشتریان قلع نمیشود و همان قرمز می ماند که به اصطلاح دورو قرمز گفته می شود و محصولاتی که قلع نمی‌شوند به مرحله آخر پرداخت می رسد ولی محصولاتی که قرار است قلع شود دو بار با اسید شست و شو انجام داده و به مرحله پرداخت می رسد پس از پرداخت نانو می‌شوند و در مرحله آخر بسته بندی و به دست مشتریان می رسد.

وی ادامه داد: برای طراحی محصولات برخی کارگاه ها از طراح استفاده می کنند و برخی دیگر از محصولات مشابه غیر مس الگو می گیرند، بنده معتقدم ظروف مسی یک نوع سرمایه گذاری خانگی است چرا که این محصولات پس از چندین بار مصرف امکان فروش دارند در حالی که در دیگر محصولات این اتفاق نمی‌افتد.

سلیمی با بیان اینکه تولیدکنندگان از مدیران کت و شلوار پوش خسته شدند و مرد میدان و مدیران میدانی می‌خواهند که همیشه در صحنه باشند،تاکید کرد: سالانه مقام معظم رهبری(مدظله العلی) با انتخاب شعار سال هدف و کل می توان گفت جهت گیری کل کشور را ترسیم می کنند و مدیران نیز موظف هستند در پیشبرد و تحقق منویات معظم له تمام توان خود را بکار گرفته تا محقق شود و این زمانی اتفاق خواهد افتاد که مدیران از نزدیک شاهد مشکلات باشند و حضور میدانی در تمامی عرصه‌ها داشته باشند که خوشبختانه این امر امروز در حال محقق شدن و این دولت با تمام قوا برای حل مشکلات تلاش می‌کنند.

وی اضافه کرد: شعار سال «مهار تورم و رشد تولید » است پس از گذشت چندین ماه چند درصد از این شعار سال محقق شده است ؟آیا مدیران به دنبال مانع زدایی هستند یا مانع زایی؟ بنده به عنوان تولید کننده به جرات می توانم بگویم برخی مدیران کم لطفی داشته اند و ما هنوز منتظر این عزیزان در کارگاه های تولیدی مس هستیم.

وی می گوید:حمایت تنها مالی نیست و می‌تواند تخصیص زمین های شهرک صنعتی،بیمه کارگران و دارایی و مالیات را نیز شامل شود،تولیدکنندگان مس با سود بسیار ناچیز ۵ الی ۷ درصد در حال تولید محصول هستند،تولیدکنندگان این صنعت برای پایداری این حرفه سختی بسیاری را متحمل می‌شوند و تنها انتظار آن ها حمایت است در حالی که برخی ارگان ها سد راه تولید کنندگان هستند و شرایط را بیش از پیش سخت و پیچیده میکنند.

این تولید کننده ادامه داد:مشکلات مالیات معضل بزرگی است و اگر با این روند ادامه پیدا کند تا یک سال آینده هیچ فروشگاه صنایع دستی به خصوص مس،ملیله و چاقو در استان نخواهیم داشت.

رئیس اتحادیه مسگران زنجان می‌گوید:حل این معضل و مشکل نیازمند نظارت و بررسی دقیق مسئولین استانی است .

این تولید کننده مطرح کرد:تاکنون تعزیرات چندین واحد تولیدی را احیا کرده است؟ آیا در خصوص این مسئله اقدامی داشته است؟ تا کنون چه خدماتی ارائه داده است؟ درست است امروز نظارت یکی از مهمترین عوامل بازدارنده از تخلفات و گرانفروشی هاست،اما آیا فروشندگان صنایع دستی با سود ناچیز مستحق پرداخت جرایم نقدی سنگین هستند؟ در حال حاضر مبلغ جریمه نقدی افزایش ۵۰ درصدی داشته است فروشندگان صنایع دستی که به سختی گذران زندگی می کنند چطور این مبالغ را پرداخت کنند و این جریمه ها انگیزه جوانان را تحت شعاع قرار داده و دیگر نمی‌توانند در این صنعت فعالیت داشته باشند.

رئیس اتحادیه مسگران زنجان تصریح کرد:امروز در صنعت مس ۵ هزار نیرو به صورت مستقیم و ۲ هزار به صورت غیر مستقیم در استان فعالیت دارند و عمده باربری های استان با ارسال محصولات مس گذران زندگی می کنند و روزانه بیش از ۳۰۰ بار از طریق همین باربری ها به تمام کشور ارسال می شود .

وی با اشاره به اینکه تنها خواسته ما به عنوان تولید کنندگان صنایع دستی حمایت است،بیان کرد: این صنعت مختص استان زنجان است که از اجداد به ما به ارث و یادگار رسیده است و ما باید برای توسعه این صنعت تلاش کنیم چراکه در اشاعه و گسترش فرهنگ نیز موثر است.

سلیمی عنوان کرد:بنده و همکارانم با همکاری یکدیگر اتحادیه شورای حل اختلاف ایجاد کرده ایم تا بتوانیم مشکلات را در همان مرحله حل کرده و کار به دادگاه کشانده نشود سعی کرده‌ایم با کمک گرفتن از هم صنفی ها و میانجیگری ریش سفیدان بسیاری از مشکلات حل را حل کنیم و تاکنون بسیاری از مشکلات در همین شورای حل اختلاف به خوبی و خوشی حل شده است.

این تولید کننده خاطر نشان کرد:مس و مسگری قدمت زیادی در استان دارد و امروزه مس به عنوان صنعت دست زنجانی‌ها است و پس از یک رکود چند ساله، بسیار پر رونق شده و می درخشد و موجب ورود نسل‌های جوان به این هنر- صنعت و مورد توجه گردشگران شده است.

مس زنجان……

سفیر انتقال فرهنگ،آداب و رسوم و مهمان نوازی مردم زنجان است.