بهاره طاهری دزفولی رئیس بخش تحقیقات علوم دامی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان گفت: پرورش شتر از زمانهای قدیم در مناطق مختلف استان خوزستان از جمله شهرستانهای شوش، دشت آزادگان، هویزه، امیدیه، بهبهان، اهواز، رامهرمز و هندیجان انجام میشود.
این عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان پرورش شتر را ظرفیتی ویژه از نظر تولید گوشت و شیر عنوان کرد و ادامه داد: گوشت این حیوان، مرغوب و عاری از هرگونه آنتی بیوتیک و داروهای شیمیایی است و شیر این دام نقش بسزایی در سلامت و درمان بیماریهای مختلف در انسان ایفا میکند.
وی افزود: محصولات این دام بیشترین سهم را در بخش تولیدات دامی ارگانیک دارند که میتوان باتولید و عرضه این محصولات به توسعه این صنعت بیشتر توجه شود.
طاهری دزفولی استفاده از علوفههای خشک مراتع و استفاده نکردن از غذاهای مرغوب را از دیگر مزیتهای پرورش شتر عنوان کرد و گفت: شتر مهمترین دامی است که میتواند با توجه به عادات چرایی خود، باعث حفظ واحیای مراتع شود.
وی افزود: با توجه به این ویژگیها و اهمیت پرورش شتر در استان خوزستان، پرداختن به فعالیتهای تحقیقاتی در زمینه شناسایی وضعیت پرورش، ویژگیها و عملکرد این دام بومی، بهبود مدیریت پرورش، تغذیه مناسب و ارائه شاخصهای انتخاب در جهت بهبود تولید و تولیدمثل و در نهایت توسعه پرورش شتر و همچنین حمایت از پرورشدهندگان این دام در استان ضروری است.
رئیس بخش تحقیقات علوم دامی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان با اشاره به نتایج بررسی وضعیت پرورش و عملکرد تولیدی و تولیدمثلی شترهای بومی استان که در قالب یک طرح تحقیقاتی در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان انجام شده است، گفت: ۶۳ گله شتر تحت سیستم رایج پرورش در استان وجود دارد که میانگین تعداد افراد شاغل در هر گله ۲ نفر است.
وی افزود: ۱۳ درصد شترداران بیسواد، ۱۰ درصد دارای تحصیلات ابتدایی، چهار درصد دارای راهنمایی، یک درصد دیپلم و یک درصد لیسانس هستند.
طاهری دزفولی با بیان اینکه در هر گله به طور متوسط ۴۰ نفر شتر ماده و ۲ نفر شتر نر وجود دارد، خاطرنشان کرد: فقط ۱۱ درصد شترداران پرواربندی شتر را انجام میدهند که مدت زمان پروار در این گلهها پنج تا هشت ماه است.
وی ادامه داد: مدت زمان نگهداری نرها در گله به طور متوسط ۶ تا هفت سال است ولی مولدهای ماده در اغلب گلهها تا زمان پیر شدن و از کارافتادگی در گله حضور دارند.
این عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان با بیان اینکه متوسط تولید شیر روزانه برای شترها ۳/۳ کیلوگرم با دامنه ۵-۱ کیلوگرم با میانگین ۱۰ ماه طول دوره شیردهی است، اظهارکرد: سه درصد از بهرهبرداران، پشم شتر را جمع آوری میکنند که میانگین پشم جمعآوری شده ۲ کیلوگرم با ازای هر نفر است؛ همچنین جفتگیری و زایش شترها اغلب در فصل زمستان با طول دوره آبستنی ۱۲ ماه است.
وی با اشاره به مشکلات شترداران در حوزه چرا گفت: بهبود شرایط محیطی شامل تغذیه دستی، بهبود جایگاه و محل نگهداری شترها، اقدامات بهداشتی و درمانی برای کاهش مشکلات، توجه به ثبت رکوردهای وزن، شیر و آموزش نکات و توصیههای انتخاب (درون گلهها) و ارائه برنامههای اصلاح نژادی مناسب برای بهبود ژنتیکی عملکرد شترهای بومی استان خوزستان ضروری است.
طاهری دزفولی تصریح کرد: برای حمایت از شترداران استان خوزستان تلاش در جهت بهبود مدیریت پرورش، عملکرد شتر و اقتصادی کردن آن نیاز است اقداماتی، چون تأمین آب شرب بهداشتی و کمکهای مالی لازم برای احداث آبانبارهای جمعآوری وذخیره آب باران جهت شرب شترها، ایجاد جایگاههای نگهداری شتر در مراتع، حفاظکشی اطراف جادههادر محلهای پرورش و چرای شترهاو کمک به شترداران برای تجمیع گلههای خودو تغییر مدیریت گلهها ازحالت فردی به صورت جمعی همراه با یک یا ۲ ساربان ضروری است.
وی افزود: توسعه کشت گیاهان مرتعی (بومی مناطق) به صورت طرحهای پایلوت، فرهنگسازی و توسعه مصرف شیر و گوشت شتر در استان، برگزاری همایشهای هم اندیشی وآموزشی شترداران استان برای افزایش آگاهی شترداران و بهبود مدیریت پرورش، تغذیه و پرواربندی و شروع فعالیتهای اصلاح نژادی برای بهبود تولیدات باید انجام شود.