قره‌سو بلندترین و پرآب‌ترین رود داخلی استان اردبیل محسوب میشود. این رودخانه از ارتفاعات تالش (باغرو) در شرق اردبیل سرچشمه گرفته و در مسیر خود ضمن عبور از دشت اردبیل، آب های جاری این منطقه از جمله بالیقلوچای را جمع کرده و همراه با دره رود و اهر چای به ارس می‌ریزد.
این رودخانه آب‌های عمده اردبیل، مشگین‌شهر، نیر، نمین و سرعین مانند قوری‌چای و بالیقلوچای را دریافت کرده، سبلان را دور می‌زند و از شمال مشکین شهر عبور می‌کند سپس با پیوستن اهر چای به مسیر خود در سمت شمال ادامه می‌دهد و در نهایت با جمع‌آوری دره رود در دشت مغان پس از عبور از قره‌داغ در اصلاندوز به رود بزرگ ارس می‌پیوندد.
طول این رودخانه ۲۱۰ کیلومتر است و قسمتی از این مسیر در شهرستان نمین واقع شده است و از شوربختی قره سو همین قدر بس که در همجواری با شهرک صنعتی شماره ۲ اردبیل و تعدادی ناحیه صنعتی، تن نحیفش به شیرابه های سمی، صنعتی و فاضلاب خام انسانی آلوده میشود.
متأسفانه با عدم بارش برف، باران و کم آب شدن این رودخانه شیرآبه های سمی با کف حاصل از آن بیش از پیش خودنمایی می کند و علاوه بر بوی نامطبوع در مسیر خود سبب تلف شدن احشام روستاییان مجاور رودخانه و نابودی محصولات زراعی نیز میشود.
این ماجرای شوم به جاهای دیگری نیز ختم میشود و کشاورزان در پایین دست رودخانه اقدام به آبیاری محصولات کشاورزی خود با آب قره سو می کنند و این امر در طولانی مدت برای مصرف کنندگان انسانی این محصولات عوارض جانی سخت را در پی دارد.
نقص تصفیه خانه شهرک صنعتی شماره ۲ اردبیل و عدم توسعه یافتگی تصفیه خانه فاضلاب اردبیل، کشتارگاه صنعتی اردبیل و مهمتر از همه بی توجهی متولیان امر، حیات رودخانه قره سو را بیش از هر زمان مورد تهدید قرار داده و نفس های آن را به شمارش انداخته است.
تصفیه اصولی در خروجی فاضلاب اردبیل انجام نمیشود
حسن شاهی، دادستان عمومی و انقلاب شهرستان نمین در این رابطه بیان کرد: لازمه جلوگیری از آلودگی رودخانه قره‌سو، ارتقای وضعیت فعلی تصفیه خانه شهرک صنعتی شماره ۲ اردبیل و همچنین تصفیه خانه فاضلاب اردبیل به دستگاهای مجهز و راه اندازی سیستم پایش آنلاین جهت نظارت روزانه می باشد.
شاهی با اعلام اینکه متأسفانه به لحاظ عدم بارش، آب رودخانه خشک شده و تنها آب روان، همین پساب‌های آلوده رها شده از تصفیه خانه ها می باشد، افزود: بنابر گزارش‌های واصله، از آب‌های آلوده بعضا در مصارف زراعی منطقه نیز استفاده شده است.
دادستان نمین با انتقاد از عملکرد متولیان امر در این‌خصوص اظهار کرد: پیگیری موضوع آلودگی رودخانه قره‌سو، به صورت جدی از دستگاه های مرتبط تا رفع مشکل ادامه داشته و نتیجه اقدامات دادستانی اطلاع رسانی خواهد شد.
مسائل اداری مانع از ورود دستگاههای تصفیه خانه فاضلاب اردبیل شده است
علیرضا نعمت سلطانی، مدیرعامل شرکت آبفای استان در رابطه با آلودگی رودخانه قره سو گفت: آب باران شهری نباید به تصفیه خانه های فاضلاب متصل شود. زیرا در صورت بارش باران و خارج از ظرفیت منهول تصفیه خانه با شرایط فعلی پاسخگو نبوده و هرازگاهی سرریز فاضلاب به رودخانه قره سو جاری میشود.
