تجربه زلزله بم درسی برای کاشمر
گزارش خبرگزاری بسیج استان خراسان رضوی از کاشمر رضا کفاشیان فعال رسانه ای وخبرنگار بسیج در یادداشتی نوشت زلزلههای اخیر در کاشمر و نگرانیهای ناشی از وقوع زلزلههای بزرگ در آینده، بار دیگر ضرورت بهبود آمادگی و مدیریت بحران در این شهر را بهویژه با توجه به نزدیکی آن به گسل درونه، به روشنی نمایان کرد.
تجربه تلخ زلزله بم در ۵ دی ۱۳۸۲ که جان هزاران نفر را گرفت و خسارات مالی و اجتماعی فراوانی به بار آورد، باید بهعنوان یک درس عبرت برای تمامی شهرهای زلزلهخیز ایران، بهویژه کاشمر مورد توجه قرار گیرد.کاشمر بهعنوان شهری تاریخی و فرهنگی با جمعیتی بالغبر ۵۰ هزار نفر، در معرض خطر زلزلههای جدی قرار دارد. گسل درونه که در نزدیکی این شهر واقع شده، میتواند به وقوع زلزلههای با شدت بالا منجر شود. به همین دلیل، ضرورت دارد که مسئولان و نهادهای محلی بهطور جدی به ارزیابی و بهبود آمادگیهای لازم برای مواجهه با این بحران بپردازند.تجربه زلزله بم باید بهعنوان یک زنگ خطر برای کاشمر تلقی شود.
این زلزله با شدت ۶.۶ ریشتر، یکی از مرگبارترین زلزلههای تاریخ ایران بود که منجر به تخریب گسترده شهر و جان باختن بیش از ۲۶ هزار نفر شد.این فاجعه نشاندهنده ضعفهای موجود در ساخت و ساز، مدیریت بحران و آمادگی عمومی بود.
از آن زمان، تغییرات زیادی در قوانین و مقررات ساخت و ساز در ایران ایجاد شده، اما آیا این تغییرات بهطور کامل در کاشمر نیز اعمال شده است؟مسئولان باید بهطور جدی بررسی کنند که آیا ساختمانهای کاشمر بر اساس استانداردهای مقاوم در برابر زلزلههای بزرگ ساخته شدهاند یا خیر؟
آیا مهندسان و معماران در طراحی و ساخت این ساختمانها به اصول مهندسی زلزله توجه کردهاند؟ با توجه به اینکه بسیاری از ساختمانهای قدیمی در این شهر ممکن است از نظر ساختاری آسیبپذیر باشند، نیاز به ارزیابی دقیق و بهروزرسانی این ساختمانها احساس میشود.یکی از نهادهای کلیدی در مدیریت بحران، هلالاحمر است.
باید بررسی شود که انبار هلال احمر در کاشمر از نظر ظرفیت و تجهیزات برای مواقع بحران آمادگی دارد یا خیر؟ آیا این نهاد توانایی پاسخگویی به نیازهای فوری مردم در زمان وقوع زلزله را دارد؟ وجود تجهیزات لازم، داروها، غذا و سایر ملزومات ضروری میتواند در کاهش تلفات و خسارات ناشی از زلزله بسیار مؤثر باشد.
فرودگاه کاشمر که توسط بخش خصوصی ساخته شده، میتواند بهعنوان یکی از بهترین ظرفیتها در مواقع بحران عمل کند. این فرودگاه میتواند بهعنوان یک پایگاه امدادی و انتقالی برای نجاتگران و تجهیزات در زمان وقوع زلزله مورد استفاده قرار گیرد.
اما آیا از این ظرفیت بهدرستی استفاده شده است؟ مسئولان باید بررسی کنند که آیا برنامهریزیهای لازم برای استفاده از این فرودگاه در مواقع بحران انجام شده است یا خیر؟بیمارستانهای کاشمر نیز باید از نظر ظرفیت و امکانات برای مواجهه با بحرانها ارزیابی شوند.
در زمان وقوع زلزله، بیمارستانها باید قادر باشند تا به تعداد زیادی از مصدومان خدماترسانی کنند. آیا بیمارستانهای موجود در کاشمر از نظر تعداد تخت، تجهیزات پزشکی و کادر درمانی برای پاسخگویی به نیازهای بحرانی آماده هستند؟ بررسی این موارد میتواند به بهبود وضعیت بهداشت و درمان در زمان بحران کمک کند.علاوه بر بهبود زیرساختها و تجهیزات، آموزش و آگاهی عمومی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
برگزاری دورههای آموزشی و کارگاههای عملی برای شهروندان در زمینه مدیریت بحران و واکنش به زلزله میتواند به افزایش آگاهی و آمادگی عمومی کمک کند. مردم باید بدانند که در زمان وقوع زلزله چه اقداماتی باید انجام دهند و چگونه میتوانند از خود و خانوادههایشان محافظت کنند.
در نهایت، بهبود آمادگی و مدیریت بحران در کاشمر نه تنها به حفظ جان انسانها کمک میکند، بلکه میتواند از خسارات اقتصادی و اجتماعی ناشی از زلزلههای احتمالی نیز جلوگیری کند.
مسئولان باید بهطور جدی پیگیر این موضوع باشند و اقداماتی مؤثر در این راستا انجام دهند. با استفاده از تجربیات گذشته و توجه به ظرفیتهای موجود، میتوان به یک شهر مقاوم و آماده در برابر زلزله تبدیل شد.
کاشمر باید بهعنوان یک الگو در مدیریت بحران شناخته شود و مسئولان باید با همکاری نهادهای مختلف، بهویژه هلال احمر، فرودگاه و بیمارستانها، برای ایجاد سیستمی جامع و کارآمد در مدیریت بحران تلاش کنند.
این امر نه تنها به نفع مردم کاشمر خواهد بود، بلکه میتواند بهعنوان یک الگوی موفق برای سایر شهرهای زلزلهخیز ایران نیز مطرح شود
رضا کفاشیان