گروه اقتصاد بین الملل خبرگزاری بسیج: «شیوه برخورد آمریکا با بحران در دریای سرخ از طریق مداخله نظامی و حمله به یمن به جای فشار بر اسرائیل، موجب شده زنجیره تامین کالاها در جهان مختل شود؛ به خصوص که کشتیهای عازم اسرائیل همچنان جرات عبور از تنگه باب المندب را ندارند وگرنه هدف گرفته میشوند» این را یک کارشناس اقتصادی عرب تصریح کرده است.
تداوم حملات نظامی نیروهای مسلح یمن در دریای سرخ و مداخله نظامی آمریکا موجب افزایش قابل توجه سهم حمل و نقل هوایی تجاری به عنوان جایگزینی برای حمل و نقل دریایی شده است، زیرا بسیاری از شرکتهای حمل و نقل بین المللی طی هفتههای گذشته با بیم عبور از دریای سرخ به دنبال انتقال کالاها از طریق هوایی بودهاند.
البته این امر باعث افزایش قیمتهای حمل و نقل هوایی شده که در مقایسه با تجارت دریایی همین طور بسیار گران هستند آن هم پس از مدتی که قیمتهای حملونقل هوایی به دلیل بحران ترانزیت همزمان با کاهش فصلی تقاضا ثابت بود و حالا دادههای پلتفرم رزرو و پرداخت حملونقل بینالمللیFretos در 17 ژانویه، افزایش 91 درصدی قیمت حملونقل از چین به اروپا را نشان داد.
بر اساس دادههای انجمن بین المللی حمل و نقل هوایی IATA) ) سهم حمل و نقل هوایی در ترانزیت جهانی افزایش یافته در حالی که در ماه گذشته از 1٪ هم تجاوز نکرده بود.
در همین راستا کشورهای اروپا و آمریکا کالاهایی را که از چین یا دیگر کشورهای آسیایی خریداری میکنند به بنادر کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس به خصوص دبی رسانده و از آنجا از طریق هوایی و البته گرانتر به کشورهایشان میرسانند.
نیروهای مسلح یمن از اواخر آبان ماه به منظور اعمال فشار بر آمریکا و رژیم صهیونیستی برای توقف تجاوز نظامی و محاصره علیه ملت فلسطین در نوار غزه از طریق تقابل نظامی با کشتی های عازم رژیم صهیونیستی در دریای سرخ تاکید کردند تا وقتی که به فلسطینیان غذا نرسد اجازه رسیدن کالا به سرزمینهای اشغالی را نمیدهند.
این در حالی است که ائتلاف دریایی آمریکا با پشتیبانی انگلیس بیش از یک ماه است که هر چند روز یک بار به بهانه مقابله با حملات یمنیها و دفاع از رژیم صهیونیستی مناطقی از یمن را بمباران میکنند و بر تنشها در دریای سرخ افزودند، اما این حملات مانع تداوم تقابل صنعاء با کشتیهای مرتبط با رژیم صهیونیستی نشده است و در مجموع شمار کشتیهای مورد هدف مقاومت یمن از اواخر آبان ماه تاکنون به بیش از ۵۰ فروند رسیده است.
با توجه به مسافت طولانی مسیرهایدریایی جایگزین تنگه باب المندب و کانال سوئز در دریای سرخ که به معنای از دست دادن زمان و هزینه بیشتر است، حالا حمل و نقل هوایی به گزینهای جذاب تبدیل شده است؛ به خصوص که دهها کشتی طی یکی دو ماه اخیر به دلیل تنش در تنگه باب المندب مسیر خود را به دماغه امید نیک در منتهی الیه جنوبی آفریقا تغییر دادند.
دماغه امید نیک که در کیپ تاون آفریقای جنوبی قرار دارد بیش از ۱۰۰ سال است که به دلیل طولانی بودن مسیر کشتیرانی و خطرات ناشی از امواج، مورد توجه کشتیهای تجاری قرار نگرفته است.استفاده از دماغه امید نیک برای کشتیهایی که از آسیا به سرزمینهای اشغالی هم میروند ۷ هزار مایل طولانیتر بوده و حدود ۱۰ تا ۱۴ روز زمان میبرد. همچنین هزینه سوخت در مقایسه با کانال سوئز بالاتر خواهد بود.