وی با بیان اینکه در حال حاضر تلاش می کنیم تصفیه خانه اردبیل را به دو برابر ظرفیت فعلی برسانیم. افزود: دستگاههای مورد نیاز تصفیه خانه خریداری شده است، اما بدلیل عدم پرداخت اعتبار از سوی یکی از بانکهای عامل استان و نیز عدم صدور جواب استعلام و گواهی امور مالیاتی قادر به ورود دستگاه به استان نمی باشیم.
نعمت سلطانی با اشاره به اینکه شرایط تحریمی نیز مانع از ورود به موقع تجهیزات خریداری شده بود، اظهار کرد: در دهه فجر امسال تصفیه خانه به بهره برداری خواهد رسید.
پساب کشتارگاه صنعتی اردبیل در داخل مجموعه تصفیه و استفاده میشود
یعقوب عزیززاده، رئیس هیأت مدیره مجتمع صنعتی گوشت اردبیل با بیان اینکه تصفیه خانه این مجموعه مورد تأیید سازمان محیط زیست است، گفت: این مجموعه بعنوان واحد تولیدی سبز اعلام شده است و هیچ فاضلاب و پسابی از کشتارگاه صنعتی اردبیل به رودخانه قره سو رها نمی شود.
وی ضمن اشاره به اینکه سیستم تصفیه خانه مجتمع صنعتی گوشت اردبیل با هزینه کرد ۳ میلیارد تومانی به روزرسانی شده است، عنوان کرد: پساب مجموعه تصفیه شده و برای آبیاری درختان داخل کشتارگاه استفاده می شود و هیچ ارتباطی با قره سو نداریم.
تصفیه خانه شهرک صنعتی شماره ۲ اردبیل با ظرفیت ۵ هزار متر مکعب راه اندازی شد
هاشم علایی، مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی اردبیل با اشاره به اینکه مدول اول تصفیه خانه شهرک صنعتی شماره ۲ با ۲ هزار و ۵۰۰ متر مکعب پاسخگوی نیاز این شهرک نبود، گفت: با تخصیص ۷۰ میلیارد تومان اعتبار از محل سفر ریاست جمهوری به استان مدول دوم این تصفیه خانه راه اندازی شد و با ظرفیت ۵ هزار متر مکعب نیاز شهرک صنعتی تأمین شد.
وی به استقرار ۷۰۰ واحد صنعتی در شهرک صنعتی شماره ۲ اشاره کرد و افزود: مدیریت تصفیه خانه این شهرک به بخش خصوصی واگذار شده و صرفا پساب استاندارد و تصفیه شده شهرک صنعتی به رودخانه قره سو جاری میشود.
علایی با بیان اینکه بازدیدهای اخیر از تصفیه خانه شهرک صنعتی شماره ۲ اردبیل همراه با مقامات قضایی شهرستان نمین انجام شده است، ادامه داد: پساب صنعتی برخی از واحدها تحت آزمایشات استاندارد قرار می گیرد و در صورت خارج از استاندارد بودن ذرات آن، اجازه ورود پساب به رودخانه داده نمی شود.
مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی استان عنوان کرد: تصفیه خانه ۸ هزار متر مکعبی شرکت سبلان پارچه در صورت ورود به چرخه تصفیه می تواند علاوه بر تأمین نیاز تصفیه ای یک هزار و ۷۰۰ متر مکعبی خود شرکت سایر نیازهای شهرک را نیز تأمین نماید.
وی اقدامات دادستان شهرستان نمین را در جهت صیانت از طبیعت رودخانه قره سو قابل قدردانی توصیف کرد و گفت: با خرد جمعی و همکاری بین دستگاهها شاهد پاکی رودخانه قره سو خواهیم بود.