عامر الشوبکی، کارشناس اقتصادی در گفت وگو با العربی الجدید میگوید: حمل و نقل هوایی تجاری پس از گسترش تجارت الکترونیکی شتاب بیشتری به خود گرفته بود و امروز با بحران دریای سرخ شتاب بیشتری به دست آورد و 6.4 درصد افزایش یافته است.
الشوبکی توضیح داد که سهم حمل و نقل هوایی در حمل و نقل تجاری جهانی تنها 1 درصد است، اما این سهم 35 درصد از ارزش تجارت جهانی را به ارزش 6 تریلیون دلار در سال شامل میشود و کشورهای حاشیه خلیج فارس شاهد رشد ثابتی در سهم حمل و نقل هوایی بوده و امروز با توجه به خطرات دریای سرخ در حال تقویت است.
به گفته الشوبکی، حمل و نقل هوایی کالاها از طریق کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس شتاب خاصی گرفته است و موقعیت آنها عامل جذابی برای شرکتهایی است که میخواهند بحران دریای سرخ را کاهش دهند یا خطرات آن را دور بزنند، به ویژه آنهایی که میخواهند کالاهایی را جابجا کنند که بیم آن میرود در فواصل طولانی عبور از مسیرهای دریا آسیب ببینند.
از همین رو در حمل و نقل هوایی تجاری در کشورهای عربی خلیج فارس پس از بحران دریای سرخ افزایش محسوسی وجود دارد و به عقیده الشوبکی نرخ رشد آن در سال جاری به حدود 10 درصد خواهد رسید در حالی که ارزش حمل و نقل هوایی سالانه خلیج فارس در حال حاضر بالغ بر 16 میلیارد دلار است و تا سال 2030 دو برابر خواهد شد.
بحران ساختگی آمریکا در دریای سرخ
حسام عایش، یک کارشناس اقتصادی دیگر گفت: حملات حوثیها در دریای سرخ حمل و نقل دریایی و جابجایی کالاها به کشورهای مختلف در جهان به استثنای اسرائیل را هدف نگرفته است اما با این حال آمریکا و متحدان غربی آن یک بحران برای کشتیرانی جهانی ساختهاند، به جای اینکه با رساندن کمکها به نوار غزه یعنی چیزی که حوثیها میخواهند ریشه سیاسی بحران را حل کنند.
این کارشناس افزود: شیوه برخورد آمریکا با بحران ایجاد شده از طریق مداخله نظامی در دریای سرخ و حمله به یمن به جای فشار بر اسرائیل، موجب شده تا جهان از زنجیره تامین کالاها محروم شود به خصوص که کشتیهای عازم اسرائیل همچنان جرات عبور از تنگه باب المندب را ندارند و تعداد آنهایی که تا هفته گذشته تغییر مسیر دادند به بیش از ۵۰۰ کشتی تجاری رسیده است
وی افزود: از همین رو هزینه حمل و نقل دریایی کالاها در برخی موارد به بیش از ۲۰۰ درصد افزایش یافته است افزون بر اینکه سفر یک کشتی با تغییر مسیر و انحراف به سمت جنوب قاره آفریقا بیش از دو هفته زمان میبرد.
عایش گفت: جهان امروز در حال تجربه یک وضعیت عدم اطمینان است که با ادامه جنگ روسیه و اوکراین و تجاوز اسرائیل به غزه تشدید شده است و همین مسائل اهمیت حمل و نقل هوایی را افزایش میدهد، حتی اگر هزینه آن بین ۵ تا ۱۵ برابر بیشتر از حمل و نقل دریایی باشد.
وی افزود: البته تصمیم برای انتقال هوایی بار به اندازه و کیفیت کالاهای حمل شده و نیازهای مربوط به ایمنی آنها و محاسبه هزینه آنها بستگی دارد به ویژه برای محصولاتی که نیاز به حمل و نقل سریع دارند و بالاخره کشورهای حوزه خلیج فارس از استفاده از حمل و نقل هوایی در حمل و نقل کالا به کشورهای دیگر منطقه و جهان سود میبرند.