ورود دستگاه قضایی نمین به آلودگی قره سو شایسته بوده است
حسن قاسمپور نیاری، مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان ورود دستگاه قضایی شهرستان نمین را به موضوع آلودگی رودخانه قره سو امیدآفرین توصیف کرد و گفت: با اقدامات و بازدیدهای میدانی دادستان نمین کار اداره کل حفاظت از محیط زیست استان تسریع شده است.
وی با اشاره به اینکه با راه اندازی تصفیه خانه شهرک صنعتی شماره ۲ اردبیل مشکل رهاشدگی پساب صنعتی به قره سو حل شده است، اضافه کرد: توسعه نیافتگی مرکز تصفیه خانه فاضلاب اردبیل سبب شده قسمتی از این پساب به رودخانه قره سو جاری شود و در شرایط خشکسالی و ماه‌های گرم سال نیز شرایط وخیم‌تر میشود.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه کارشناسان سازمان محیط زیست کشور در روزهای اخیر بازدیدی را از فاضلاب اردبیل داشته اند، تصریح کرد: ما پیگیری های حقوقی را علیه شرکت آبفای استان از سال گذشته انجام داده ایم و این شرکت مجاب شده توسعه تصفیه خانه اردبیل را انجام دهد.
قاسمپور اضافه کرد: متأسفانه توسعه فاضلاب اردبیل با تعویق روبرو شده است و انتظار میرود با ورود دادستانی معضل ورود فاضلاب شهری به رودخانه قره سو از بین برود.
پرونده قضایی برای کشاورزان متخلف تشکیل شده است
یاسر محمدزاده، مدیر آب، خاک و امور مهندسی سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل با بیان اینکه برای تعدادی از کشاورزانی که در روستاهای پایین دست رودخانه قره سو اقدام به آبیاری محصولات کشاورزی خود کرده اند، پرونده قضایی تشکیل شده است، افزود: متأسفانه هیچ اطلاع دقیقی از میزان کشت محصولات کشاورزی که با آب قره سو آبیاری میشود، نداریم.
وی خاطرنشان کرد: تعدادی از محصولات کشاورزی همانند سیب زمینی بهنگام آبیاری از رودخانه قره سو که احتمال وجود پساب صنعتی و فاضلاب انسانی در آن هست، احتمال جذب بیشتر دارد.
محمدزاده همچنین با اذعان بر اینکه کشاورزان از سال های دور حق آبه خود را از رودخانه قره سو برای آبیاری محصولات خود دارند و همواره با آن محصولاتشان را آبیاری کرده اند، اظهار کرد: با گرم شدن هوا و عدم بارش باران و برف و خشک شدن رودخانه آنچه در قره سو جاری میشود بیشتر پساب صنعتی و انسانی می باشد و کشاورزان به ناچار اقدام به آبیاری محصولات خود می کنند.
باید قره سو را با حفظ پاکی طبیعی آن برای فرزندانمان به یادگار بگذاریم
رودخانه قره سو برکت را در قسمتی از استان اردبیل جاری و ساری می کند. آلودگی های ایجاد شده در این رودخانه مسائل زیست محیطی را برای استان اردبیل به همراه خواهد داشت و در این میان ساکنین روستاهای همجوار با این رودخانه متضرر اصلی این آلودگی ها می باشند.
تحرکات اخیر دادستانی شهرستان نمین و بازدیدهای میدانی شخص دادستان از این رودخانه دستگاههای دولتی ذیربط را بر آن داشته تا اقدامات ذاتی و کاری خود را انجام و تسریع نمایند.
رفع نقص و راه اندازی کامل تصفیه خانه شهرک صنعتی شماره ۲ اردبیل و توسعه تصفیه خانه فاضلاب اردبیل می تواند گام مؤثری در حفظ پاکی رودخانه قره سو باشد و همچنین این یک وظیفه همگانی خواهد بود که در راستای حفظ حیات طبیعی این رودخانه محبوب اقدامات دولتی و مردمی توأمان انجام شود.
باشد که این میراث طبیعی را هرچند کم آب، اما حداقل با حفظ پاکی طبیعی آن برای فرزندانمان به یادگار بگذاریم.
